Εξαρτήσεις (Ε): Καλώς ορίσατε στην Ελλάδα.
GillianTober (GΤ): Σας ευχαριστώ.
DOI: https://doi.org/10.57160/NVAM9195
E: Καταρχήν να σας ευχαριστήσουμε για το έργο σας εδώ. Θα θέλατε να μας πείτε κάποια πράγματα για τη δουλειά σας και τους τομείς ενασχόλησής σας;
GT: Η πρώτη μου επαφή με το χώρο των εξαρτήσεων πραγματοποιήθηκε το 1977, όταν έκανα την πρακτική μου σε μια μονάδα αποτοξίνωσης, διαμονής, σε ένα κέντρο μετά-θεραπευτικής φροντίδας για άστεγους ανθρώπους με προβλήματα αλκοολισμού, στο Leeds. Είχα πτυχίο Ψυχολογίας και Μεταπτυχιακό τίτλο στην Κοινωνική Εργασία και εκεί έκανα την πρακτική μου. Μαγεύτηκα κατευθείαν από τους ανθρώπους που προσπαθούσαμε να βοηθήσουμε, από τους ανθρώπους που έκαναν αυτή τη δουλειά, και από τις τρελές ιδέες του οργανισμού. Ήταν ένας οργανισμός απόλυτα δεσμευμένος να βοηθά ανθρώπους που βρίσκονται στο δρόμο, που τους είχε συλλάβει η αστυνομία, που βρίσκονταν στα κρατητήρια, ή στη φυλακή, ή ήταν υπόδικοι και ουσιαστικά δεν λάμβαναν ιδιαίτερη βοήθεια για το πρόβλημα εξάρτησης από το αλκοόλ. Εργάστηκα εκεί για έξι χρόνια. Κάναμε αποτοξίνωση και έπειτα πρόληψη της υποτροπής, στη συνέχεια προσπαθούσαμε να παραπέμψουμε τα άτομα αυτά σε μετά-θεραπευτική φροντίδα, σε «καθαρά» σπίτια. Είχαμε ένα ολόκληρο δίκτυο «καθαρών» σπιτιών. Πριν φύγω από εκεί είχα καταφέρει να οργανώσω ένα «σπίτι για γυναίκες». Γενικότερα ήταν ένας οργανισμός όπου κυριαρχούσαν οι άνδρες. Πιστεύω ότι ενδεχομένως οι γνώσεις που πήρα για τη συγκεκριμένη ομάδα εξυπηρετούμενων, και για τον τρόπο με τον οποίο γίνονταν διακρίσεις απέναντι σε αυτή τη συγκεκριμένη ομάδα ήταν πολύτιμες. Αυτός ήταν ένας οργανισμός ο οποίος δεν δέχονταν γυναίκες όταν τον είχα πρωτογνωρίσει. Όλοι οι άνδρες διευθυντές έλεγαν «Δεν μπορούμε να δεχτούμε γυναίκες, δεν υπάρχει χώρος διαθέσιμος και επιπλέον είναι πολύ δύσκολο να δουλέψουμε μαζί τους». Θεωρώ λοιπόν ότι σε αυτό το επίπεδο αυτό ήταν ένα επίτευγμα, ότι ξεκίνησαν να δέχονται γυναίκες, αλλά και το ότι βρέθηκε ένας «στεγνός» χώρος ειδικά για γυναίκες. Δυστυχώς αφότου έφυγα έκλεισε, όμως είχε τουλάχιστον γίνει μια αρχή. Αργότερα ξεκίνησα να εργάζομαι στη Μονάδα για τις Εξαρτήσεις όπου διευρύνθηκε η δουλειά μου. Εκεί δούλευα με άνδρες και με γυναίκες, με άτομα που είχαν προβλήματα με το αλκοόλ αλλά και με άτομα που είχαν προβλήματα με άλλες ουσίες. Αυτή ήταν η πρώτη επαφή μου με ουσιαστικά με το χώρο, με άτομα που είχαν πρόβλημα χρήσης ουσιών. Εκείνη την περίοδο τα προβλήματα με την ηρωίνη είχαν αυξηθεί σημαντικά. Στο παρελθόν είχαμε αρκετά προβλήματα με τη χρήση αμφεταμινών, η ηρωίνη όμως ήταν κάτι σχετικά καινούργιο. Εκείνη την περίοδο ξεκίνησα και την ερευνητική μου καριέρα. Αυτό το κομμάτι ξεκίνησε με μια έρευνα για τη χρήση ηρωίνης στο Leeds. Επίσης εκεί ξεκίνησα την εκπαιδευτική μου καριέρα, δημιουργώντας ένα τμήμα εκπαίδευσης.
E: Για τα στελέχη;
GT: Ναι, για τους επαγγελματίες. Η φιλοδοξία μας ήταν να εκπαιδεύσουμε τους ανθρώπους, αρχικά στο Leeds, οι οποίοι ασχολούνταν με τα προβλήματα κατάχρησης αλκοόλ και ουσιών. Εκπαιδεύσαμε το προσωπικό του νοσοκομείου, γιατρούς και νοσηλευτές. Εκπαιδεύσαμε το προσωπικό των μαιευτικών κλινικών, τους κοινωνικούς λειτουργούς, τους επιτηρητές των αναστολών, τους εργαζόμενους στο σωφρονιστικό σύστημα. Εκπαιδεύσαμε το προσωπικό και δημιουργήσαμε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα ειδικά για εξειδικευμένους επαγγελματίες σε ολόκληρη τη χώρα, ενώ ταυτόχρονα αναπτύξαμε το ερευνητικό μας πρόγραμμα.
Θεωρώ πως ήμουν πολύ τυχερή, που μπόρεσα να εξελιχθώ σε αυτές τις τρεις κατευθύνσεις. Έκανα κλινική πρακτική, συμμετείχα σε ερευνητική δουλειά και είχα στήσει ένα τμήμα εκπαίδευσης. Το τμήμα αυτό συνεργαζόταν με το Πανεπιστήμιο του Leeds. Κάναμε αρκετά μαθήματα σε συνεργασία με το συγκεκριμένο πανεπιστήμιο σε όλα τα επίπεδα. Επιστρέφοντας στις σπουδές μου ασχολήθηκα με την Ψυχολογία σε επίπεδο διδακτορικής διατριβής. Μελέτησα τα θέματα ανάπτυξης της εξάρτησης, τις σχετικές μετρήσεις και την παρακολούθηση (follow-up) ατόμων με εξαρτητικές διαταραχές. Ουσιαστικά αυτό είναι με το οποίο ασχολούμαι έκτοτε. Αυτοί είναι οι τρεις βασικοί τομείς της εργασίας μου.
E: Αρκετά πλούσια δουλειά. Έχετε λοιπόν δουλέψει με πολλές διαφορετικές ομάδες πληθυσμού, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της Συνέντευξης Κινητοποίησης. Από όλες αυτές τις ομάδες θεραπευομένων, υπάρχει κάποια που ενδεχομένως να ξεχωρίζετε από τις υπόλοιπες; Ποιες είναι κάποιες από τις κυριότερες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε και πως τις ξεπεράσατε;
GT: Όπως ανέφερα και νωρίτερα ξεκίνησα κάποια στιγμή να δουλεύω με άστεγους. Αυτή η δουλειά μου είχε φανεί τόσο εποικοδομητική. Όταν ο άλλος δεν έχει τίποτα, υπάρχουν τόσα πράγματα που μπορείς να κάνεις να τον βοηθήσεις. Έβρισκα λοιπόν πολύ δημιουργική τη δουλειά που έκανα, την απολάμβανα. Επρόκειτο για ένα πληθυσμό τον οποίο δεν είχα ξανασυναντήσει ποτέ πριν στη ζωή μου, ήταν λοιπόν εποικοδομητικό και αποτελούσε μια πρόκληση.
Έχω δουλέψει με άτομα εντός του σωφρονιστικού συστήματος, αλλά μπορώ να πω ότι ήταν το καλύτερό μου. Θεωρώ ότι η δουλειά με άτομα τα οποία δεν θέλουν να βρίσκονται εκεί, είναι πολύ δύσκολη, δεν είναι μεταξύ των σημαντικών μου δεξιοτήτων αυτό. Εγώ διδάσκω τον τρόπο με τον οποίο γίνεται. Η Συνέντευξη Κινητοποίησης είναι μια σημαντική μέθοδος για την εμπλοκή των ατόμων που δεν μπορούν με βεβαιότητα να αποφασίσουν για ποιο λόγο βρίσκονται εκεί που βρίσκονται. Από όλα τα εργαλεία που έχουμε διαθέσιμα λοιπόν, αυτό είναι το πιθανότερο να είναι αποτελεσματικό. Ήταν όμως μεγάλη πρόκληση η δουλειά με αυτό τον πληθυσμό.
E: Ήταν δυσκολότερη η δουλειά με εφήβους ή ενήλικες με νομικά προβλήματα;
GT: Δεν έχω δουλέψει με άτομα κάτω των 16 ετών που είχαν εμπλοκή με το νόμο. Έχω δουλέψει όμως με παιδιά πολύ νεαρότερης ηλικίας. Έχω ασχοληθεί, για μεγάλο διάστημα, με τα παιδιά ατόμων που είχαν πρόβλημα με το αλκοόλ ή με τα ναρκωτικά. Συναντούσα λοιπόν και αυτή την ομάδα παιδιών.
Θεωρώ ότι και αυτή η δουλειά ήταν εξαιρετικά εποικοδομητική, να βοηθήσεις αυτά τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να κάνουν κάτι να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα χρήσης αλκοόλ και ουσιών των γονιών τους. Αυτή λοιπόν ήταν μια διαφορετική ομάδα. Τώρα είμαι Επικεφαλής Σύμβουλος για την Ομάδα Εγκύων και Γονιών που έχουμε. Συναντώ λοιπόν μητέρες και εγκύους που έχουν πρόβλημα με τη χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών. Αυτό είναι πολύ δύσκολο γιατί έχεις να αντιμετωπίσεις τους ενήλικες που έχουν πρόβλημα χρήσης ουσιών και τα παιδιά που βρίσκονται σε κίνδυνο. Εμπλέκονται πολλοί άνθρωποι, διαφορετικοί φορείς, υπηρεσίες. Αυτό μπορεί να γίνει αρκετά επίπονο.
E: Υπάρχει κάποιο πρόγραμμα για μητέρες με προβλήματα εξάρτησης;
GT: Ναι, έχουμε ένα πρόγραμμα όπου ο στόχος είναι να ξεκινήσουμε να τις βλέπουμε από νωρίς στην εγκυμοσύνη τους και να τους παρέχουμε σε ένα κέντρο όλη την προγεννητική φροντίδα που χρειάζονται.
Όσον αφορά στο πρόβλημα της εξάρτησης, αυτό που κάνουμε είναι ότι τις παρακολουθούμε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και για περίπου έξι μήνες μετά. Στη συνέχεια ελπίζουμε να μπορούν να συνεχίσουν με άλλες κοινωνικές υπηρεσίες. Αυτό όμως δεν γίνεται εάν εξακολουθούν να έχουν προβλήματα, εάν δεν φροντίζουν τα παιδιά τους όπως πρέπει. Σε αυτό το στάδιο δεν τους τα παίρνουμε ακόμη. Υπάρχουν πολλές περιστάσεις κατά τις οποίες εξακολουθούμε να τις βλέπουμε και μετά. Είναι μια πολύ πετυχημένη ομάδα. Οι συνεργάτες μου είναι μαίες, ιατρικοί επισκέπτες, γιατροί για την εξάρτηση και θεραπευτές, και είναι πολύ καλοί στο να εμπλέκουν αυτές τις γυναίκες και να βοηθούν τις μητέρες να φτάσουν την εγκυμοσύνη σε φυσιολογικά επίπεδα μέχρι τον τοκετό. Τα μωρά γεννιούνται με φυσιολογικό βάρος, σε ικανοποιητικό αριθμό εβδομάδων. Δυστυχώς από έρευνες που κάναμε πρόσφατα, και τις οποίες σκοπεύσουμε να συνεχίσουμε στη Μεγάλη Βρετανία, όταν μελετάμε σε βάθος δύο χρόνων μετά, φαίνεται ότι ένα στα δύο από αυτά μωρά δεν μένει πλέον μαζί με τη φυσική του μητέρα. Έχουμε λοιπόν καλά αποτελέσματα μέχρι τον τοκετό αλλά στόχος είναι να βελτιώσουμε τα αποτελέσματα μέχρι και τα δύο πρώτα χρόνια του παιδιού. Αυτό δουλεύουμε τώρα.
E: Πολύ ενδιαφέρουσα αυτή η δουλειά που κάνετε, εύχομαι καλή επιτυχία και στη συνέχεια.
GT: Ευχαριστούμε.
E: Από την εμπειρία που έχετε στην εκπαίδευση επαγγελματιών, ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία με τη Συνέντευξη Κινητοποίησης; Ποια είναι η γνώμη σας όσον αφορά την αντίσταση από τους συμβούλους;
GT: Πολύ ωραία αυτή η ερώτηση. Υπάρχει αντίσταση από τους συμβούλους, εάν κανείς δεν είναι καλός εκπαιδευτής, υπάρχει αντίσταση από τους συμβούλους. Αυτό είναι γενικότερο. Ανατρέχοντας στην προσωπική μου εμπειρία από την εκπαίδευση, και έχω περισσότερα από 20 χρόνια εμπειρίας στον τομέα αυτό, με κάθε ομάδα εκπαιδευομένων θα πρέπει όταν τους συναντήσω να έχω τη διάθεση να τους δω, να πιστεύω ότι θα μάθουν κάτι, να έχω καλή διάθεση, και να διώχνω τις υπόλοιπες σκέψεις / ανησυχίες από το μυαλό μου. Πρέπει να τους αφιερώνω το 100% της προσοχής μου.
Αντιμετωπίζεις λοιπόν τους εκπαιδευόμενους με τον ίδιο τρόπο όπως και τους θεραπευόμενούς σου. Επίσης, πρέπει να γνωρίζεις καλά το αντικείμενο. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζεις το αντικείμενό σου πολύ καλά, και να μπορείς να γίνεσαι χρήσιμος στους εκπαιδευόμενους, να έχεις κάτι να τους προσφέρεις. Η δική μου μέθοδος διδασκαλίας όταν συναντιόμαστε είναι να τους βοηθώ να λύσουν τα προβλήματα που ενδεχομένως αντιμετωπίζουν και όχι να τους δίνω επιπλέον δουλειά να κάνουν. Εντοπίζω λοιπόν τον τρόπο. Αυτό είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο με τη Συνέντευξη Κινητοποίησης. Είναι κάτι το οποίο κάνεις με τη Συνέντευξη Κινητοποίησης, συμβάλεις να γίνει καλύτερη και πιο εύκολη η δουλειά που έχουν να κάνουν οι άνθρωποι. Εάν το κάνεις αυτό, τότε οι μαθητές σου θα αντιστέκονται μόνο εάν δεν βλέπουν το νόημα σε αυτό που κάνουν. Κυρίως όμως θα αντιστέκονται εάν νιώθουν ότι απειλούνται από την εκπαίδευση. Εάν έχουν κάτι να κρύψουν, εάν δεν έχουν αυτοπεποίθηση σε επαγγελματικό επίπεδο. Εάν δεν χαίρονται με αυτά που κάνουν τότε θα υπάρχει αντίσταση.
Έχουμε δημοσιεύσει και ένα σχετικό βιβλίο στο Leeds, για τη Συνέντευξη Κινητοποίησης, λέγεται “Motivational Dialogue”. Εκπαιδεύω στη Συνέντευξη Κινητοποίησης τα τελευταία 25 χρόνια, στον τρόπο ομιλίας, συμβουλευτικής κλπ. Πρόκειται για μια μορφή διαλόγου που μπορεί να αξιοποιήσει κανείς είτε δουλεύει σε κέντρο συμβουλευτικής, είτε δουλεύει σε θεραπευτική κοινότητα, είτε μέσα στη φυλακή, είτε οπουδήποτε αλλού.
Κλείνοντας θέλω να παρατηρήσω ότι τα «διδάγματα» της Συνέντευξης Κινητοποίησης έχουν πάρει έναν κατά κάποιο τρόπο δογματικό χαρακτήρα. Όπου όλα διαχωρίζονται σε αυτά που ανήκουν στη Συνέντευξη Κινητοποίησης και σε αυτά που δεν ανήκουν στη Συνέντευξη Κινητοποίησης. Η δική μου φιλοδοξία είναι να το απλοποιήσω, να το κάνω όσο πιο γενικό μπορεί να γίνει. Πιστεύω λοιπόν ότι εάν καταφέρω να δείξω στους μαθητές μου ότι αυτό που έχω να τους προσφέρω θα τους φανεί χρήσιμο, τότε δεν θα συναντήσω αντίσταση.
E: Πάρα πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση. Ποια θα λέγατε ότι είναι τα σημαντικότερα προσόντα ενός συμβούλου τοξικοεξάρτησης που εφαρμόζει τη Συνέντευξη Κινητοποίησης; Και με ποιο τρόπο μπορεί να τα καλλιεργήσει;
GT: Καλή ερώτηση, παρόμοια με κάποια προηγούμενη. Πιστεύω ότι οι άνθρωποι πρέπει να έχουν ανοιχτό μυαλό. Ίσως ακούγεται ως κλισέ, το «ανοιχτό μυαλό». Αυτό το εμπνεύστηκα από μια Βρετανή ψυχολόγο, η οποία είχε πει «Την ημέρα που θα κάθομαι μπροστά από έναν θεραπευόμενο, ένα καινούργιο θεραπευόμενο, και θα σκεφτώ ότι τον έχω ξαναδεί, ότι τον γνωρίζω, τότε θα έχει έρθει η στιγμή να αποσυρθώ».
Η ικανότητα να μπορείς να αντιμετωπίζεις το κάθε ξεχωριστό άτομο ως μοναδικό. Αυτό εννοώ όταν λέω ανοιχτό μυαλό, ότι δεν κάνεις υποθέσεις. Η εμπειρία σου φυσικά σε διδάσκει πώς να εντοπίζεις κάποια πράγματα, να τα αναγνωρίζεις, να τα κατανοείς, και να καταλαβαίνεις αυτό το άτομο. Όμως θα πρέπει να μπορείς να παραμένεις εξαιρετικά οριοθετημένος. Εάν δεν ακούσεις κάτι συγκεκριμένο από κάποιον δεν το γνωρίζεις. Δεν γνωρίζεις τίποτα γι’ αυτόν. Εάν έρθει στη μονάδα σας ένα άτομο, 24 ετών, λευκός, άνεργος, χρήστης ηρωίνης, που αποτελεί κατά μέσο όρο τη συνηθισμένη εικόνα του χρήστη που γνωρίζουμε, θα πρέπει να θυμάστε ότι είναι όλοι διαφορετικοί ο ένας από τον άλλο. Δεν γνωρίζετε τίποτα για τον άνθρωπο που έχετε απέναντι σας. Αυτό είναι το πρώτο βασικό βήμα. Το επόμενο είναι η εμπιστοσύνη. Εμπιστοσύνη σε αυτά που ήδη γνωρίζουμε, και μετριοφροσύνη να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλά ακόμη να μάθουμε. Πάντα υπάρχουν πολλά ακόμη να μάθει κανείς, διότι δεν μπορεί κάποιος να έχει δει όλες τις εκδηλώσεις του προβλήματος με το αλκοόλ και τα ναρκωτικά. Οι άνθρωποι που έρχονται να με δουν πάντοτε εμφανίζουν κάτι που δεν έχω ξαναδεί στο παρελθόν.
Αυτά λοιπόν είναι τα βασικά προσόντα, καθώς επίσης και η προθυμία για μάθηση νέων δεξιοτήτων. Η προθυμία να εξετάσει κανείς νέα στοιχεία, να τα πιστέψει και να πει: «Πρέπει να εφαρμόσω αυτά τα στοιχεία, γιατί άνθρωποι πιο έξυπνοι από εμένα τα ανακάλυψαν και μου τα έδωσαν για να με καθοδηγήσουν». Αυτά είναι τα προσόντα νομίζω. Η εμπειρία μου, μου έχει δείξει επίσης ότι η ευφυΐα σε ένα συγκεκριμένο βαθμό είναι απαραίτητη. Πρέπει να έχουν αυτή την ευφυΐα για να μπορούν από την ανάγνωση των ερευνητικών πορισμάτων να μεταφέρουν κάτι στην πράξη. Αυτό είναι κάτι με το οποίο τους βοηθώ εγώ.
E: Είναι μια πολύ όμορφη και ανθρώπινη αντιμετώπιση αυτή που παρουσιάσατε, όπως και αυτό που αναφέρατε ότι όταν έρχεται ένας ασθενής δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε τα πάντα για αυτόν. Το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον και πρωτότυπο.
GT: Ήταν, όταν το είχε πει μια συνάδελφος ψυχολόγος.
E: Είχατε ξανά στο παρελθόν την ευκαιρία να δουλέψετε με έλληνες επαγγελματίες;
GT: Είχα το προνόμια να δουλέψω με τέσσερα στελέχη του ΚΕΘΕΑ στο παρελθόν, πέντε εάν συνυπολογίσουμε και το Διευθυντή του οργανισμού, Χαράλαμπο Πουλόπουλο, που είχε έρθει να παρακολουθήσει ένα σεμινάριο το 1993. Ακόμη τέσσερα άτομα μας έχουν επισκεφθεί και έκαναν πρακτική σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Η πρώτη ήταν η Σωτηρία Τσιώτρα, ήρθε και έμεινε μαζί μας για ένα χρόνο. Η Σωτηρία μας έδωσε μια πλήρη εικόνα της ελληνικής πραγματικότητας.
Η Σωτηρία ήταν μία από τους φοιτητές που εντοπίστηκαν από εξωτερικό αξιολογητή του προγράμματός μας ως παράδειγμα καλής πρακτικής. Είδε μια βιντεοσκόπηση που είχε κάνει και είπε «Κοιτάξτε, αυτή είναι η εικόνα της δέσμευσης». Και το θυμάμαι ακόμη που το είχα δει, αν και πρόκειται για δώδεκα χρόνια πριν και ενώ έχουν περάσει εκατοντάδες φοιτητές. Μετά είχαμε την Ιωάννα και την Αναστασία και τώρα πρόσφατα είχαμε την Όλγα Ζήση, ήταν πολύ ωραία η δουλειά που κάναμε μαζί τους. Συνέβαλαν σημαντικά στη δουλειά μας. Η Όλγα έκανε ένα ερωτηματολόγιο για τη μονάδα εγκύων και γονιών, το οποίο ήταν πολύ χρήσιμο για τη δουλειά μας. Είχε δουλέψει πολύ σκληρά για να το ετοιμάσει και όταν μας το παρουσίασε μας φάνηκε πολύ χρήσιμο. Όλοι όσοι ήρθαν συνέβαλαν σημαντικά. Ως αποτέλεσμα αυτής της σχέσης που δημιουργήθηκε πολλοί από το προσωπικό μας έχουν περάσει πολύ ωραίες διακοπές στην Ελλάδα. Επίσης ήταν πολύ μεγάλη ευχαρίστηση για μένα να έρθω εδώ, στην Ελλάδα, και να συνεργαστώ με τον οργανισμό σας, στον οποίο θεωρώ ότι χρειάζεται ειδικός έπαινος για τη δουλειά που κάνει.
E: Σας ευχαριστούμε
GT: Αποτελεί έμπνευση
E: Σας ευχαριστούμε. Κατά κάποιο τρόπο απαντήσατε και στην επόμενη ερώτηση που ήθελα να σας κάνω, εάν υπάρχει κάτι που ενδεχομένως σας εντυπωσίασε εδώ… αλλά μου απαντήσατε ήδη οπότε….
GT: Το ΚΕΘΕΑ με έχει εντυπωσιάσει με πολλούς τρόπους. Θεωρώ πως έχετε κατακτήσει μια αξιοζήλευτη θέση, έχοντας βάλει τους θεραπευόμενούς σας σε προτεραιότητα και αναπτύσσετε τον οργανισμό γύρω από τις δικές τους ανάγκες, με βάσει τα πιο πρόσφατα ευρήματα και τις πλέον σύγχρονες τεχνικές για την καλύτερη αντιμετώπιση των θεραπευόμενων. Στη χώρα μου είχαμε μια κυβέρνηση η οποία έδινε και απέσυρε τη χρηματοδότηση ανάλογα με το αν ικανοποιούταν το πρόγραμμα που έθεταν εκείνοι. Εδώ και κάποια χρόνια, λοιπόν, πολλοί από τους οργανισμούς στη Βρετανία έπρεπε να διαμορφώνουν τις υπηρεσίες τους σύμφωνα με τις επιθυμίες της κυβέρνησης. Εμείς στη Μονάδα για τις Εξαρτήσεις του Leeds, είμαστε τυχεροί διότι δεν αναγκαστήκαμε να συμβιβάσουμε την πρακτική μας. Η συνέπεια, ωστόσο, ήταν ότι ο προϋπολογισμός μας έχει μειωθεί στο μισό, και τα υπόλοιπα χρήματα έφυγαν από εμάς και πήγαν σε φορείς οι οποίοι κάνουν καλύτερα αυτό που επιθυμεί η κυβέρνηση.
Εξειδικευτήκαμε λοιπόν πάρα πολύ ως οργανισμός: ασχολούμαστε με τη διπλή διάγνωση, με θέματα ψυχικής υγείας, με σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας μαζί με εξάρτηση, με εγκυμοσύνη ή οικογένεια και κατάχρηση ουσιών, σοβαρή σωματική ασθένεια και κατάχρηση ουσιών. Η ομάδα μας έχει την πολυτέλεια να έχει πρόσβαση σε νοσοκομείο, όπου μπορούμε να δούμε άτομα με προβλήματα ήπατος ή καρδιάς και να προσπαθήσουμε να τους βοηθήσουμε. Τελικά, έχουμε εξειδικευτεί πάρα πολύ, λόγω αυτής της αντίδρασης. Αποφασίσαμε ότι «δεν θα θεραπεύουμε τους ανθρώπους σύμφωνα με τα όσα υπαγορεύει η κυβερνητική ατζέντα, αλλά σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες». Εάν λοιπόν κάποιος δεν χρειάζεται μεθαδόνη, δεν του χορηγούμε μεθαδόνη, τους βοηθάμε να κάνουν κάτι διαφορετικό.
Θα ήθελα λοιπόν να συγχαρώ το ΚΕΘΕΑ για την επιδεξιότητα που προφανώς δείχνει στις διαπραγματεύσεις του, για τις καλές δημόσιες σχέσεις του. Δεν γνωρίζω ποια είναι η κυβερνητική πολιτική για τα ναρκωτικά στη χώρα σας ενδεχομένως να διαφέρει από την αντιμετώπιση των υπόλοιπων προβλημάτων της χώρας.
E: Στις μέρες μας πιστεύω ότι είναι δύσκολο, για όλους. Η οικονομική κρίση θεωρώ ότι θα επηρεάσει όλους τους τομείς. Θα δούμε.
GT: Ναι, σίγουρα. Και στην Αγγλία, μειώνονται πολύ τα χρήματα στον δημόσιο τομέα.
E: Ασχολείστε με κάτι καινούργιο αυτή την περίοδο, το οποίο θα θέλατε να το μοιραστείτε μαζί μας;
GT: Έχουμε έναν σχεδόν καινούργιο πρόγραμμα, βρισκόμαστε στα μισά ενός ερευνητικού προγράμματος, στο οποίο προσπαθούμε εδώ και χρόνια να βάλουμε τους ανθρώπους που δουλεύουν σε Γενικά Νοσοκομεία να εντοπίζουν τα άτομα που έχουν προβλήματα με το αλκοόλ και τα ναρκωτικά και να τους εμπλέκουν σε κάποιο είδος θεραπείας. Αυτή την περίοδο ξεκινάμε ένα νέο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, και διαφέρει αρκετά από ό,τι έχουμε κάνει στο παρελθόν. Στο παρελθόν επιλέγαμε ποιους θα εκπαιδεύαμε στο νοσοκομείο. Τώρα λοιπόν είμαστε πολύ αισιόδοξοι και λέμε: «Σε ένα νοσοκομείο, σχεδόν όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγμή συναντούν κάποιον, ο οποίος έχει πρόβλημα με το αλκοόλ. Όλο το προσωπικό του νοσοκομείου. Θα προσπαθήσουμε λοιπόν να εκπαιδεύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους ώστε να μπορούν να μιλήσουν με τους ασθενείς σχετικά με το πρόβλημα της κατανάλωσης αλκοόλ βοηθώντας τους να σκεφτούν το ενδεχόμενο να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό».
Πιστεύω ότι θα είναι ένα πολύ ενδιαφέρον πρότζεκτ, καθώς και στο παρελθόν έχουμε μελετήσει ερευνητικά τι συμβαίνει, συγκρίνοντας θεραπευτικές παρεμβάσεις μεταξύ τους. Ο ρόλος που είχα στην έρευνα ήταν να δω τι συμβαίνει στη θεραπεία, στις συνεδρίες και να εντοπίσω τι είναι αυτό που κάνει τη διαφορά για τους ασθενείς. Αυτό σημαίνει να πάω ένα βήμα πίσω και να δω, μπορούμε να βελτιώσουμε το πώς φτάνουν οι άνθρωποι μέχρι εκεί; Όσον αφορά στο νοσοκομείο, μπορούμε να βελτιώσουμε τη διαδικασία αποχώρησης από το νοσοκομείο και μετακίνησής τους σε κλινική για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του αλκοόλ; Στην Αγγλία έχουμε ένα πολύ ιδιαίτερο πρόβλημα με τις εισαγωγές που σχετίζονται με το αλκοόλ. Είναι πολλές. Οι άνθρωποι καταλήγουν στο νοσοκομείο επειδή πίνουν πάρα πολύ μεγάλες ποσότητες. Μπορεί λοιπόν να φτάσουν στα επείγοντα επειδή μέθυσαν και είχαν ένα ατύχημα. Μπορεί να εισαχθούν στη μονάδα ήπατος γιατί πίνουν τόσο πολύ που έχει καταστραφεί το συκώτι τους. Δεν πρόκειται για ανθρώπους οι οποίοι πίνουν αλκοόλ 40 χρόνια. Είναι άνθρωποι οι οποίοι πίνουν αλκοόλ πέντε χρόνια ή δέκα χρόνια. Συναντάμε νέους ανθρώπους.
Αυτό που κάνουμε λοιπόν είναι ότι προσπαθούμε να εντοπίσουμε αυτά τα άτομα, νωρίτερα μέσα από το σύστημα. Προσπαθούμε να εντοπίσουμε περισσότερους μέσα από το νοσοκομείο, να τους «διώξουμε» από τα νοσοκομεία και να τους στείλουμε για θεραπεία στην κοινότητα.
E: Με ποιο τρόπο το κάνετε; Εννοώ με ποιο τρόπο προσπαθείτε να το αλλάξετε τώρα. Αν κατάλαβα καλά προσπαθείτε να τους βρείτε από την αρχή;
GT: Ξεκινήσαμε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα όπου πάμε και εκπαιδεύουμε το προσωπικό στα νοσοκομεία. Έχουμε λοιπόν μια ομάδα στελεχών, που είναι διαθέσιμη στο νοσοκομείο, ζητάμε από όλα τα στελέχη του νοσοκομείου που εκπαιδεύονται να πουν στους ασθενείς: «Θα ήθελες να σκεφτείς λίγο για τη χρήση αλκοόλ, θα ήθελες να μιλήσεις με κάποιον ειδικό που έχουμε εδώ;». Τότε τα δικά μας στελέχη επισκέπτονται τον ασθενή την ίδια ή την επόμενη ημέρα, άμεσα πάντως. Έχουμε την ευκαιρία να δούμε αυτόν τον άνθρωπο ακόμη και μέσα στο νοσοκομείο.
E: Μέχρι τώρα ποια βλέπετε να είναι η αντίδραση του προσωπικού του νοσοκομείου; Πως αντιδρούν σε αυτό;
GT: Πρόκειται για κάτι που μόλις έχουμε ξεκινήσει.
E: Δεν έχετε δει αποτελέσματα δηλαδή ακόμη.
GT: Το έχουμε εφαρμόσει σε πολύ συγκεκριμένες πτέρυγες και είναι πολύ θετικά τα αποτελέσματα. Το προσωπικό του νοσοκομείου βιώνει πολύ μεγάλη απογοήτευση, όταν βλέπει κάποια άτομα να έρχονται και να ξαναέρχονται. Έρχονται στο νοσοκομείο, φεύγουν ξαναπίνουν, επιστρέφουν στο νοσοκομείο, ξαναφεύγουν, ξαναπίνουν, είναι ένας φαύλος κύκλος ματαίωσης.
Μέχρι τώρα το έχουμε εφαρμόσει στις μαιευτικές κλινικές. Το έχουμε εφαρμόσει στις μονάδες που ονομάζουμε Μονάδες Λήψης Απόφασης. Πρόκειται για μια μονάδα στην οποία πηγαίνουν οι ασθενείς μετά τα επείγοντα. Εάν χρήζουν νοσηλείας δεν μπορούν να τους αφήσουν να φύγουν, πρέπει να μείνουν μέσα. Ωστόσο λόγω των κυβερνητικών στόχων, δεν μπορεί να μείνει κανείς περισσότερο από τέσσερις ώρες στο τμήμα επειγόντων περιστατικών. Μετά τις τέσσερις ώρες, πρέπει να πάει κάπου. Έφτιαξαν λοιπόν μια καινούργια μονάδα όπου λαμβάνεται η απόφαση για τη συνέχεια. Η προηγούμενη κυβέρνηση με όλους αυτούς τους στόχους ήταν τρελή!
E: Καλή τύχη με αυτό, καλή συνέχεια. Η ερώτηση που έχω να κάνω τώρα μάλλον μοιάζει με μια προηγούμενη αλλά θα την κάνω. Ποια είναι τα ιδιαίτερα προσόντα που πρέπει να έχει ένας σύμβουλος; Ποια είναι τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά;
GT: Σας ευχαριστώ. Είναι όντως ίδια η ερώτηση, ας το δούμε. Λοιπόν, εάν το θέμα είναι να αξιολογήσουμε εάν κάποιος είναι κατάλληλος για πρόσληψη ή όχι. Πρέπει να δούμε καταρχήν εάν αυτός ο άνθρωπος ταιριάζει με το χώρο. Πιστεύω ότι είναι παρόμοιο σε όλους τους οργανισμούς. Έχετε αποδείξεις ότι αυτό το άτομο είναι «ομαδικός παίχτης»; Έχετε αποδείξεις ότι αυτό το άτομο θα συμμετέχει στις διαδικασίες μάθησης και εποπτείας που παρέχει ο οργανισμός; Επειδή εμείς ζητάμε από όλους τους συμβούλους να βιντεοσκοπούν τις συνεδρίες τους, θα τους ζητούσαμε να φέρουν στη συνέντευξη μια βιντεοσκοπημένη συνεδρία. Εάν δεν το κάνουν αυτό, είτε θα έχουν κάποιον πολύ καλό λόγο, που θα τον πιστέψω και θα τον αποδεχτώ, είτε καταλαβαίνω ότι θα υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Αυτό είναι ένα εμπόδιο. Αφού δω το βίντεό τους και δω τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν, θα τους ζητούσα να πάνε να μιλήσουν σε κάποιον που έχει πρόβλημα με το κάπνισμα, ή σε κάποιον από τους ήδη υπάρχοντες θεραπευόμενούς του, σχετικά με τη χρήση αλκοόλ ή ουσιών και θα δω με ποιο τρόπο το χειρίστηκαν και αυτό. Θα προσέξω τι ερωτήσεις έκαναν, ποια ήταν η στάση τους. Αν ακούν τον άλλο ή όχι, αν μπορούν να παραμερίσουν τις προσωπικές τους θέσεις, κριτικές, αν μπορούν να δημιουργήσουν επαφή με τον ασθενή, αν είναι σε θέση να περάσουν το μήνυμα ότι θέλουν να βοηθήσουν αλλά χωρίς να κατευθύνουν τον ασθενή τι κάνει. Αυτά τα στοιχεία θα κοιτούσα.
Ψάχνω ανθρώπους οι οποίοι έχουν κατασταλάξει στη ζωή τους, οι οποίοι είναι σταθεροί σε κοινωνικό και ψυχολογικό επίπεδο. Ψάχνω ανθρώπους που πιστεύουν στην εκπαίδευση, που θεωρούν ότι έχουν κάτι να μάθουν, ότι πάντα υπάρχει κάτι να μάθεις. Τέλος ψάχνω ανθρώπους ειλικρινείς, που ξέρουν να σέβονται τους γύρω τους, όλους τους γύρω τους, ανεξάρτητα ποιος είναι απέναντί τους. Και ανθρώπους, νομίζω το έχω αναφέρει ξανά, με ανοιχτό μυαλό, οι οποίοι αναζητούν ανθρώπους που θα τους εμπνεύσουν.
E: Ποιους ανθρώπους στη ζωή σας θα μπορούσατε να χαρακτηρίσετε δασκάλους και μέντορες στη δουλειά ή και στη ζωή σας ενδεχομένως;
GT: Υπάρχουν πολλοί, πολλοί άνθρωποι που υπήρξαν δάσκαλοί μου, άνθρωποι που αποτέλεσαν έμπνευση σε διάφορους τομείς στη ζωή μου. Καταρχήν ο συνάδελφός μου, Duncan Raistrick, που είναι ο επικεφαλής ψυχίατρος στη Μονάδα για τις Εξαρτήσεις. Συνεργαζόμαστε από το 1984, και πρόκειται για έναν άνθρωπο οποίος δεν εγκαταλείπει ποτέ. Ανεξάρτητα από το πόσο δύσκολη είναι μια κατάσταση, πόσο μεγάλες οι περικοπές, πόσο χάλια η κυβέρνηση, ο Duncan προσπαθεί και βρίσκει τη λύση. Αποτελεί έμπνευση αυτός ο άνθρωπος, είναι ο άνθρωπος με το μεγαλύτερο πείσμα που γνωρίζω. Πείσμα με την έννοια της επιμονής.
Ορισμένες φορές του παίρνει λίγο χρόνο αλλά δεν σταματάει. Δεν κάθεται να περιμένει με κάποιο πρόβλημα, ψάχνει να βρει τη λύση. Είναι ένας ιδιαίτερα έξυπνος άνθρωπος. Είναι μοναδικός. Νομίζω αυτό φαίνεται κυρίως όταν διαφωνώ μαζί του, όταν έχω διαφορετική άποψη για κάτι και εμπιστεύομαι αυτό που υποστηρίζει εκείνος και πιστεύω ότι θα πάει καλά. Αποτελεί μεγάλη έμπνευση σοφίας και επιμονής λοιπόν.
Έπειτα είναι μια γυναίκα που γνώρισα αρκετά νωρίς στην καριέρα μου, από το National Addiction Center, το οποίο τότε ονομαζόταν Addiction Research Unit. Η γυναίκα αυτή ήταν η Gloria Litman, η οποία δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή. Δούλεψε στο σημερινό National Addiction Center. Ήταν μια πολύ καλή ερευνήτρια. Μια γυναίκα που δεν φοβόταν να σηκώσει το παράστημά της σε αυτούς με τους οποίους διαφωνούσε, οι οποίοι μπορεί να ήταν κατά κάποιο τρόπο ακόμη και απειλητικοί. Είναι ένας παράξενος χώρος, ο χώρος των εξαρτήσεων, και βρίθει απροσδόκητων συμπεριφορών από τους ανθρώπους. Η Gloria αποτέλεσε έμπνευση για μένα, αντιστάθηκε σε ανθρώπους ιδιαίτερα απόλυτους, οι οποίοι θεωρούσαν ότι γνωρίζουν τα πάντα αλλά δεν διάβαζαν τις έρευνες. Τη θυμάμαι ως μια ιδιαίτερη πηγή έμπνευσης. Μια άλλη γυναίκα που υπήρξε έμπνευση στη ζωή μου είναι η Kathleen Carroll, μια καθηγήτρια από το Πανεπιστήμιο του Yale, η οποία ασχολείται εδώ και πολλά χρόνια με την έρευνα όσον αφορά την παροχή θεραπείας.
Ως εκπαιδεύτρια με ενδιαφέρει πολύ τι κάνουν οι σύμβουλοι. Τους ενδιαφέρει να τους εκπαιδεύσουμε ή κάνουν κάτι εντελώς διαφορετικό; Αυτό ξεκίνησα να το μελετάω το 1990 όταν έκανα τη δοκιμή με τη θεραπεία του αλκοόλ στη Μεγάλη Βρετανία. Η Kathy Carroll είχε ηγηθεί της ίδιας έρευνας στο Project MATCH. Πήγα λοιπόν στις ΗΠΑ για να μάθω από εκείνη, τι είχε κάνει. Και ήταν ένας άνθρωπος πολύ γενναιόδωρος με το χρόνο της και ως άνθρωπος πολύ ευχάριστος. Αυτή η επίσκεψη καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την πορεία της δικής μου έρευνας. Διδάχθηκα πολλά από τον τρόπο με τον οποίο είχε οργανώσει εκείνη τα πράγματα και τον τρόπο που τα εξέταζε. Όλα αυτά που εξέταζε. Αυτά με βοήθησαν πολύ να οργανώσω τη δική μας έρευνα. Ήταν πραγματικά πολύ μεγάλη έμπνευση για μένα, για να μάθω να κάνω τα πράγματα πραγματικά σωστά.
E: Θεωρείτε ότι η προσωπική θεραπεία είναι σημαντική για να είναι κανείς καλός θεραπευτής;
GT: Όχι, δεν το πιστεύω αυτό. Εγώ θεωρώ ότι είμαι καλή θεραπεύτρια, δεν συμμετείχα ποτέ όμως σε θεραπεία προσωπικά. Δεν θεωρώ ότι είναι αναγκαίο. Είναι ένας πολύ συγκεκριμένος τρόπος σκέψης. Ενδεχομένως θα μετανιώσω αργότερα γι’ αυτό που σας λέω τώρα αλλά πιστεύω ότι η προσωπική θεραπεία μπορεί να προκαλέσει πολύ σημαντικά προβλήματα.
E: Αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον.
GT: Πρέπει να σας πω ότι έχω φίλους που θα ήθελαν να με σκοτώσουν, για αυτό που σας λέω και μόνο. Οι καλύτεροι θεραπευτές που έχω γνωρίσει, με τα χαρακτηριστικά που περιέγραψα, είναι άνθρωποι οι οποίοι επιθυμούν να βελτιώσουν την πρακτική τους. Αυτό δεν αφορά τον εαυτό τους. Εάν δεν μπορώ να καθίσω με κάποιον αφιερώνοντάς του το 100% της προσοχής μου, τότε ενδεχομένως να χρειάζομαι θεραπεία. Μπορεί να με βοηθήσει να ξεκαθαρίσω τα πράγματα μέσα μου. Αυτό που με ενδιαφέρει ωστόσο, δεν είναι εάν αυτός ο άνθρωπος συμμετέχει σε προσωπική θεραπεία, αλλά εάν μπορεί να δώσει στον θεραπευόμενό του το 100% της προσοχής του. Κατανοείτε τη διαφορά; Ενδεχομένως να πρέπει να πάνε για θεραπεία για να ξεκαθαρίσουν αυτά που έχουν στο μυαλό τους.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Κάναμε μια μεγάλη έρευνα και εγώ επόπτευα τους επόπτες. Καθόντουσαν λοιπόν οι επόπτες και έβλεπαν τα βίντεο με τις συνεδρίες και έπειτα μιλούσαν στο τηλέφωνο με τους συμβούλους που είχαν κάνει τη συνεδρία. Γιατί μπορεί να γίνει εποπτεία και από μακριά, καθόντουσαν λοιπόν μετά οι επόπτες και έβλεπαν το βίντεο ενώ συνομιλούσαν στο τηλέφωνο με το σύμβουλο. Με παίρνει λοιπόν τηλέφωνο ένας από τους επόπτες κάποια στιγμή και μου λέει: «Έχω μια σύμβουλο στην εποπτεία και δεν μπορώ να καταλάβω τι συμβαίνει» δεν μιλούσαν εκείνη τη στιγμή, απλά με πήρε τηλέφωνο να με ενημερώσει για το τι συνέβη. Μου λέει λοιπόν: «Δεν μπορώ να καταλάβω τι γίνεται εδώ. Αυτή η σύμβουλος είναι εξαιρετική στη Συνέντευξη Κινητοποίησης. Κάθεται δέκα ολόκληρα λεπτά και εφαρμόζει εξαιρετικά τη Συνέντευξη Κινητοποίησης και ξαφνικά σταματάει και κάνει κάτι άσχετο. Σταματάει. Το χάνει, και κάνει κάτι εντελώς άσχετο με τη συνεδρία. Δεν μπορώ να το καταλάβω, μου λέει. Έχουμε μιλήσει για αυτό, καταλαβαίνει τι είναι αυτό που κάνει λάθος. Μου στέλνει ένα άλλο βίντεο και κάνει ακριβώς το ίδιο». Καθίσαμε λοιπόν και είδαμε και οι δύο το βίντεο και του είπα: «Πιστεύω ότι κάτι συμβαίνει στη ζωή της. Είναι καλή θεραπεύτρια αλλά ξαφνικά χάνει τη συγκέντρωσή της». Αυτό συνεχίστηκε με τον ίδιο τρόπο για λίγο και μετά ζήτησε η ίδια να σταματήσει γιατί ο γάμος της διαλυόταν. Αυτό είναι ένα παράδειγμα. Συνέβαινε κάτι τόσο σημαντικό στη ζωή της και δεν μπορούσε να συγκεντρωθεί. Ήταν καλή, το γνωρίζαμε ότι ήταν καλή, ήταν ικανή θεραπεύτρια. Αλλά δεν μπορούσε να συγκεντρωθεί, δεν μπορούσε να δώσει την πρέπουσα προσοχή.
Ανεξάρτητα λοιπόν, εάν πήγαινε συστηματικά σε θεραπεία ή όχι, θα τη βοηθούσε να καταφέρει να ξεπεράσει τη διάλυση του γάμου της, θα την έκανε καλύτερη στη δουλειά της. Αυτό όμως το υποστηρίζω επειδή κάτι δεν πάει καλά στη ζωή της, οκ; Η απάντησή μου λοιπόν στο ερώτημα αυτό είναι όχι, δεν το θεωρώ προϋπόθεση. Δεν χρειάζεται να πάνε όλοι σε θεραπεία για να γίνουν καλοί θεραπευτές. Εάν όμως κάτι συμβαίνει, κάτι το οποίο εμποδίζει την καλή τους απόδοση, τότε θα πρέπει να το κοιτάξουν και να το λύσουν. Το να συμμετέχεις σε θεραπεία δεν σε κάνει καλό θεραπευτή. Το να εκπαιδεύεται κανείς στις απαραίτητες δεξιότητες για τους θεραπευτές είναι που θα σε κάνει καλό θεραπευτή, αυτή είναι η δική μου άποψη.
E: Εγώ αναφερόμουν στη συμπόνια που μπορεί να βιώσει κανείς για τον άλλο άνθρωπο. Ήμουν θεραπεύτρια και αυτό που εννοώ είναι ο τρόπος με τον οποίο κατανοεί κανείς τα προβλήματα του άλλου, πως συμπάσχει μαζί του. Αυτό ήταν που με ενδιέφερε.
GT: Κατάλαβα. Είναι πολύ σημαντικό να διατηρηθεί μια απόσταση επαγγελματική. Εάν σε αναστατώνουν πολύ τα προβλήματα του άλλου, θα είναι πολύ δύσκολο να τον βοηθήσεις. Υπάρχουν περιπτώσεις, τις οποίες ως θεραπεύτρια νιώθω ότι δυσκολεύομαι πολύ να αντιμετωπίσω. Είχα κάποια φορά μια γυναίκα η οποία είχε χάσει το γιό της σε τροχαίο δυστύχημα με μηχανή. Ο γιος της ήταν στην ίδια ηλικία με τον δικό μου. Αυτό με δυσκόλεψε πάρα πολύ, παρόλα αυτά θεώρησα ότι ήμουν ο καταλληλότερος άνθρωπος να την αναλάβει γιατί όπως και να το εξέταζα είχε πολύ πόνο. Δεν γνώριζα τον πόνο που βίωνε, όμως μπορούσα λίγο να τον φανταστώ. Ήταν δύσκολο.
Το αντίθετο παράδειγμα είναι, η δυσκολία που έχω να δουλέψω με άνδρες οι οποίοι κακοποιούν γυναίκες. Και εδώ έρχεται το ερώτημά σας σχετικά με την συμπόνια. Δεν μου είναι εύκολο να συμπονέσω τους άνδρες που κακοποιούν τη γυναίκα τους. Γνωρίζω ότι αυτό είναι το όριό μου. Θα μπορούσα να βοηθήσω τη γυναίκα. Αλλά με αυτόν τον άνδρα… θα προσπαθούσα, εάν έβλεπα ωστόσο ότι δεν μπορώ να του προσφέρω τις υπηρεσίες που του αξίζουν, θα ζητούσα από κάποιο συνάδελφο να αλλάξουμε και να το αναλάβει. Δεν νομίζω ότι πρέπει να πάω για θεραπεία για τίποτα από αυτά τα δύο. Νομίζω ότι αυτό είναι οκ, υπό την προϋπόθεση ότι δουλεύω με ομάδα. Θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό για τους ανθρώπους να γνωρίζουν τα όριά τους. Και η λέξη συμπόνια που χρησιμοποιήσατε είναι πολύ σημαντική. Εάν δεν συμπονάς κάποιο θεραπευόμενο, άσε καλύτερα κάποιον που μπορεί να τον συμπονέσει να δοκιμάσει να τον βοηθήσει.
E: Ωραία, σας ευχαριστώ. Κλείνοντας έχω μια τελευταία ερώτηση, ποια θα ήταν η συμβουλή σας για έναν νέο θεραπευτή, ή σύμβουλο; Κάποιον που τώρα ξεκινάει την καριέρα του.
GT: Νομίζω ότι η πρώτη συμβουλή που θα τους έδινα είναι να μιλήσουν με όσο το δυνατόν περισσότερους εξαρτημένους μπορούν. Να πάνε σε κλινικές, να μπουν σε ομάδες, να αφιερώσουν όσο περισσότερο χρόνο διαθέτουν να συνεργαστούν με ανθρώπους που κάνουν αυτή τη δουλειά. Να μαζέψουν όσο περισσότερη εμπειρία μπορούν, δεν υπάρχει ταχύρυθμο τμήμα για την εμπειρία. Όταν παρακολουθώ τους επαγγελματίες που έχουν καλές δεξιότητες, κάτι που παρατηρώ είναι ότι όλοι μοιράζονται ένα ακόμη χαρακτηριστικό, την εγκυρότητα. Ένα πολύ σημαντικό προσόν για ένα θεραπευτή είναι να γνωρίζει καλά το αντικείμενο με το οποίο δουλεύει. Αν δουλεύω με άτομα με προβλήματα με το αλκοόλ, δεν χρειάζεται να έχω και εγώ πρόβλημα με το αλκοόλ, χρειάζεται όμως να γνωρίζω όσο καλύτερα μπορώ το πώς είναι τα προβλήματα με το αλκοόλ που έχουν οι άλλοι.
Αυτή είναι μια γενική αρχή. Δεν χρειάζεται να το έχεις κάνει εσύ, χρειάζεται όμως να έχεις μεγάλη εμπειρία ακούγοντας τους άλλους. Εάν λοιπόν ο σύμβουλος, κάθεται εκεί απέναντι και είναι σαφές ότι δεν καταλαβαίνει στο ελάχιστο για τι πράγμα μιλάει ο άλλος, και δυσκολεύεται να πιστέψει ότι μπορεί κάποιος να έχει μια τέτοια εμπειρία, τότε αυτός ο άνθρωπος δεν θα μπορέσει να νιώσει ασφαλής. Θα προσέθετα και αυτό λοιπόν στα προηγούμενα σχόλιά μου, σχετικά με το τι χρειάζεται κανείς να έχει. Για το νέο επαγγελματία λοιπόν θα έλεγα, μαζέψτε όσο περισσότερη εμπειρία μπορείτε ακούγοντας τους ανθρώπους όταν μιλάνε. Απλά ακούστε τις εμπειρίες τους. Διαβάστε τις καλύτερες έρευνες που δημοσιεύονται. Μην σπαταλάτε το χρόνο σας διαβάζοντας ανούσια πράγματα. Μην ασχολείστε με τις διάφορες απόψεις. Διαβάστε έρευνες. Δείτε σε ποια συμπεράσματα καταλήγουν, οι ποιοτικές έρευνες, οι ποσοτικές έρευνες, έχετε ανοιχτό μυαλό.
Διαβάστε και ακούστε τους ανθρώπους. Αυτή νομίζω θα ήταν η συμβουλή που θα έδινα.
E: Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας. Μου άρεσε πολύ η συζήτηση που κάναμε. Σας ευχαριστώ και πάλι.
GT: Σας ευχαριστώ.
