Η έκθεση στη χρήση μαριχουάνας πριν τη γέννηση μπορεί να προβλέψει τη χρήση μαριχουάνας στην ηλικία των 14 ετών

Nancy L. Day², Lidush Goldschmidt, Carrie A. Thomas

Western Psychiatric Institute and Clinic

 

 

Τίτλος Πρωτοτύπου: “Prenatal Marijuana Exposure Contributes to the Prediction of Marijuana Use at Age 14”, Addiction, Vol. 101, No 9, September 2006

Διεύθυνση Επικοινωνίας: Nancy L. Day, WPIC, 3811 O’Hara Street, Pittsburgh, PA 15213-2593, Email: nday@pitt.edu

 

Περίληψη

Στόχος: Στόχος της μελέτης είναι να αξιολογήσει τις επιδράσεις της Προγεννητικής Έκθεσης στη Μαριχουάνα (PME) στην ηλικία έναρξης και στη συχνότητα χρήσης μαριχουάνας, αφού ελέγχθηκαν οι αναγνωρισμένοι παράγοντες για την έναρξη της χρήσης μαριχουάνας νωρίς σε παιδιά ηλικίας 14 ετών.

Σχεδιασμός: Σε αυτή τη μακροχρόνια μελέτη κοορτής, συμμετείχαν γυναίκες που βρίσκονταν στον τέταρτο μήνα κύησης. Οι γυναίκες και τα παιδιά παρακολουθήθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου κύησης και σε πολλές χρονικές στιγμές κατά τη διάρκεια της εφηβείας.

Χώρος και συμμετέχοντες: Οι συμμετέχοντες συγκεντρώθηκαν από μια προγεννητική κλινική νοσοκομείου. Οι γυναίκες που συμμετείχαν ήταν από 18-42 ετών, οι μισές ήταν αφρο-αμερικανές και οι υπόλοιπες καυκάσιες, ενώ οι περισσότερες ήταν χαμηλού κοινωνιο-οικονομικού επιπέδου. Οι γυναίκες έκαναν ελαφριά έως μέτρια χρήση ουσιών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετέπειτα. Όταν τα παιδιά ήταν 14 ετών, αξιολογήθηκαν 580 από τα 763 ζευγάρια μητέρας-παιδιού (76%). Στην παρούσα ανάλυση συμπεριλήφθηκαν συνολικά 563 ζευγάρια (74%).

Μετρήσεις: Εκτιμήθηκαν κοινωνιοδημογραφικοί, ψυχολογικοί, συμπεριφορικοί, βιολογικοί και αναπτυξιακοί παράγοντες. Τα αποτελέσματα αφορούσαν την ηλικία έναρξης και τη συχνότητα χρήσης μαριχουάνας στην ηλικία των 14 ετών.

Ευρήματα: Η PME μπορούσε να προβλέψει την ηλικία έναρξης και τη συχνότητα χρήσης μαριχουάνας στους εφήβους ηλικίας 14 ετών. Αυτό το εύρημα ήταν σημαντικό όταν ελέγχθηκαν άλλες μεταβλητές συμπεριλαμβανομένης της χρήσης αλκοόλ και καπνού από το παιδί, του σταδίου της εφηβείας, της σεξουαλικής δραστηριότητας, της παραβατικότητας, της χρήσης ουσιών από τους ομότιμους, του ιστορικού κατάχρησης ουσιών και των χαρακτηριστικών του οικογενειακού περιβάλλοντος συνυπολογίζοντας τη γονική κατάθλιψη, τη χρήση ουσιών και τη γονεϊκή αυστηρότητα/ εποπτεία.

Συμπεράσματα: Η έκθεση του γονιού στη μαριχουάνα, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, αποτελεί σημαντικό παράγοντα πρόβλεψης για τη χρήση μαριχουάνας στην ηλικία των 14 ετών.

 

Λέξεις κλειδιά: μαριχουάνα, προγεννητικά, μαριχουάνα, εφηβεία

 

Εισαγωγή

Η χρήση ουσιών στην εφηβεία είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Στη μελέτη Παρακολουθώντας το Μέλλον (Monitoring the Future Study), ένα ποσοστό 16,3% των εφήβων στη δευτέρα λυκείου ανέφεραν ότι έκαναν χρήση μαριχουάνας τουλάχιστον μία φορά (1), ενώ ένα ποσοστό 13% των μαθητών του δημοσίου σχολείου στο Σηάτλ είχαν δοκιμάσει μαριχουάνα μέχρι την ηλικία των 13 ετών (2). Η χρήση ουσιών νωρίς προβλέπει υψηλά ποσοστά αντικοινωνικής συμπεριφοράς και ψυχολογικών προβλημάτων (3), συνέπειες για την υγεία και χρήση ουσιών στην ενήλικη ζωή σε σύγκριση με την έναρξη, ή μη, της χρήσης αργότερα (4-9). Η έκθεση στις ουσίες κατά την εφηβεία μπορεί επίσης να επηρεάσει την ωρίμανση του εγκεφάλου (10). Έτσι, είναι σημαντικό να εντοπιστούν παράγοντες και μεταβλητές που επηρεάζουν την έναρξη της χρήσης νωρίς και να οριστούν τρόποι παρέμβασης.

Ένας χώρος που δεν έχει διερευνηθεί ιδιαίτερα είναι η σχέση ανάμεσα στην έκθεση στις ουσίες προγεννητικά και στη μετέπειτα χρήση ουσιών, παρότι υπάρχουν αρκετές αποδείξεις ότι η έκθεση στις ουσίες προγεννητικά αποτελεί παράγοντα πρόβλεψης για τη χρήση και την κατάχρηση ουσιών. Στη μελέτη Πρακτικές για την Υγεία από τη Μητέρα και Ανάπτυξη του Παιδιού (Maternal Health Practices and Child Development, MHPCD), η Προγεννητική Έκθεση στον Καπνό (PTE) προέβλεπε τη χρήση καπνού από το παιδί στην ηλικία των 14 ετών (11), όταν ελέγχθηκε άλλου είδους προγεννητική έκθεση και άλλοι σημαντικοί συντελεστές. Παρόμοια ευρήματα για αυτόν το συσχετισμό έχουν αναφερθεί από τον Buka και τους συνεργάτες του (12) και από τον Kandel και τους συνεργάτες του (13), αν και στην τελευταία μελέτη η σχέση φάνηκε να είναι σημαντική μόνο για τις γυναίκες. Οι Porath και Fried (14) ανέφεραν πρόσφατα μια σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στην έκθεση στη μαριχουάνα προγεννητικά (PME) και στην έναρξη της χρήσης μαριχουάνας σε άτομα ηλικίας 16 έως 21 ετών, παρότι διερευνήθηκε μόνο για τους άνδρες, αφού προηγουμένως είχαν ελεγχθεί άλλες προγεννητικές εκθέσεις και προγεννητικοί δημογραφικοί παράγοντες. Ο Baer και οι συνεργάτες του (15) βρήκαν μια στενή σχέση ανάμεσα στην προγεννητική έκθεση στο αλκοόλ και στη μετέπειτα χρήση του στην ηλικία των 14 ετών, καθώς και στα προβλήματα με το αλκοόλ στην ηλικία των 21 ετών (16), αφού είχε ελεγχθεί το οικογενειακό ιστορικό κατάχρησης αλκοόλ και η PTE.

Υπάρχουν βιολογικές ενδείξεις ότι η PME επηρεάζει άμεσα την ανάπτυξη του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) τόσο στα ζώα όσο και στους ανθρώπους. Οι υποδοχείς για τα κανναβοειδή εντοπίζονται στον εγκέφαλο του εμβρύου γύρω στη δέκατη τέταρτη εβδομάδα της κύησης (17). Αυτοί οι υποδοχείς αντιδρούν με εξωγενείς ουσίες όπως η ΤετραΥδροΚανναβινόλη (THC) όσο και με τα ενδογενή κανναβοειδή. Όταν η ουσία ΤετραΥδροΚανναβινόλη χορηγηθεί προγεννητικα σε ποντίκια προκαλεί άμεσα αλλαγές στο σύστημα υποδοχέων των κανναβοειδών (18). Αν και ο ρόλος των υποδοχέων αυτών των ουσιών δεν είναι απόλυτα κατανοητός, ωστόσο είναι σαφές ότι επηρεάζει την ανάπτυξη και τη λειτουργικότητα του εγκεφάλου σε διάφορους ζωτικούς τομείς συμπεριλαμβανομένης της αναλγησίας, της νόησης, της μνήμης, της κίνησης, της όρεξης και του ελέγχου του ανοσοποιητικού (19).

Υπάρχουν δεδομένα, από μελέτες που έχουν γίνει με ομάδες που σχηματίστηκαν από τη γέννηση των ατόμων, ότι η PME επηρεάζει την ανάπτυξη του ΚΝΣ. Το πρόγραμμα MHPCD έχει δείξει τις επιδράσεις στις συνήθειες του ύπνου κατά τη γέννηση (20) και στην ηλικία των 3 ετών (21), αλλά και στη γνωστική ανάπτυξη στην ηλικία των 3 ετών (22). Για παιδιά προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας η PME προέβλεπε χαμηλή επίδοση στα τεστ μνήμης (23), στην προσοχή και στη λειτουργικότητα (24). Στην ηλικία των 10 ετών, το παιδί που είχε εκτεθεί προγεννητικά στην ουσία είχε σημαντικά υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους (25, 26). Αυτά τα ευρήματα μοιάζουν με τα ευρήματα από την Προγεννητική Μελέτη Προοπτικής της Οτάβα (Ottawa Prenatal Prospective Study, OPPS) σχετικά με τις ελλείψεις στη γνωστική ανάπτυξη (27), στην προσοχή (28) και στη λειτουργικότητα (29).

Στο οικολογικό μοντέλο (30) το περιβάλλον, οι παράγοντες που αφορούν τους γονείς, το παιδί και οι κοινωνικοί παράγοντες πρέπει όλα να ληφθούν υπόψη για να κατανοηθούν οι τρόποι της χρήσης ουσιών. Οι Dishion, Capaldi και Yoerger (31) εφάρμοσαν αυτό το μοντέλο και εντόπισαν τους εξής παράγοντες: το οικογενειακό περιβάλλον, τις παιδαγωγικές πρακτικές, τη χρήση/κατάχρηση ουσιών από τους γονείς, τα χαρακτηριστικά του παιδιού και το περιβάλλον των ομοτίμων, ως σημαντικούς παράγοντες πρόβλεψης της χρήσης ουσιών. Το ίδιο μοντέλο χρησιμοποιήθηκε στις αναλύσεις με στόχο να αναγνωριστούν και να οργανωθούν οι μεταβλητές πού θα συμπεριλαμβάνονταν.

Οι γενετικοί παράγοντες (32), τα δημογραφικά χαρακτηριστικά (1, 4, 33), το περιβάλλον της οικογένειας και του σπιτιού (31, 34-36) καθώς και η χρήση/κατάχρηση ουσιών από τους γονείς (37-39) αποτελούν σημαντικούς παράγοντες πρόβλεψης ή συσχετισμού για τη χρήση ουσιών στην εφηβεία. Στοιχεία που σχετίζονται με το παιδί, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της έναρξης της εφηβείας (40- 41), της νοημοσύνης (42-44), των συμπεριφορών εξωτερίκευσης (45-46), της συναναστροφής με ομότιμους που κάνουν χρήση ουσιών (46-48), της επιθετικότητας (43) και της νευρο-συμπεριφορικής άρσης των αναστολών (37) αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την κατανόηση της χρήσης ουσιών.

Αυτή η έρευνα είχε τρεις στόχους: 1) να κατανοήσει εάν υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στην προγεννητική έκθεση στη μαριχουάνα και στην έναρξη της χρήσης στην ηλικία των 14 ετών, 2) να εντοπίσει παράγοντες πρόβλεψης και συνδέσεις για τη χρήση μαριχουάνας στην ηλικία των 14 ετών και 3) να διερευνήσει εάν η συσχέτιση ανάμεσα στην PME και στη χρήση μαριχουάνας παρέμεινε σημαντική, όταν λαμβάνονται υπόψη και άλλοι παράγοντες πρόβλεψης της έναρξης της χρήσης μαριχουάνας.

 

Μεθοδολογία

Αυτή η μελέτη ξεκίνησε το 1982, όταν οι μητέρες βρίσκονταν στον τέταρτο μήνα κύησης. Το ερευνητικό πρωτόκολλο εγκρίθηκε από την Επιτροπή Δεοντολογίας για τη Συμμετοχή Ανθρώπων σε Έρευνες της γυναικολογικής κλινικής Magee και του Πανεπιστημίου του Pittsburgh.

Σχεδιασμός της μελέτης. Τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για τις αναλύσεις λήφθηκαν από το πρόγραμμα MHPCD. Το δείγμα αποτελούνταν από γυναίκες που ήταν τουλάχιστον 18 ετών και βρίσκονταν στον τέταρτο μήνα της κύησης, οι οποίες συγκεντρώθηκαν από μια κλινική προγεννητικής φροντίδας του νοσοκομείου. Πραγματοποιήθηκαν 1360 συνεντεύξεις. Σε αυτό το στάδιο το ποσοστό άρνησης ήταν 15%. Μετά από αυτή τη συνέντευξη, χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Για τη μελέτη της PME επιλέχθηκαν γυναίκες που έκαναν χρήση μαριχουάνας τουλάχιστον δύο φορές το μήνα και μετά επιλέχθηκε η πρώτη γυναίκα που έκανε λιγότερο ή καθόλου χρήση μαριχουάνας (n=564). Ομοίως, για τη μελέτη της Προγεννητικής Έκθεσης στο Αλκοόλ (PAE) επιλέχθηκαν γυναίκες που έπιναν τρία ή περισσότερα ποτά την εβδομάδα το πρώτο τρίμηνο και μετά η πρώτη γυναίκα που έκανε λιγότερο ή καθόλου χρήση αλκοόλ (n=650). Μια συμμετέχουσα θα μπορούσε να είναι μόνο στη μία ή και στις δύο ομάδες. Οι μελέτες ήταν παρόμοιες και οι μέθοδοι και το προσωπικό που συμμετείχε και στις δύο μελέτες ήταν το ίδιο. Για αυτό το άρθρο συνδυάστηκαν και οι δύο ομάδες (n=829).

Οι συνεντεύξεις λήφθηκαν όταν οι γυναίκες βρίσκονταν στον έβδομο μήνα της κύησης. Οι γυναίκες και τα παιδιά τους αξιολογήθηκαν κατά τη γέννηση, στους 8 και 18 μήνες, στα 3, 6, 10 και 14 έτη μετά τη γέννηση. Σε κάθε στάδιο ένα τυποποιημένο πρωτόκολλο αξιολογούσε την ψυχολογική κατάσταση της μητέρας, τους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, τη δημογραφική της κατάσταση, τη χρήση ουσιών και τη γνωστική, συμπεριφορική, ψυχολογική και σωματική ανάπτυξη του παιδιού.

Γεννήθηκαν 763 ζωντανά βρέφη από μονές κυήσεις. Στη φάση του follow-up, όταν τα παιδιά ήταν 14 ετών, λήφθηκαν 580 συνεντεύξεις. Η απώλεια ανάμεσα στη γέννηση και σε αυτή τη φάση της μελέτης οφειλόταν στη μετακόμιση ατόμων από την ευρύτερη περιοχή του Pittsburgh (n=49), στην άρνηση της συμμετοχής σε αυτό το στάδιο (n= 52), ή επειδή δεν στάθηκε ικανή η παρακολούθηση όλων των συμμετεχόντων στο follow-up (n=69). Επιπλέον 6 παιδιά είχαν πεθάνει και 7 είχαν δοθεί για υιοθεσία ή ήταν σε θετή φροντίδα. Δεν υπήρχαν διαφορές στο εκπαιδευτικό επίπεδο της μητέρας, στο εισόδημα, στην οικογενειακή κατάσταση, στη χρήση αλκοόλ ή καπνού προγεννητικά ανάμεσα στις γυναίκες που συμμετείχαν στη μελέτη follow-up των 14 ετών (n=580) και σε αυτές που δεν συμμετείχαν (n=183). Οι γυναίκες που συμμετείχαν στις συνεντεύξεις στα 14 έτη ήταν πιθανότερο να είναι αφροαμερικανές και να έκαναν χρήση μαριχουάνας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Από όσες συμμετείχαν στο follow-up των 14 ετών ποσοστό 55% ήταν αφροαμερικανές σε σύγκριση με το 42% όσων δεν συμμετείχαν, ενώ ένα ποσοστό 20% από όσες έδωσαν συνέντευξη μίλησαν για χρήση μαριχουάνας κατά το τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης σε σύγκριση με το 11% όσων δεν συμμετείχαν στις συνεντεύξεις και ανέφεραν το ίδιο.

Από αυτές τις αναλύσεις εξαιρέθηκαν οι έφηβοι που είχαν κάποια προβλήματα υγείας, τα οποία εμπόδιζαν τη συμμετοχή τους στη μελέτη, συμπεριλαμβανομένης της εγκεφαλικής παράλυσης (n=2), της ινώδους δυσπλασίας (n=1) και της πνευματικής καθυστέρησης (n=8). Τρεις από τους εφήβους δεν έδωσαν στοιχεία για τη χρήση ουσιών, ενώ για άλλους τρεις, οι οποίοι ανέφεραν ότι δεν έκαναν χρήση μαριχουάνας, ο έλεγχος ούρων ήταν θετικός για την THC. Αυτοί οι συμμετέχοντες αποκλείστηκαν επίσης από τη μελέτη, έτσι καταλήξαμε με δείγμα 563 ζευγαριών μητέρας-παιδιού. Ένας έφηβος με θετική ανάλυση ούρων ανέφερε χρήση στο παρελθόν αλλά όχι εκείνη την περίοδο. Αυτό το περιστατικό συμπεριλήφθηκε στις αναλύσεις που αφορούσαν την έναρξη της χρήσης αλλά εξαιρέθηκε από τη χρήση ουσιών στο παρόν. Κατά τη διάρκεια του follow-up τα παιδιά ήταν 14 και 15 ετών, αλλά για λόγους ευκολίας θα αναφερόμαστε σ’αυτά ως 14χρονοι συμμετέχοντες.

Μετρήσεις: Οι ερωτήσεις σχετικά με την ηλικία έναρξης, την ποσότητα και τη συχνότητα χρήσης μαριχουάνας τον προηγούμενο χρόνο ήταν από το Ερωτηματολόγιο για Συμπεριφορές που αφορούν την Υγεία (Health Behavior Questionnaire) (49). Οι έφηβοι ήταν χωριστά από τις μητέρες τους, όταν απάντησαν στο αυτοχορηγούμενο ερωτηματολόγιο, ενώ ο ερευνητής παρέμενε στο δωμάτιο για να απαντήσει τυχόν ερωτήσεις. Για τα παιδία που παρουσίαζαν δυσκολίες στην ανάγνωση, ο ερευνητής διάβαζε δυνατά τις ερωτήσεις και το καθένα συμπλήρωνε την κατάλληλη απάντηση.

Δύο μεταβλητές χρησιμοποιήθηκαν για αυτές τις αναλύσεις: η ηλικία έναρξης της χρήσης μαριχουάνας και η συχνότητα χρήσης μαριχουάνας στο παρόν. Η ηλικία έναρξης μετρήθηκε με την ερώτηση: «Πόσων ετών ήσουν όταν δοκίμασες πρώτη φορά μαριχουάνα;». Οι έφηβοι ρωτήθηκαν πόσο συχνά έκαναν χρήση μαριχουάνας: 1) κάθε μέρα, 2) σχεδόν κάθε μέρα, 3) 3-4 φορές την εβδομάδα, 4) 1-2 φορές την εβδομάδα, 5) 2-3 φορές το μήνα, 6) μία φορά το μήνα, 7) 6-11 φορές το χρόνο, 8) 1-5 φορές το χρόνο. Η συχνότητα ταξινομήθηκε σε κατηγορίες: 1) καθόλου χρήση, 2) λιγότερο από 3-4 φορές την εβδομάδα (όχι τακτική) και 3) 3-4 φορές την εβδομάδα (τακτική). Οι τελευταίες κατηγορίες επιλέχθηκαν για να παραλληλιστούν οι ορισμοί από τους Kandel και Chen (50). Ήταν απαραίτητο να μειωθεί ο αριθμός των κατηγοριών για λόγους συμμετρικής κατανομής των δεδομένων. Το Ερωτηματολόγιο για Συμπεριφορές που αφορούν την Υγεία (Health Behavior Questionnaire) έχει παρόμοιες ερωτήσεις για τη χρήση αλκοόλ και ουσιών και αυτά τα δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν για να κατηγοριοποιηθεί η χρήση αυτών των ουσιών. Οι έφηβοι κλήθηκαν να αξιολογήσουν τη χρήση ουσιών από την ομάδα των ομοτίμων τους σε μια τετράβαθμη κλίμακα από κανένας έως όλοι, καθώς επίσης και την έγκριση των ομοτίμων τους όσον αφορά τη χρήση ουσιών με μια προκαθορισμένη επιλογή (εγκρίνουν/ δεν εγκρίνουν).

Για να ελεγχθεί η αυτό-αναφορά των εφήβων, συμπεριλήφθηκε και μια βιολογική επιβεβαίωση της χρήσης ουσιών. Ζητήθηκε από τους εφήβους να δώσουν ένα δείγμα ούρων και ενημερώθηκαν ότι το δείγμα θα αναλυθεί για χρήση ουσιών. Ο χρόνος ανίχνευσης της THC είναι 48 ώρες. Μεταξύ εκείνων με αρνητικά αποτελέσματα από την εξέταση ούρων, 100 ανέφεραν χρήση μαριχουάνας τον τελευταίο χρόνο. Όταν η αυτό-αναφορά των εφήβων συγκρίθηκε με τα αποτελέσματα από τον έλεγχο των ούρων η πιστότητα για τη χρήση μαριχουάνας ήταν σε ποσοστό 78%.

Η γνωστική ανάπτυξη μετρήθηκε με την Κλίμακα Νοημοσύνης για Παιδιά του Wechsler (Wechsler Intelligence Scale for Children, WISC-III) (51) στην ηλικία των 14 ετών. Η αξιοπιστία της πλήρους κλίμακας IQ για αυτή την ηλικία είναι ,95. Τα συμπτώματα κατάθλιψης στην παιδική ηλικία αξιολογήθηκαν με αυτό-αναφορά βάσει του Ερωτηματολογίου για την Παιδική Κατάθλιψη (Children’s Depression Inventory, CDI) (52), μια μέτρηση που έχει αξιοπιστία έλεγχου-επανελέγχου ,82 και εσωτερική συνέπεια ,86. Η Αναθεωρημένη Έκδοση της Κλίμακας Μέτρησης του Άγχους για τα Παιδιά (The Revised Children’s Manifest Anxiety Scale, RCMAS) (53) μέτρησε τις αυτό-αναφορές για το άγχος. Η αξιοπιστία αυτής της κλίμακας είναι ,85.

Το Εργαλείο Ελέγχου της Συμπεριφοράς του Παιδιού (Child Behavior Checklist, CBCL) (54), που συμπληρώθηκε από τη μητέρα χρησιμοποιήθηκε για να αξιολογήσει τα προβλήματα προσοχής και την επιθετικότητα. Αυτές οι μετρήσεις είχαν αξιοπιστία ελέγχου-επανελέγχου ,90 και ,91 αντίστοιχα. Η παραβατικότητα εκτιμήθηκε με την Κλίμακα Αυτό-αναφοράς για την Παραβατικότητα (Self-Report Delinquency Scale, SRD) (55). Οι συγγραφείς του SRD έχουν εντοπίσει τέσσερις υποκλίμακες: ζημία, κλοπή, βία και διάφορες παραβάσεις που αφορούν τους ανήλικους. Οι συντελεστές αξιοπιστίας για αυτές τις υποκλίμακες κυμαίνονταν από ,45 έως ,52. Για αυτές τις αναλύσεις οι υποκλίμακες συνδυάστηκαν σε μια συνοπτική βαθμολογία.

Με στόχο να μετρηθεί το στάδιο ανάπτυξης της εφηβείας χρησιμοποιήθηκε μια ερώτηση από την Κλίμακα Ανάπτυξης του Petersen (Petersen Development Scale) (56), «Πιστεύεις ότι η ανάπτυξή σου είναι πιο γρήγορη από αυτή των άλλων παιδιών της ηλικίας σου;». Το ερώτημα έχει πέντε κατηγορίες βαθμολογημένες από το 1 (πολύ πιο γρήγορη) έως το 5 (πολύ πιο αργή). Η χαμηλή βαθμολογία υποδεικνύει πρόωρη ωρίμανση.

Η σύντομη έκδοση του εργαλείου για τη Μέτρηση του Οικογενειακού Περιβάλλοντος (Home Observation for Measurement of the Environment-Short Form, HOME) (57) χρησιμοποιήθηκε για να αξιολογηθεί η γνωστική διέγερση και η συναισθηματική υποστήριξη που παρεχόταν από την οικογένεια του εφήβου. Αυτό το εργαλείο χορηγήθηκε στις μητέρες. Ο συντελεστής αξιοπιστίας ήταν ,92. Όλες οι ερωτήσεις ήταν κλειστού τύπου (ναι/όχι) ή με μια 4-5βαθμη κλίμακα αξιολόγησης και συμπεριλάμβαναν ερωτήσεις όπως: «Παίρνετε εφημερίδα στην οικογένειά σας καθημερινά;» και «Πόσο συχνά μαζεύεται ολόκληρη η οικογένεια με φίλους ή συγγενείς;». Γινόταν επίσης αναφορά στη μεταβλητή για την παρουσία ενήλικου άντρα στο σπίτι. Οι πρακτικές των γονιών μελετήθηκαν με το εργαλείο οι Γονείς μου (My Parents) (58), το οποίο αξιολογούσε τις αντιλήψεις των εφήβων σχετικά με τις συμπεριφορές των γονιών τους σε τρεις διαστάσεις, αποδοχή/ εμπλοκή, αυστηρότητα/ εποπτεία και την ψυχολογική αυτονομία. Τα άλφα σε αυτές τις κλίμακες ήταν ,72, ,76 και ,82, αντίστοιχα.

Οι δημογραφικές μεταβλητές περιλάμβαναν το εκπαιδευτικό επίπεδο της μητέρας, την εργασιακή κατάσταση, την ηλικία και την φυλή/εθνικότητα. Το επίπεδο του άγχους της μητέρας μετρήθηκε με το Ερωτηματολόγιο Εκτίμησης του Άγχους (State-Trait Anxiety Inventory, STAI) (59) ενώ τα συμπτώματα κατάθλιψης εκτιμήθηκαν με την Κλίμακα για την Κατάθλιψη του Κέντρου Επιδημιολογικών Μελετών (Center for Epidemiological Studies-Depression Scale, CES-D) (60). Ένα ποσοστό 11% των εφήβων δεν ζούσαν με τη βιολογική τους μητέρα στην ηλικία των 14 ετών: σε αυτές τις περιπτώσεις, στη συνέντευξη συμμετείχε ο κηδεμόνας του παιδιού. Για λόγους απλοποίησης θα αναφέρουμε και τους κηδεμόνες ως μητέρες.

Οι μετρήσεις της χρήσης ουσιών από τη μητέρα πραγματοποιήθηκαν όπως και στο Πρόγραμμα MHPCD (61). Η χρήση μαριχουάνας και αλκοόλ μετρήθηκε για το διάστημα ενός χρόνου πριν την εγκυμοσύνη, κάθε μήνα του πρώτου τριμήνου εγκυμοσύνης, και συγκεντρωτικά για τους τρεις μήνες στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο, ομοίως και για τον προηγούμενο χρόνο σε διαδοχικές φάσεις. Η συνηθισμένη μέγιστη και ελάχιστη ποσότητα και συχνότητα μετρήθηκαν για τη μαριχουάνα και για πέντε αλκοολούχα ροφήματα (κρασί, μπύρα, αλκοόλ, αναψυκτικός οίνος και αναψυκτικό μπύρας). Οι γυναίκες ανέφεραν τη χρήση μαριχουάνας σε τρεις χρονικές στιγμές κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου, από τη σύλληψη μέχρι τη στιγμή που συνειδητοποίησαν την εγκυμοσύνη, από τη στιγμή που συνειδητοποίησαν την εγκυμοσύνη μέχρι τη στιγμή που επιβεβαιώθηκε και από τη στιγμή που επιβεβαιώθηκε μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου. Η μέτρηση για τη χρήση του πρώτου τριμήνου σταθμίστηκε από τη διάρκεια της χρήσης στην κάθε περίοδο και έπειτα συνοψίστηκε για όλο το πρώτο τρίμηνο. Καθώς η χρήση εμφάνισε φθίνουσα μορφή μέσα στο πρώτο τρίμηνο, αυτή η μέθοδος παρείχε μια ακριβή εκτίμηση (62). Η χρήση μαριχουάνας προέκυψε από το μέσο όρο (Μ.Ο.) των τσιγάρων μαριχουάνας ανά ημέρα (ADJ, Μ.Ο. τσιγάρων μαριχουάνας ημερησίως) και του αλκοόλ από το Μ.Ο. ποτών ανά ημέρα (ADV, Μ.Ο. ποτών ημερησίως). Η χρήση καπνού εκφράστηκε ως ο αριθμός των τσιγάρων ανά ημέρα. Καθώς λίγες γυναίκες εξακολούθησαν τη χρήση μαριχουάνας μετά το πρώτο τρίμηνο, για τις αναλύσεις χρησιμοποιήθηκε η χρήση μαριχουάνας, αλκοόλ και καπνού στο πρώτο τρίμηνο.

Δύο διχότομες μεταβλητές περιέγραψαν το οικογενειακό ιστορικό χρήσης: 1) εάν οι συγγενείς από την οικογένεια της μητέρας ή του πατέρα είχαν ιστορικό χρήσης αλκοόλ και 2) εάν κάποιος συγγενείς είχε ιστορικό χρήσης ουσιών.

 

Στατιστική ανάλυση

Οι μεταβλητές οργανώθηκαν και ελέγχθηκαν στα ακόλουθα μπλοκ: 1) έκθεση στις ουσίες λόγω της χρήσης ουσιών των γονέων και οικογενειακό ιστορικό χρήσης αλκοόλ και ουσιών, 2) πρόσφατη χρήση ουσιών από τη μητέρα (κατά το follow up στα 14 χρόνια), τα δημογραφικά στοιχεία και η ψυχολογική κατάσταση της μητέρας, 3) περιβάλλον στο σπίτι και γονικές πρακτικές, 4) φύλο, φυλή, στάδιο της εφηβείας, ψυχολογική κατάσταση, προβλήματα προσοχής και λειτουργικότητα του εφήβου και 5) παραβατικότητα, επιθετικότητα, χρήση από τους ομότιμους, αποδοχή της χρήσης από τους ομότιμους, σεξουαλική δράση από τον έφηβο, χρήση αλκοόλ και καπνού στην ηλικία των 14 ετών. Οι συσχετισμοί διερευνήθκαν μέσω των αναλύσεων ανάμεσα στα αποτελέσματα και στις μεταβλητές μέσα σε κάθε μπλοκ*. Έπειτα οι σημαντικές μεταβλητές από τα μπλοκ 1 έως 4 εντάχθηκαν στην ανάλυση σε στάδια. Στη συνέχεια, οι σημαντικές μεταβλητές από το μπλοκ 5 προστέθηκαν στο μοντέλο, για να διερευνηθεί εάν οι παράγοντες κινδύνου που εντοπίστηκαν από το προηγούμενο στάδιο παρέμειναν σημαντικοί μετά τον έλεγχο των τωρινών συμπεριφορών των εφήβων.

Χρησιμοποιήθηκε το μοντέλο παλινδρόμησης Cox proportional hazards για να εντοπιστούν οι προηγούμενοι και οι συνυπάρχοντες παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την ηλικία έναρξης της χρήσης μαριχουάνας. Στο μοντέλο αυτό, κατά την αξιολόγηση η ηλικία ενσωματώνεται ως χρόνος επιβίωσης έτσι δεν εξετάζεται χωριστά. Χρησιμοποιήθηκε μια κατηγορική, πολυσταδιακή λογαριθμική, παλινδρόμηση, για να εντοπιστούν οι παράγοντες που μπορούσαν να προβλέψουν τη συχνότητα χρήσης μαριχουάνας. Αυτή η μέθοδος είναι μια επέκταση της λογαριθμικής παλινδρόμησης για κατηγορικές απαντήσεις. Περιγράφει ταυτόχρονα τις επιδράσεις των επεξηγηματικών μεταβλητών για τα αθροιστικά logit, βελτιώνοντας την οικονομία της έρευνας και την ισχύ της. Οι συντελεστές που βγαίνουν από αυτή είναι ανά μονάδα μέτρησης, οι αναλογίες πιθανοτήτων αντιπροσωπεύουν την πιθανότητα να ανήκει κάποιος σε μια υψηλότερη κατηγορία χρήσης.

Επίσης, ελέγξαμε τις δύο συσχετίσεις που υποστηρίζονται από τη βιβλιογραφία. Σύμφωνα με την πρώτη, ελέγξαμε εάν η επιρροή της χρήσης από τους ομότιμους διέφερε για τη χρήση μαριχουάνας του εφήβου ανάλογα με τη φυλή. Μια δεύτερη συσχέτιση αξιολόγησε εάν υπήρχαν διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα σχετικά με την κατάθλιψη και τη χρήση μαριχουάνας, ενώ η κάθε μία ελέγχθηκε ξεχωριστά.

Για την προσαρμογή από την απώλεια του δείγματος, επαναλάβαμε τις αναλύσεις σταθμίζοντας τες έτσι, ώστε να φανούν οι υπόλοιπες απώλειες ανά φυλή και ανά τρίτο τρίμηνο PME. Οι συντελεστές στάθμισης ορίστηκαν με βάση την αντίστροφη πιθανότητα για κάθε φυλή και για κάθε ομάδα έκθεσης στο τρίτο τρίμηνο. Τα αποτελέσματα δεν διαφοροποιήθηκαν από τα αντίστοιχα μη-σταθμισμένα, έτσι εμείς επιλέξαμε να παρουσιάσουμε αυτά.

 

Αποτελέσματα

Χρήση ουσιών από τη μητέρα και τον έφηβο. Το πρώτο τρίμηνο, το 41,6% των γυναικών που συμμετείχαν έκαναν χρήση μαριχουάνας. Αυτό το ποσοστό μειώθηκε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό, φτάνοντας σε ένα ποσοστό χρήσης από τις μητέρες 15,1% στην αξιολόγηση των δεκατεσσάρων χρόνων (Πίνακας 1). Ο Μ.Ο. χρήσης μαριχουάνας από τους εφήβους μειώθηκε από 1,02 τσιγάρα/ημέρα το πρώτο τρίμηνο σε 0,38 τσιγάρα/ ημέρα στα δεκατέσσερα χρόνια. Η χρήση αλκοόλ μειώθηκε επίσης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, από το 64,1% στο πρώτο τρίμηνο στο 31,8% στο τρίτο, αλλά εμφάνισε αύξηση μετά τον τοκετό φτάνοντας στο 75%. Αντίθετα, τα ποσοστά χρήσης καπνού παρέμειναν περίπου στο 50% κατά τη διάρκεια όλης της εγκυμοσύνης και μέχρι τα 14 χρόνια μετά τον τοκετό.

Πίνακας 1 κάπου εδώ

Ένα ποσοστό 30% από τους εφήβους ανέφεραν χρήση μαριχουάνας τον περασμένο χρόνο και 7,5% έκαναν τακτική χρήση μαριχουάνας (τουλάχιστον 3-4 φορές την εβδομάδα). Επιπλέον, δεκατρείς έφηβοι ξεκίνησαν τη χρήση μαριχουάνας αλλά δεν ανέφεραν χρήση τον περασμένο χρόνο. Χρήση αλκοόλ αναφέρθηκε από το 37% των εφήβων, ενώ χρήση καπνού από το 21% (Πίνακας 1). Η νεαρότερη ηλικία έναρξης χρήσης μαριχουάνας ήταν τα εννέα έτη και το ποσοστό επικράτησης (νέες ενάρξεις/ πληθυσμός σε κίνδυνο) σε αυτή την ηλικία ήταν 0,4%. Η επικράτηση αυξήθηκε μέχρι την ηλικία των 14 ετών, όπου το 13% ξεκίνησε τη χρήση (Πίνακας 2).

Πίνακας 2 Κάπου Εδώ

Μπλοκ 1 (Πίνακας 3), οι μεταβλητές του προγεννητικόυ και του οικογενειακού ιστορικού αποτελούσαν παράγοντες που προέβλεπαν τη χρήση μαριχουάνας από νωρίς. Όταν λήφθηκαν υπόψη όλες οι μεταβλητές από το μπλοκ η PME αποτελούσε σημαντικό παράγοντα πρόβλεψης τόσο για την ηλικία έναρξης όσο και για τη συχνότητα χρήσης από τους εφήβους. Η PTE προέβλεπε την ηλικία έναρξης και τη συχνότητα χρήσης, ενώ η PAE και το οικογενειακό ιστορικό κατάχρησης αλκοόλ δεν σχετίστηκαν με τη χρήση μαριχουάνας από τους εφήβους. Το οικογενειακό ιστορικό προβλημάτων με τις ουσίες προέβλεπε την ηλικία έναρξης.

Πίνακας 3 κάπου εδώ

Η τρέχουσα χρήση καπνού από τη μητέρα συνδεόταν σημαντικά με τη συχνότητα χρήσης μαριχουάνας από τον έφηβο (Πίνακας 3, Μπλοκ 2), η τρέχουσα χρήση μαριχουάνας από τη μητέρα συνδεόταν οριακά με τη συχνότητα χρήσης, ενώ η τρέχουσα χρήση αλκοόλ και κοκαΐνης από τη μητέρα δεν συνδέονταν καθόλου ούτε με την ηλικία έναρξης ούτε με τη συχνότητα χρήσης. Η κατάθλιψη της μητέρας συνδεόταν σημαντικά με τη νεαρότερη ηλικία έναρξης της χρήσης από το παιδί. Άλλοι ψυχολογικοί παράγοντες της μητέρας, καθώς και η εργασία της μητέρας ή η συνέχιση της εκπαίδευσή της δεν ήταν σημαντικοί. Η ποιότητα του οικογενειακού περιβάλλοντος συνδεόταν σημαντικά και με την ηλικία έναρξης της χρήσης και με τη συχνότητα χρήσης μαριχουάνας, όπως επίσης και η αυστηρότητα/ εποπτεία από τους γονείς (Πίνακας 3, Μπλοκ 3). Άλλες μετρήσεις που σχετίζονταν με το περιβάλλον δεν ήταν σημαντικές.

Το φύλο, η φυλή και το IQ του παιδιού δεν μπορούσαν να προβλέψουν την ηλικία έναρξης ή τη συχνότητα χρήσης μαριχουάνας στην ηλικία των 14 ετών (Πίνακας 3, Μπλοκ 4). Επίσης, η ηλικία που πραγματοποιήθηκε η αξιολόγηση δεν διέφερε στις διαφορετικές ομάδες συχνοτήτων. Ο Μ.Ο. ηλικίας των μη-χρηστών, των μη-τακτικών χρηστών και των τακτικών χρηστών κατά τις αξιολογήσεις ήταν 14,8, 14,9 και 14,9 αντίστοιχα. Η πρώιμη ωρίμανση στην εφηβεία σχετιζόταν με τη νεαρότερη ηλικία έναρξης και την υψηλότερη συχνότητα χρήσης μαριχουάνας. Τα προβλήματα προσοχής συνδέονταν σημαντικά με τη συχνότητα χρήσης, αλλά όχι με την ηλικία έναρξης. Περισσότερα συμπτώματα κατάθλιψης μπορούσαν να προβλέψουν μεγαλύτερη συχνότητα της χρήσης καθώς και νεαρότερη ηλικία έναρξης. Η σχέση του φύλου με την κατάθλιψη δεν ήταν σημαντική.

Αξιολογήσαμε επίσης τη συμπεριφορά του εφήβου στην ηλικία των 14 ετών (Πίνακας 3, Μπλοκ 5). Η χρήση από τους ομότιμους, η σεξουαλική δραστηριοποίηση, η τρέχουσα χρήση αλκοόλ και καπνού συνδέονταν σημαντικά με την ηλικία έναρξης της χρήσης. Αυτές οι μεταβλητές καθώς και η παραβατικότητα συσχετιζόταν σημαντικά και με τη συχνότητα χρήσης. Η επιθετικότητα και η αποδοχή της χρήσης από τους ομότιμους δεν συνδέονταν με κανένα αποτέλεσμα μετά τον έλεγχο άλλων παραγόντων από το μπλοκ, ενώ επίσης δεν φάνηκε να υπάρχει αλληλεπίδραση ανάμεσα στη χρήση από τους ομότιμους και τη φυλή που ανήκει.

Ηλικία έναρξης της χρήσης μαριχουάνας, μοντέλα πολλαπλών μεταβλητών. Οι μεταβλητές από τα τέσσερα πρώτα μπλοκ που σχετίζονταν σημαντικά με την ηλικία έναρξης της χρήσης εντάχθηκαν σε μια ανάλυση παλινδρόμησης σε στάδια Cox proportional hazards (Πίνακας 4α). Στον Πίνακα 4 φαίνονται οι συντελεστές σχετικά με τον κίνδυνο, τα ποσοστά του και η σημαντικότητα αυτών των μεταβλητών. Οι θετικοί συντελεστές υποδηλώνουν αυξημένο κίνδυνο έναρξης της χρήσης, ενώ οι αρνητικοί συντελεστές υποδηλώνουν μια αντίστροφη ή αρνητική συσχέτιση ανάμεσα στη μεταβλητή και στο αποτέλεσμα. Η PME προέβλεπε σημαντικά την ηλικία έναρξης της χρήσης μαριχουάνας. Για κάθε ημερήσια έκθεση σε τσιγάρα μαριχουάνας στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, το ποσοστό έναρξης της χρήσης μαριχουάνας για τα άτομα με PME αυξανόταν κατά 1,14, σε σύγκριση με τα άτομα που δεν είχαν εκτεθεί στη χρήση της, όταν ελέγχθηκαν άλλοι σημαντικοί παράγοντες. Αυτοί ήταν το οικογενειακό ιστορικό κατάχρησης ουσιών, η ποιότητα του οικογενειακού περιβάλλοντος, η αυστηρότητα/εποπτεία από τους γονείς, τα συμπτώματα κατάθλιψης στο παιδί και το στάδιο ανάπτυξης της εφηβείας.

Πίνακας 4 κάπου εδώ

Όταν προστέθηκαν σημαντικά χαρακτηριστικά του παιδιού από το μπλοκ 5 (Πίνακας 3), η PME σχετιζόταν οριακά (p=.07) με την ηλικία έναρξης της χρήσης (Πίνακας 4β). Η χρήση καπνού και αλκοόλ από τον έφηβο, η χρήση από τους ομότιμους και η ύπαρξη ή όχι σεξουαλικής δραστηριότητας από τον έφηβο, καθώς και οι μετρήσεις από το οικογενειακό περιβάλλον και το οικογενειακό ιστορικό χρήσης ουσιών παρέμειναν στο τελικό μοντέλο. Η αυστηρότητα/εποπτεία των γονέων ήταν οριακά σημαντική (p=.07).

Συχνότητα χρήσης μαριχουάνας, μοντέλα πολλαπλών μεταβλητών. Όταν οι σημαντικές μεταβλητές από τα μπλοκ 1 έως 4 εισήχθηκαν στο μοντέλο, η PME προέβλεπε σημαντικά τη συχνότητα χρήσης μαριχουάνας. Άλλοι σημαντικοί παράγοντες περιλάμβαναν το οικογενειακό περιβάλλον, την αυστηρότητα/ εποπτεία από τους γονείς, τα συμπτώματα κατάθλιψης του παιδιού, το στάδιο ανάπτυξης της εφηβείας και τα προβλήματα προσοχής (Πίνακας 5α).

Πίνακας 5

Όταν ενσωματώθηκαν στην ανάλυση τα τρέχοντα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς του εφήβου, η PME διατήρησε σημαντική συσχέτιση με τη συχνότητα χρήσης μαριχουάνας. Οι πιθανότητες να υπάρχει μεγαλύτερη συχνότητα χρήσης ήταν 1,3 φορές υψηλότερες για τους εφήβους που είχαν εκτεθεί σε ένα τσιγάρο μαριχουάνας την ανά ημέρα, σε σύγκριση με όσους δεν είχαν εκτεθεί προγεννητικά στη μαριχουάνα, αφού προηγουμένως είχαν ελεγχθεί οι υπόλοιποι παράγοντες. Άλλοι σημαντικοί παράγοντες ήταν η ποιότητα του οικογενειακού περιβάλλοντος, η σεξουαλική δραστηριότητα, η χρήση από τους ομότιμους, η χρήση καπνού και αλκοόλ από τον έφηβο και η παραβατικότητα (Πίνακας 5β).

Στην τελική ανάλυση αξιολογήσαμε εάν η επίδραση της PME ήταν συγκεκριμένη. Πραγματοποιήσαμε παράλληλες αναλύσεις με τα τελικά μοντέλα (Πίνακες 4 και 5) με στόχο να βρούμε εάν η PME προέβλεπε την ηλικία έναρξης χρήσης ή τη συχνότητα χρήσης αλκοόλ και καπνού από τον έφηβο. Η PME δεν μπορούσε να προβλέψει την ηλικία έναρξης της χρήσης ή τη συχνότητά της ούτε για το αλκοόλ ούτε για τον καπνό.

 

Συζήτηση

Εντοπίσαμε μια οριακά σημαντική σχέση ανάμεσα στην PME και στην ηλικία έναρξης και μια σημαντική σχέση ανάμεσα στην έκθεση στη μαριχουάνα κατά τη διάρκεια της κύησης και στη συχνότητα χρήσης μαριχουάνας στην ηλικία των 14 ετών. Οι έφηβοι με PME ξεκινούν τη χρήση μαριχουάνας νωρίτερα ενώ κάνουν συχνότερα χρήση μαριχουάνας σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν εκτεθεί στην ουσία. Μια άλλη αναφορά καταγράφει συσχέτιση ανάμεσα στην PME και τη χρήση μαριχουάνας (14), αν και οι συγκεκριμένοι συγγραφείς έλεγξαν μόνο το προγεννητικό περιβάλλον.

Υπήρχαν τρεις μηχανισμοί με τους οποίους η PME μπορούσε να προβλέψει τη χρήση μαριχουάνας στην ηλικία των 14 ετών. Αυτή η συσχέτιση μπορούσε να προέρχεται από: 1) γενετικούς ή οικογενειακούς παράγοντες, 2) χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος σήμερα και 3) έκθεση κατά την εγκυμοσύνη. Ελέγξαμε για οικογενειακό ιστορικό χρήσης αλκοόλ και ουσιών και την τρέχουσα χρήση ουσιών από τη μητέρα. Αν και το οικογενειακό ιστορικό χρήσης ουσιών ήταν σημαντικός παράγοντας για την έναρξη της χρήσης μαριχουάνας, δεν μπορούσε όμως να εξηγήσει την επίδραση της PME. Παρόμοια αποτελέσματα βρέθηκαν και από τον Baer και τους συνεργάτες του (15, 16) για την προγεννητική έκθεση στο αλκοόλ. Στο μοντέλο, εντοπίστηκαν και μελετήθηκαν σημαντικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες. Έτσι, ενώ αυτά τα αποτελέσματα πρέπει να αναπαραχθούν, τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η PME προβλέπει τη μελλοντική χρήση μαριχουάνας, όταν ελεγχθούν οι οικογενειακοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες.

Υπάρχουν δύο τρόποι με τους οποίους μπορεί να υπάρχουν προγεννητικές επιδράσεις. Καταρχήν, άλλοι όπως και εγώ έχουμε αποδείξει ότι η PME είναι τερατογόνος* που επηρεάζει το ΚΝΣ και την ανάπτυξη λειτουργιών όπως τις συνήθειες του ύπνου, τη μνήμη, την προσοχή, τη λειτουργικότητα και τη διάθεση. Αυτές οι αλλαγές στο ΚΝΣ μπορεί να οδηγήσουν σε συμπεριφορές όπως η χρήση ουσιών αρκετά νωρίς και στην αυξημένη συχνότητα χρήσης μαριχουάνας. Μια επιπλέον υπόθεση είναι ότι η μάθηση κατά τη διάρκεια της κύησης ή το πρώτο διάστημα μετά τη γέννηση οδήγησε σε αυξημένη χρήση μαριχουάνας από νωρίς. Το έμβρυο και το βρέφος είναι σε θέση να ξεχωρίσουν μυρωδιές (63), και στοιχεία σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει με ζώα για τη χρήση αλκοόλ οι οποίες δείχνουν ότι η μάθηση από νωρίς μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη αντίδραση στο αλκοόλ στη μετέπειτα ζωή (64). Οι μαθημένες αντιδράσεις πρέπει να είναι συγκεκριμένες για την έκθεση, και έχουμε βρει ότι οι επιδράσεις της PME αφορούσαν συγκεκριμένα τη χρήση μαριχουάνας στη νεαρή εφηβεία. Έτσι, είναι πιθανό οι δύο μηχανισμοί να αποτελούν παράγοντες που προβλέπουν τη χρήση μαριχουάνας από νωρίς και σε υψηλά επίπεδα.

Τα αποτελέσματα συμφωνούν με άλλες αναφορές που έχουν εντοπίσει την επικράτηση των στοιχείων που αφορούν το παιδί ως παράγοντες πρόβλεψης της έναρξης χρήσης ουσιών νωρίς (37, 65). Βρήκαμε επίσης σημαντικές επιδράσεις του περιβάλλοντος, των γονιών και της χρήσης από τους ομότιμους τα οποία είναι παρόμοια με αρκετές άλλες μελέτες (39, 66-69). Αυτά τα ευρήματα διαφέρουν από τα αποτελέσματα του White και των συνεργατών του (69) που αναφέρουν ότι οι κοινωνικές και περιβαλλοντικές μεταβλητές ήταν πιο σημαντικές όσον αφορά την έναρξη της χρήσης, ενώ οι ψυχολογικοί και βιογενετικοί παράγοντες ήταν πιο σημαντικοί για την πρόβλεψη της αλλαγής της τακτικής ή της συχνής χρήσης ουσιών. Αυτοί οι διαφορετικοί συσχετισμοί, ωστόσο, μπορεί να οφείλονται στο νεαρό της ηλικίας της ομάδας μας και στο γεγονός ότι μόνο λίγοι από τα παιδιά-συμμετέχοντες είχαν καθιερωμένο τρόπο χρήσης ή προβλήματα χρήσης.

Η τρέχουσα ψυχολογική κατάσταση και η χρήση ουσιών της μητέρας δεν είχαν σημαντική συσχέτιση με τη χρήση μαριχουάνας στα ευρήματά μας, αντίθετα με τις άλλες μελέτες (37, 39). Ωστόσο, οι επιδράσεις αυτών των παραγόντων μπορεί να επηρεάζονται από άλλες μεταβλητές που υπήρχαν στο τελικό μοντέλο, όπως είναι η κατάθλιψη του παιδιού και το περιβάλλον στο σπίτι. Επιπλέον, οι γυναίκες της ομάδας μας γενικά έκαναν μέτρια χρήση μαριχουάνας και μέσα στην πορεία του χρόνο τη μείωσαν, ενώ διατήρησαν μέτρια επίπεδα χρήσης αλκοόλ και καπνού, καθώς οι περισσότεροι συσχετισμοί έγιναν με γονείς οι οποίοι είχαν διαταραχές από τη χρήση ουσιών.

Υπάρχουν περιορισμοί σε αυτές τις αναλύσεις. Η ομάδα επιλέχθηκε για να μελετηθεί η χρήση ουσιών από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και παρότι οι περισσότερες γυναίκες έκαναν μικρή έως μέτρια χρήση ουσιών κατά την εγκυμοσύνη. Ωστόσο τα στοιχεία δεν μπορούσαν να γενικευτούν καθώς η ομάδα ήταν σταθμισμένη για γυναίκες που έκαναν κατάχρηση ουσιών. Πλεονέκτημα, παρόλα αυτά αποτελούσε το ότι είχαμε επαρκή αριθμό γυναικών που έκαναν χρήση μαριχουάνας προγεννητικά, και έτσι μπορούσαμε να εκτιμήσουμε τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της PME και των άλλων σημαντικών παραγόντων τόσο στο προγεννητικό περιβάλλον όσο και στο περιβάλλον μετά τη γέννηση. Οι γυναίκες στην προγεννητική κλινική ήταν χαμηλού εισοδήματος και ήταν χαμηλότερου εκπαιδευτικού επιπέδου από το γενικό πληθυσμό. Ενώ η ομάδα μας ήταν αρκετά αντιπροσωπευτική για τους πληθυσμούς χαμηλού κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου, δεν είναι όμως αντιπροσωπευτική για το γενικότερο πληθυσμό εγκύων γυναικών.

Όπως έχει αναφερθεί και από άλλες μελέτες, τόσο η έναρξη όσο και η συχνότητα της χρήσης μαριχουάνας στην ηλικία των 14 ετών σχετίζονται με περιβαλλοντικές, οικογενειακές και γονικές μετρήσεις, με τη χρήση ουσιών από τη μητέρα και με παράγοντες που αφορούν το παιδί και την ομάδα των ομοτίμων. Το νέο εύρημα από αυτές τις μελέτες ήταν ότι η προγεννητική έκθεση στη μαριχουάνα, προέβλεπε την ηλικία έναρξης της χρήσης μαριχουάνας και τη συχνότητα χρήσης της, ακόμη και μετά τον έλεγχο άλλων σημαντικών, δραστικών παραγόντων που υπήρχαν στο μοντέλο.

 

Ευχαριστίες

Αυτή η έρευνα υποστηρίχθηκε με επιχορηγήσεις από το Εθνικό Ινστιτούτο για την Κατάχρηση Ουσιών (NIDA) (DA03874; N. Day, Principal Investigator) και το Εθνικό Ινστιτούτο για τον Αλκοολισμό και την Κατάχρηση Αλκοόλ (AA06666; N. Day, Principal Investigator).

 

*ΣτΜ. Τερατογόνος: Κάθε μη γενετικός παράγοντας που μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην ανάπτυξη του εμβρύου (Σύντομο Ερμηνευτικό Λεξικό Ψυχολογικών Όρων, Α.Χουντουμάδη, Λ.Πατεράκη)

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Johnston LD, O’Malley PM, Bachman JG, Schulenberg JE. Monitoring the Future national survey results on drug use, 1975-2004. Volume I: Secondary school students. Bethesda, MD: National Institute on Drug Abuse; 2005, NIH Publication No.: 05-5727.
2. Kosterman R, Hawkins JD, Guo J, Catalano RF, Abbott RD. The dynamics of alcohol and marijuana initiation: patterns and predictors of first use in adolescence. Am J Public Health. 2000; 90:360-6.
3. Fergusson DM, Horwood LJ. Early onset cannabis use and psychosocial adjustment in young adults. Addiction. 1997; 92:279-96.
4. Ellickson PL, Tucker JS, Klein DJ, Saner H. Antecedents and outcomes of marijuana use initiation during adolescence. Prev Med. 2004; 39:976-84.
5. Fergusson DM, Lynskey MT. Alcohol misuse and adolescent sexual behaviors and risk taking. Pediatrics. 1996; 98:91-6.
6. Kalant H. Adverse effects of cannabis on health: an update of the literature since 1996. Prog Neuropsychopharm Biol Psych. 2004; 28:849-63.
7. Tennant FS, Detels R. Relationship of alcohol, cigarette, and drug abuse in adulthood with alcohol, cigarette, and coffee consumption in childhood. Prev Med. 1976; 5:70-7.
8. Wu TC, Tashkin DP, Djahed B, Rose JE. Pulmonary hazards of marijuana as compared with tobacco. N Engl J Med. 1988; 318:347-51.
9. Yu J, Williford WR. The age of alcohol onset and alcohol, cigarette, and marijuana use patterns: An analysis of drug use progression of young adults in New York State. Int J Addict. 1992; 27:1313-23.
10. Ehrenreich H, Rinn T, Kunert HJ, Moeller MR, Poser W, Schilling L, et al. Specific attentional dysfunction in adults following early start of cannabis use. Psychopharmacology. 1999; 142:295-301.
11. Cornelius MD, Leech SL, Goldschmidt L, Day NL. Is prenatal tobacco exposure a risk factor for early adolescent smoking? A follow-up study. Neurotoxicol Teratol. 2005; 27:667-76.
12. Buka SL, Shenassa ED, Niaura R. Elevated risk of tobacco dependence among offspring of mothers who smoked during pregnancy: a 30-year prospective study. Am J Psychiat. 2003; 160:1978-84.
13. Kandel DB, Wu P, Davies M. Maternal smoking during pregnancy and smoking by adolescent daughters. Am J Public Health. 1994; 84:1407-13.
14. Porath AM, Fried PA. Effects of prenatal cigarette and marijuana exposure on drug use among offspring. Neurotoxicol Teratol. 2005; 27:267-77.
15. Baer JS, Barr JM, Bookstein FL, Sampson PD Streissguth AP. Prenatal alcohol exposure and family history of alcoholism in the etiology of adolescent alcohol problems. J Stud Alcohol. 1998; 59:533-43.
16. Baer JS, Sampson PD, Barr HM, O’Connor PD, Streissguth AP. A 21-year longitudinal analysis of the effects of prenatal alcohol exposure on young adult drinking. Arch Gen Psychiat. 2003; 60:377-85.
17. Biegon A, Kerman HA. Autoradiographic study of pre- and postnatal distribution of cannabinoid receptors in human brain. Neuroimage. 2001; 14:1463-68.
18. Fride E, Mechoulam R. Developmental aspects of anandamide: ontogeny of response and prenatal exposure. Psychoneuroendocrin. 1996; 21:157-72.
19. Kumar RN, Chambers WA, Pertwee RG. Pharmacological actions and therapeutic uses of cannabis and cannabinoids. Anesthesia. 2001; 56:1059-68.
20. Scher M, Richardson G, Coble P, Day N, Stoffer D. The effects of prenatal alcohol and marijuana exposure: Disturbances in neonatal sleep cycling and arousal. Pediatr Res. 1988; 24:101-5.
21. Dahl RE, Scher MS, Williamson DE, Robles N, Day N. A longitudinal study of prenatal marijuana use: Effects on sleep and arousal at age 3 years. Arch Pediat Adolesc Med. 1995; 149:145-50.
22. Day N, Richardson G, Goldschmidt L, Robles N, Taylor P, Stoffer D, et al. The effect of prenatal marijuana exposure on cognitive development at age three. Neurotoxicol Teratol. 1994; 16:169-75.
23. Richardson G, Ryan C, Willford J, Day N, Goldschmid, L. Prenatal alcohol and marijuana exposure: Effects on neuropsychological outcomes at 10 years. Neurotoxicol Teratol. 2002; 24:309-20.
24. Willford JA, Richardson GA, Leech SL, Day NL. Prenatal alcohol or marijuana exposure differentially affects executive functions in adolescents. Neurotoxicol Teratol. 2001; 23:286.
25. Gray KA, Day NL, Leech S, Richardson GA. Prenatal marijuana exposure: effect on child depressive symptoms at ten years of age. Neurotoxicol Teratol. 2005; 27:439-48.
26. Leech SL, Larkby CA, Day R, Day NL. Predictors of high levels of depression and anxiety symptoms among children at age 10. J Am Acad Child Psy. in press.
27. Fried PA, Watkinson B. 36- and 48-month neurobehavioral follow-up of children prenatally exposed to marihuana, cigarettes and alcohol. Dev Behav Pediat. 1990; 11:49-58.
28. Fried PA, Watkinson B. Differential effects on facets of attention in adolescents prenatally exposed to cigarettes and marihuana. Neurotoxicol Teratol. 2001; 55:421-30.
29. Fried PA, Watkinson B, Gray R. Differential effects on cognitive functioning in 9- to 12-year-olds prenatally exposed to cigarettes and marihuana. Neurotoxicol Teratol. 1998; 20:293-306.
30. Bronfenbrenner U. Ecological systems theory. In: Vasta R, editor. Six theories of child development: Revised formulations and current issues. Greenwich CT:JAI Press; 1989. p. 187-249
31. Dishion TJ, Capaldi DM, Yoerger K. Middle childhood antecedents to progressions in male adolescent substance use: An ecological analysis of risk and protection. J Adolesc Res. 1999; 14:175-205.
32. Lynskey MT, Heath AC, Nelson EC, Bucholz KK, Madden PAF, Slutske WS. et al. Genetic and environmental contributions to cannabis dependence in a national young adult twin sample. Psychol Med. 2002; 32:195-207.
33. Goodman E, Huang B. Socioeconomic status, depressive symptoms, and adolescent substance use. Arch Pediat Adol Med. 2002; 156:448-53.
34. Baumrind D. Familial antecedents of adolescent drug use: A developmental perspective. In: Jones CL, Battjes RJ, editors. Etiology of drug abuse: Implications for prevention. NIDA Research Monograph. Rockville, MD: National Institutes on Drug Abuse. 1985; 56: 13-44.
35. Kandel DB, Kessler RC, Margulies RZ. Antecedents of adolescent initiation into stages of drug use: a developmental analysis. In: Kandel DB, editor. Longitudinal research on drug use: empirical findings and methodological issues. Washington DC: Hemisphere. 1978; p. 73-99.
36. Vicary J, Lerner J. Parental attributes and adolescent drug use. J Adol. 1986; 9:115-22.
37. Clark D B, Cornelius JR, Kirisci L, Tarter RE. Childhood risk categories for adolescent substance involvement: a general liability typology. Drug Alcohol Depend. 2005; 77:13-21.
38. Li C, Pentz MA, Chou C-P. Parental substance use as a modifier of adolescent substance use risk. Addiction. 2002; 97:1537-50.
39. Von Sydow K, Lich R, Pfister H, Hofler M, Wittchen H-U. What predicts incident use of cannabis and progression to abuse and dependence? A 4-year prospective examination of risk factors in a community sample of adolescents and young adults. Drug Alcohol Depend. 2002; 68:49-64.
40. Lanza ST, Collins LM. Pubertal timing and the onset of substance use in females during early adolescence. Prev Sci. 2002; 3:69-82.
41. Tschann JM, Adler NE, Irwin CE, Millstein SG, Turner RA, Kegeles SM. Initiation of substance use in early adolescence: The roles of pubertal timing and emotional distress. Health Psychol. 1994; 13:326-3.
42. Fergusson DM, Lynskey MT. Adolescent resiliency to family adversity. J Child Psychol Psychiat Allied Disciplines. 1996; 37:281-92.
43. Fleming JP, Kellam SG, Brown CH. Early predictors of age at first use of alcohol, marijuana, and cigarettes. Drug Alcohol Depend. 1982; 9:285-303.
44. Kellam SG, Ensminger ME, Simon MB. Mental health in first grade and teenage drug, alcohol, and cigarette use. Drug Alcohol Depend. 1980; 5(4): 273-304.
45. King SM, Iacono W, McGue M. Childhood externalizing and internalizing psychopathology in the prediction of early substance use. Addiction. 2004; 99:1548-59.
46. Molina BSG, Pelham WE. Childhood predictors of adolescent substance use in a longitudinal study of children with ADHD. J Abnorm Psychol. 2003; 112:497-507.
47. Brook JS, Brook DW, Gordon AS, Whiteman M, Cohen P. The psychosocial etiology of adolescent drug use: A family interactional approach. Genet Soc Gen Psychol Monogr. 1990; 116:111-65.
48. Fergusson DM, Horwood LJ, Swain-Campbell N. Cannabis use and psychosocial adjustment in adolescence and young adulthood. Addiction. 2002; 97:1123-35.
49. Jessor R, Donovan JE, Costa FM. Health Behavior Questionnaire. Boulder CO: University of Colorado; 1989.
50. Kandel DB, Chen K. Types of marijuana users by longitudinal course. J Stud Alcohol. 2000; 61: 367-78.
51. Wechsler D. Wechsler Intelligence Scale for children-third edition. San Antonio,TX: Psychological Corporation;1991.
52. Kovacs M. The Children’s Depression Inventory. North Tonawanda NY: Multi-Health Systems Inc; 1992.
53. Reynolds CR, Richmond. BO. What I think and feel: A revised measure of children’s manifest anxiety. J Abnorm Child Psychol. 1978; 6:271-80.
54. Achenbach T. (1991) Manual for the Child Behavior Checklist/4-18 and 1991 profile. Burlington, VT: University of Vermont Department of Psychiatry; 1991.
55. Loeber R, Stouthamer-Loeber M, van Kammen W, Farrington D. Development of a new measure of self-reported antisocial behavior for young children: Prevalence and reliability. In: Klein MW, editor. Cross-national research and self-reported crime and delinquency. Dordecht Netherlands: Kluwer-Nijhoff; 1989. p. 203-225.
56. Petersen A, Crockett L, Richards M, Boxer A. A self-report measure of pubertal status: Reliability, validity, and initial norms. J Youth Adolesc. 1988; 17:117-33.
57. Baker P, Mott F. National Longitudinal Study of Youth – Child handbook. Columbus, OH: State University Center for Human Resource Research; 1989.
58. Steinberg L, Lamborn S, Dornbusch S, Darling N. Impact of parenting practices on adolescent achievement: Authoritative parenting, school-involvement, and encouragement to success. Child Dev. 1992; 63:1266-81.
59. Spielberger CD, Gorsuch RL, Luschene RE. Manual for the State-Trait Anxiety Inventory. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press; 1970.
60. Radloff L. The CES-D Scale: A self-report depression scale for research in the general population. Appl Psychol Measurement. 1977; 1:385-401.
61. Day N, Robles N. Methodological issues in the measurement of substance use. Ann N Y Acad Sci. 1989; 562:8-13.
62. Day N, Wagener D, Taylor P. Measurement of substance use during pregnancy: Methodologic issues. In: Pinkert TM, editor. Prenatal drug exposure and consequences of maternal drug use. NIDA Research Monograph. Washington DC: US Government Printing Office. 1985; 59:36-40.
63. Menella JA,Beauchamp GK. The early development of flavor preferences. In: Capaldi ED, editor. Why we eat what we eat: The psychology of eating. Washington, DC: American Psychological Association. 1996; p. 83-112.
64. Spear NE, Molina JC. Fetal of infantile exposure to ethanol promotes ethanol ingestion in adolescence and adulthood: A theoretical review. Alcohol Clin Exp Res. 2005; 29:909-29.
65. Dobkin PL, Tremblay RE, Masse LC, Vitaro F. Individual and peer characteristics in predicting boys’ early onset of substance abuse: a seven-year longitudinal study. Child Dev. 1995; 66: 1198-214.
66. Agarwal A, Neale MC, Prescott CA, Kendler KS. A twin study of early cannabis use and subsequent use and abuse/dependence of other illicit drugs. Psychol Med. 2004; 34:1227-37.
67. Brook J, Nomura C, Chen P. Prenatal, perinatal, and early childhood risk factors and drug involvement in adolescence. Genet Soc Gen Psychol Monogr. 1989; 15: 221-41.
68. Ellickson PL, Hays RD. Antecedents of drinking among young adolescents with different alcohol use histories. J Stud Alcohol. 1991; 52:398-408.
69. White HR, Xie M, Thompson W, Loeber R, Stouthamer-Loeber M. Psychopathology as a predictor of adolescent drug use trajectories. Psychol Addict Behav. 2001; 15:210-8.

 

Πίνακας 1

Κατάχρηση ουσιών από τη μητέρα στα διαφορετικά στάδια της μελέτης

 

	Χρήση μητέρας				Χρήση εφήβου
Ουσία	Πρώτο τρίμηνο	Δεύτερο τρίμηνο	Τρίτο τρίμηνο	14 χρόνια	14 ετών
Μαριχουάνα % Χρηστών Μ.Ο. χρήσης (τσιγάρα/ημέρα)α Εύρος	41,6 1,02 ,002-8,8	24,1 0,67 ,01-6,5	20,1 0,88 ,01-9,4	15,1 0,38 ,002-5,0	30% 0,55 ,001-8,0
Αλκοόλ % Χρηστών Μ.Ο. χρήσης (ποτά/ ημέρα)α Εύρος	64,1 0,89 ,006-19,6	36,5 0,32 ,01-6,7	31,8 0,5 ,02-24,7	75,1 1,1 ,005-13,7	37% 0,37 ,005-7,03
Καπνός % Χρηστών Μ.Ο. χρήσης  (τσιγάρα/ημέρα)α Εύρος	53,5 14,7 0,5-50	52,8 15,7 0,5-70	51,3 17,3 0,5-70	53,4 14,6 0,5-60	21% 5,5 ,005-45,0

 

α. Υπολογισμός του Μ.Ο. χρήσης περιλάμβανε μόνο τους χρήστες.

 

Πίνακας 2

Ποσοστά κινδύνου για την έναρξη χρήσης μαριχουάνας

 

 

Ηλικία	Ποσοστό επικράτησηςα	n/Nβ
9-9.9	0,4	2/563
10-10.9	0,5	3/561
11-11.9	1,6	9/558
12-12.9	5,5	30/549
13-13.9	12,7	66/519
14-14.9	13,0	59/453
15-γ	3,3	13/394

 

α. Υπολογίστηκε ως το ποσοστό των εφήβων που ξεκίνησαν τη χρήση κατά τη διάρκεια του διαστήματος, σε σχέση με όσους δεν είχαν ξεκινήσει χρήση στην έναρξη του συγκεκριμένου διαστήματος.

β. Αριθμός που ξεκίνησε τη χρήση (n) /Αριθμός σε κίνδυνο (N)

γ. Ορισμένοι από τους συμμετέχοντες συμμετείχαν σε συνέντευξη στην ηλικία των 15 ετών.

 

Πίνακας 3

Χαρακτηριστικά της μητέρας και του εφήβου που σχετίζονται με τη χρήση μαριχουάνας στην ηλικία των 14 ετών

 

	Καθόλου χρήση	Μη τακτικήα	Τακτικήβ	Επίπεδο σημαντικότηταςγ
	N= 393	N= 127	N= 42	Ηλικία έναρξηςδ	Συχνότητα χρήσηςε
Μπλοκ 1. Προγεννητικό και Οικογενειακό Ιστορικό
Αρ. τσιγάρων μαριχουάνας/ημέρα προγεννητικά (ADJ)	,35	,58	,69	,02	,02
Αρ. ποτών/ημέρα προγεννητικά (ADV)	,51	,53	1,26	,11	,41
Αρ. τσιγάρων/ημέρα προγεννητικά	6,9	10,3	9,8	,05	,006
Οικογενειακό ιστορικό χρήσης ουσιών (%)	43,8	50,8	50,0	,02	,16
Οικογενειακό ιστορικό χρήσης αλκοόλ (%)	67,9	65,1	71,4	,26	,78
Μπλοκ 2. Σημερινά Χαρακτηριστικά της μητέρας
Ηλικία κηδεμόνα	39,1	39,6	39,7	,45	,56
Εκπαίδευση (σε χρόνια)	12,5	12,3	12,3	,06	,20
Εργασιακή κατάσταση (% εργασίας)	78,1	69,8	69,0	,10	,08
Κατάθλιψη	37,5	39,2	39,6	,02	,15
Εχθρικότητα	15,7	16,6	16,5	,40	,09
Άγχος	16,2	17,1	16,3	,77	,28
Σημερινός Αρ. ποτών/ημέρα	,79	,89	,94	,60	,70
Σημερινός Αρ. τσιγάρων/ημέρα	7,0	9,7	10,0	,13	,005
Σημερινή χρήση μαριχουάνας (% χρήσης)	12,6	23,0	14,6	,11	,06
Σημερινή χρήση κοκαΐνης (% χρήσης)	3,4	4,8	2,4	,94	,74
Μπλοκ 3. Περιβάλλον στο σπίτι
Περιβάλλον στο σπίτι (HOME)	11,7	10,5	9,9	,000	,000
Παρουσία άντρα στο σπίτι (%)	54,2	53,2	35,7	,65	,72
Αυτονομία γονιών	23,6	22,6	23,2	,99	,37
Αυστηρότητα/Εποπτεία από γονείς	20,7	19,2	18,3	,0001	,000
Εμπλοκή των γονιών	30,3	30,4	28,8	,85	,61
Μπλοκ 4. Χαρακτηριστικά του παιδιού στην ηλικία των 14 ετών
Φύλο (%άνδρες)	47,6	49,6	47,6	,21	,33
Φυλή (% Λευκοί)	46,3	49,6	33,3	,14	,10
IQ (Πλήρης κλίμακα WISC)	89,1	89,7	83,6	,25	,52
Κατάθλιψη (CDI)	6,7	9,2	13,7	,000	,000
Άγχος (RCMAS)	6,7	8,1	10,3	,09	,13
Στάδιο εφηβείαςστ	2,9	2,8	2,6	,001	,006
Προσοχή (CBCL)	54,2	55,4	60,8	,12	,03

 

 

Πίνακας 3 (συνέχεια)

 

	Καθόλου χρήση	Μη τακτικήα	Τακτικήβ	Επίπεδο σημαντικότηταςγ
	N= 393	N= 127	N= 42	Ηλικία έναρξηςδ	Συχνότητα χρήσηςε
Μπλοκ 5. Συμπεριφορά στην ηλικία των 14 ετών
Παραβατικότητα (SRD)	4,0	7,4	11,3	,08	,007
Επιθετικότητα (CBCL)	54,5	57,2	61,4	,84	,87
Χρήση ομοτίμων (1=κανένας, 4=όλοι)	1,5	2,4	3,1	,000	,000
Αποδοχή από ομότιμους (% αποδοχής)	8,7	23,6	26,2	,24	,22
Σεξουαλικά ενεργός (% ενεργών)	13,8	56,0	76,2	,000	,000
Χρήση αλκοόλ εφήβου (% χρήσης)	21,7	60,6	78,6	,000	,000
Χρήση καπνού εφήβου (% χρήσης)	9,7	42,5	61,9	,000	,000

 

 

α. Μη τακτική: λιγότερο από 3 φορές/εβδομάδα

β. Τακτική: 3 ή περισσότερες φορές/εβδομάδα

γ. Ελέγχοντας άλλες μεταβλητές από το μπλοκ

δ. Παλινδρόμηση Cox Proportional Hazard

ε. Κατηγορική πολυσταδιακή λογαριθμική παλινδρόμηση

στ. Κωδικοποιήθηκε σε 5-βαθμη κλίμακα, από πολύ νωρίς σχετικά με τους ομότιμους (1) έως πολύ αργότερα από τους ομότιμους (5).

 

Πίνακας 4

Παράγοντες που σχετίζονται με την ηλικία έναρξης (Μοντέλο Cox Proportional Hazards)

 

4α. Αποτελέσματα με εξαίρεση την τρέχουσα συμπεριφορά και τη χρήση από τους ομότιμους
	Συντελεστής	Σημαντικότητα (p)	Ποσοστό κινδύνου
Κατάθλιψη (CDI)α	0,06	,000	1,06
Οικογενειακό περιβάλλονβ	-,13	,000	0,88
Αυστηρότητα/Εποπτεία από γονείςγ	-,07	,001	0,93
Στάδιο εφηβείαςδ	-,25	,003	0,78
Προγεννητική έκθεση στη μαριχουάναε	0,13	,04	1,14
Οικογενειακό ιστορικό χρήσης ουσιώνστ	0,31	,04	1,36
4β. Η τρέχουσα συμπεριφορά και η χρήση από τους ομότιμους περιλαμβάνεται
Κατάθλιψη α	,01	,27	1,01
Οικογενειακό περιβάλλονβ	-,07	,03	0,93
Αυστηρότητα/Εποπτεία από γονείςγ	-,05	,07	0,95
Στάδιο ανάπτυξης της εφηβείαςδ	-,16	,054	0,85
Χρήση μαριχουάνας προγεννητικάε	,11	,07	1,12
Οικογενειακό ιστορικό χρήσης ουσιώνστ	,34	,03	1,40
Χρήση καπνού εφήβουη	,82	,000	2,27
Χρήση αλκοόλ εφήβουη	,71	,000	2,04
Σεξουαλικά ενεργόςη	,51	,004	1,67

 

α. Εύρος από 0-40, η υψηλότερη βαθμολογία υποδηλώνει περισσότερα καταθλιπτικά συμπτώματα,

β. Εύρος από 2-18, η υψηλότερη βαθμολογία υποδηλώνει καλύτερο οικογενειακό περιβάλλον,

γ. Εύρος από 6-30, η υψηλότερη βαθμολογία υποδηλώνει περισσότερη εποπτεία/ αυστηρότητα,

δ. Κωδικοποιήθηκε σε 5-βαθμη κλίμακα: 1) ανάπτυξη πολύ νωρίς σε σχέση με τους ομότιμους, έως 5) πολύ αργότερα από τους ομότιμους,

ε. Τσιγάρα μαριχουάνας ημερησίως,

στ. 0=χωρίς ιστορικό, 1= με ιστορικό

ζ. Εύρος 1-4, 0=κανένας, 4=όλοι

η. 0=όχι, 1=ναι

Πίνακας 5

Παράγοντες που σχετίζονται με τη συχνότητα της χρήσης

(σύμφωνα με το Ordinal Polytomous Logistic Model)

 

5α. Με εξαίρεση την τρέχουσα συμπεριφορά και τη χρήση από τους ομότιμους
	Συντελεστής	Σημαντικότητα (p)	Συνολικός λόγος πιθανοτήτων
Κατάθλιψη (CDI)α	0,09	,000	1,1
Οικογενειακό περιβάλλονβ	-,15	,000	0,86
Αυστηρότητα/Εποπτεία από γονείςγ	-,08	,003	0,92
Στάδιο ανάπτυξης εφηβείαςδ	-,30	,008	0,74
Προβλήματα προσοχήςε	0,03	,02	1,03
Προγεννητική έκθεση στη μαριχουάναστ	0,19	,05	1,2
5β. Η τρέχουσα συμπεριφορά και η χρήση από τους ομότιμους περιλαμβάνεται
Κατάθλιψη α	,02	,36	1,0
Οικογενειακό περιβάλλονβ	-,12	,02	0,89
Αυστηρότητα/Εποπτεία από γονείςγ	,002	,95	1,0
Στάδιο ανάπτυξης εφηβείαςδ	-,15	,28	,86
Προβλήματα προσοχήςε	,005	,78	1,0
Προγεννητική χρήση μαριχουάναςστ	0,25	,02	1,3
Σεξουαλικά ενεργόςζ	1,26	,000	3,5
Χρήση από ομότιμουςη	1,19	,000	3,3
Χρήση καπνού εφήβουζ	1,1	,000	3,0
Χρήση αλκοόλ εφήβουζ	1,2	,000	3,3
Παραβατικότηταη	0,06	,04	1,1

 

α. Εύρος από 0-40, η υψηλότερη βαθμολογία υποδηλώνει περισσότερα καταθλιπτικά συμπτώματα,

β. Εύρος από 2-18, η υψηλότερη βαθμολογία υποδηλώνει καλύτερο οικογενειακό περιβάλλον,

γ. Εύρος από 6-30, η υψηλότερη βαθμολογία υποδηλώνει περισσότερη εποπτεία/ αυστηρότητα,

δ. Κωδικοποιήθηκε σε 5-βαθμη κλίμακα: 1) ανάπτυξη πολύ νωρίς σε σχέση με τους ομότιμους, έως 5) πολύ αργότερα από τους ομότιμους,

ε. Εύρος από 50-86, η υψηλότερη βαθμολογία υποδηλώνει περισσότερα προβλήματα προσοχής,

στ. Τσιγάρα μαριχουάνας ημερησίως,

ζ. 0=όχι, 1=ναι

η. Εύρος 1-4, 0=κανένας, 4=όλοι

θ. Εύρος από 0-35, η υψηλότερη βαθμολογία υποδηλώνει περισσότερη παραβατικότητα.

 

*Μπλοκ=Ομαδοποιημένα δεδομένα από τον ερευνητή