Κοκκέβη Α.[1], Στάμος Α., Σιαμου Ι., Καναβου Ε.
DOI: https://doi.org/10.57160/IFXC7383
Περίληψη
Σκοπός: H διερεύνηση της συχνότητας εμφάνισης συμπεριφορών υψηλού κινδύνου (χρήση ναρκωτικών ουσιών, μέθη, βίαιες συμπεριφορές) μεταξύ των νεαρών Βρετανών και Γερμανών τουριστών που επέλεξαν τα Μάλια της Κρήτης για τις καλοκαιρινές τους διακοπές.
Μέθοδος: Η μελέτη εντάσσεται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος TRAVELS που πραγματοποιήθηκε το 2009. Το δείγμα αποτέλεσαν 1.082 νεαροί τουρίστες, 781 Βρετανοί και 301 Γερμανοί, ηλικίας 16-30 ετών οι οποίοι συμπλήρωσαν ανώνυμο ερωτηματολόγιο κατά την αναχώρησή τους από το αεροδρόμιο του Ηρακλείου.
Αποτελέσματα: Ο κυριότερος λόγος για το οποίο οι νεαροί τουρίστες επέλεξαν τα Μάλια για τις διακοπές τους ήταν η νυχτερινή διασκέδαση (74,9%). Βασικό κριτήριο για την επιλογή συγκεκριμένων χώρων νυχτερινής διασκέδασης ήταν τα φτηνά ποτά (68,9%). Το 75,8% των Βρετανών και το 15,4% των Γερμανών (p=0,001) ανέφεραν πως μέθυσαν τουλάχιστον τις μισές ημέρες των διακοπών τους στα Μάλια. Χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας κατά τη διάρκεια των διακοπών τους ανέφερε το 11% των Γερμανών και το 4,2% των Βρετανών τουριστών (p<0,001). Το 28,1% των Βρετανών και το 6,9% των Γερμανών ανέφερε ότι συμμετείχε σε λεκτικό διαπληκτισμό (p<0,001). Επιπλέον, το 6,9% των Βρετανών και το 2,4% των Γερμανών τουριστών συμμετείχε σε σωματική συμπλοκή (p< 0,01).
Συμπεράσματα: Διαπιστώνεται ότι οι νεαροί τουρίστες εμφανίζουν με μεγάλη συχνότητα συμπεριφορές υψηλού κινδύνου στη διάρκεια των διακοπών τους στα Μάλια της Κρήτης. Σε περιστατικά βίας και μέθης εμπλέκονται περισσότεροι Βρετανοί τουρίστες σε σύγκριση με τους Γερμανούς. Η κατάχρηση αλκοόλ και τα συχνά περιστατικά βίας που διαπιστώθηκαν ενέχουν κινδύνους για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια της περιοχής.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ένας μεγάλος αριθμός νέων ταξιδεύει για διακοπές σε χώρες του εξωτερικού για διάστημα συνήθως μίας ή δύο εβδομάδων. Μεγάλο ποσοστό από αυτούς τους νεαρούς τουρίστες προσελκύονται από προορισμούς με έντονη νυχτερινή ζωή και εύκολη πρόσβαση στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά (Hughes et al., 2004).
Η χρήση καπνού και αλκοόλ αποτελεί βασικό στοιχείο της νυχτερινής διασκέδασης ενώ τα τελευταία χρόνια έχει προστεθεί στο σκηνικό και η κατανάλωση άλλων ουσιών, όπως η έκσταση, η κοκαΐνη και οι αμφεταμίνες (Measham et al., 2001).
Η κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες τόσο στο ίδιο το άτομο, όπως προσωρινή απώλεια μνήμης, τραυματισμούς, εξάρτηση από τις ουσίες ή και αιφνίδιο θάνατο, όσο και ευρύτερα στην κοινωνία, όπως ατυχήματα, επεισόδια βίας, βιασμοί, μετάδοση σεξουαλικών ασθενειών κτλ. (Bellis et al., 2002; Bellis et al., 2005; Dunn et al., 2003; Grant et al., 2001; Johnson and Stahl, 2004; Wells et al., 2005).
Αν και η βία μεταξύ των νέων εμφανίζεται σε ποικίλα περιβάλλοντα, ένα μεγάλο μέρος της λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο της νυχτερινής διασκέδασης, όπου παρατηρείται άμεση σύνδεση μεταξύ της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ και των βίαιων επεισοδίων (Hughes et al., 2008). Τα περιστατικά βίας εμφανίζονται αυξημένα σε περιοχές όπου συγκεντρώνονται χώροι διασκέδασης στους οποίους πωλούνται αλκοολούχα ποτά (Norstrom, 2000).
Τα στοιχεία της παρούσας εργασίας προκύπτουν από έρευνα στη χώρα μας στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος TRAVELS το οποίο υποστηρίχθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε το 2009 υπό τον συντονισμό του IREFREA[2] σε τουριστικές περιοχές 5 ευρωπαϊκών χωρών (Ελλάδα – Μάλια Κρήτης, Κύπρος – Πάφος, Ιταλία – Τρεβίζο, Ισπανία – Μαγιόρκα, Πορτογαλία – Αλγκάρβε) οι οποίες αποτελούν δημοφιλείς ταξιδιωτικούς προορισμούς των νέων κατά την περίοδο των καλοκαιρινών τους διακοπών. Στην εργασία αυτή εξετάζεται η συχνότητα εμφάνισης συμπεριφορών υψηλού κινδύνου (βία, τραυματισμοί, χρήση ναρκωτικών ουσιών και μέθη) στους νεαρούς τουρίστες οι οποίοι επέλεξαν τα Μάλια της Κρήτης για τις καλοκαιρινές τους διακοπές.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Τόπος διεξαγωγής της έρευνας
Τα Μάλια στο Νομό Ηρακλείου της Κρήτης επελέγησαν για τη διεξαγωγή της έρευνας στη χώρα μας μετά από μελέτη των στατιστικών στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και σχετικών άρθρων του έντυπου ενημερωτικού τύπου (εφημερίδες, περιοδικά) από την οποία προέκυψε ότι η περιοχή αυτή συγκεντρώνει τους περισσότερους νεαρούς τουρίστες στη χώρα.
Δείγμα
Στην έρευνα συμμετείχαν 1.082 νεαροί τουρίστες, 781 Βρετανοί και 301 Γερμανοί, οι οποίοι επιλέχθηκαν με κριτήρια: α) την αυξημένη προσέλευση των δύο αυτών εθνικοτήτων στην περιοχή όπου έγινε η έρευνα, β) την ηλικία (16-30 ετών) και γ) το γεγονός ότι ταξίδευαν χωρίς ανήλικα παιδιά και συγγενείς μεγάλης ηλικίας (π.χ. γονείς).
Η συμμετοχή στην έρευνα ήταν εθελοντική. Από τον συνολικό αριθμό των 3.182 τουριστών στους οποίους απευθύνθηκαν οι ερευνητές αρνήθηκαν να συνεργαστούν οι 1.944 (61,1%) πριν ακόμα τους δοθούν οι πληροφορίες σχετικά με τον σκοπό της έρευνας. Από τους 1.238 που συναίνεσαν, συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο 1.105 άτομα (89,3%), σε παρόμοια ποσοστά Βρετανοί και Γερμανοί. Τέλος, από το σύνολο των 1.105 απαντημένων ερωτηματολογίων 23 (2,1%) θεωρήθηκαν άκυρα μετά από το σχετικό έλεγχο και αφαιρέθηκαν από το δείγμα.
Μέθοδος συλλογής στοιχείων
H συλλογή των στοιχείων, πραγματοποιήθηκε στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου Κρήτης, κατά τη χρονική περίοδο του Ιουλίου – Αυγούστου 2009. Χρησιμοποιήθηκε ανώνυμο ερωτηματολόγιο το οποίο συμπλήρωναν οι νεαροί τουρίστες με παρουσία του ερευνητή κατά την αναχώρηση για την πατρίδα τους μετά το πέρας των διακοπών τους.
Οι κύριες θεματικές ενότητες του ερωτηματολογίου περιλάμβαναν πληροφορίες για τους λόγους επιλογής του συγκεκριμένου προορισμού διακοπών, τη χρήση ουσιών, τη σεξουαλική συμπεριφορά και τη βία.
Στατιστική ανάλυση
Υπολογίστηκαν τα ποσοστά απαντήσεων των νεαρών τουριστών που αφορούν σε συγκεκριμένες συμπεριφορές υψηλού κινδύνου (χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών, μέθη, λεκτική και σωματική βία, λεκτικές και σωματικές απειλές, σεξουαλική παρενόχληση, τραυματισμοί). Οι απαντήσεις για τη χρήση ουσιών, ομαδοποιήθηκαν ως «ποτέ» και «χρήση μία ή περισσότερες φορές». Στη συνέχεια έγιναν συγκρίσεις με τον έλεγχο χ2 μεταξύ: α) των δύο εθνικοτήτων (Βρετανοί – Γερμανοί), β) των δύο φύλων, γ) των τριών ηλικιακών ομάδων (16-19, 20-24, 25-30) και δ) της διάρκειας παραμονής στην Κρήτη (ημέρες: <=7, 8-14, >= 15). Για την ανεύρεση της στατιστικά σημαντικά υψηλότερης συχνότητας απάντησης σε ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής χρησιμοποιήθηκε ο έλεγχος του McNemar. Μελετήθηκε επίσης με τη στατιστική μέθοδο της λογιστικής παλινδρόμησης η σχέση των επικίνδυνων συμπεριφορών (λεκτική και σωματική βία, σεξουαλική παρενόχληση, τραυματισμοί) με την εθνικότητα, το φύλο, την ηλικία και τη διάρκεια παραμονής των τουριστών στα Μάλια,. Στο μοντέλο αυτό έγινε έλεγχος για τη σημαντικότητα των αλληλεπιδράσεων της εθνικότητας με το φύλο καθώς και της εθνικότητας με την ηλικία.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
- Κοινωνιοδημογραφικά χαρακτηριστικά των τουριστών
Στην έρευνα συμμετείχαν περισσότερες γυναίκες από ότι άνδρες νεαροί τουρίστες, διαφορά η οποία προκύπτει από τον μεγαλύτερο αριθμό γυναικών μεταξύ των Βρετανών τουριστών (Πίνακας 1).
Αν και η ηλικία των συμμετεχόντων ήταν προκαθορισμένη από το ερευνητικό πρωτόκολλο (16-30 ετών), αξίζει να σημειωθεί ότι το 47,4% των τουριστών ήταν έφηβοι ηλικίας 16-19 ετών, ενώ το υψηλότερο ποσοστό εφήβων παρατηρήθηκε μεταξύ των Βρετανών τουριστών. Οι μισοί τουρίστες εκτίμησαν ότι ανήκουν στο μέσο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο (Πίνακας 1).
Πίνακας 1. Κοινωνιοδημογραφικά στοιχεία
| ΣΥΝΟΛΟ | ΒΡΕΤΑΝΟΙ | ΓΕΡΜΑΝΟΙ | |
| Ν= 1.082 | Ν= 781 | Ν= 301 | |
| % | % | % | |
| Φύλο | |||
| Άνδρες | 47,7 | 44,8 | 55,1 |
| Γυναίκες | 52,3 | 55,2 | 44,9 |
| Ηλικία | |||
| 16-19 | 47,4 | 59,5 | 15,9 |
| 20-25 | 39,3 | 35,2 | 49,8 |
| 26-30 | 13,3 | 5,2 | 34,2 |
| Οικονομικό επίπεδο | |||
| Υψηλό | 6,6 | 7,6 | 4,1 |
| Μέσο προς υψηλό | 19,4 | 16,6 | 26,2 |
| Μέσο | 49,6 | 46,0 | 58,3 |
| Μέσο προς χαμηλό | 15,1 | 17,2 | 10,0 |
| Χαμηλό | 9,3 | 12,4 | 1,5 |
- Κριτήρια επιλογής προορισμού και χώρων διασκέδασης
Η παραμονή στα Μάλια για τη μεγάλη πλειονότητα των τουριστών ήταν μία έως δύο εβδομάδες (Πίνακας 2).
Οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους οι τουρίστες αναφέρουν πως επέλεξαν τα Μάλια για τις καλοκαιρινές τους διακοπές ήταν η νυχτερινή διασκέδαση (74,9%) και το κλίμα (53,0%). Διαφορές παρατηρούνται μεταξύ των δύο εθνικοτήτων με τους Βρετανούς να επιλέγουν σε υψηλότερο ποσοστό από τους Γερμανούς τα Μάλια για τη νυχτερινή διασκέδαση, ενώ αντίθετα τους Γερμανούς για το κλίμα και το κόστος (p< 0,001) (Πίνακας 2).
Τα βασικά κριτήρια επιλογής των χώρων νυχτερινής διασκέδασης, ήταν η πώληση φθηνών ποτών (68,9%), το φιλικό περιβάλλον (63,9%), η δυνατότητα για χορό (57,5%) και η δυνατή μουσική (54,6%) (Πίνακας 2). Σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο εθνικοτήτων παρατηρούνται επίσης όσον αφορά τα προαναφερθέντα κριτήρια επιλογής του χώρου διασκέδασης με εξαίρεση το κριτήριο του φιλικού περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, περισσότεροι Βρετανοί σε σύγκριση με τους Γερμανούς τουρίστες επέλεξαν τους χώρους διασκέδασης με κριτήρια: τα φθηνά ποτά, τη δυνατή μουσική και τη δυνατότητα για χορό (p< 0,001) (Πίνακας 2).
Πίνακας 2. Διάρκεια παραμονής και κριτήρια επιλογής προορισμού διακοπών και χώρων νυχτερινής διασκέδασης
| ΣΥΝΟΛΟ | ΒΡΕΤΑΝΟΙ | ΓΕΡΜΑΝΟΙ | |
| Ν= 1.082 | Ν= 781 | Ν= 301 | |
| % | % | % | |
| Διάρκεια παραμονής | |||
| Μέχρι 7 ημέρες | 58,9 | 63,6 | 46,5 |
| 8 έως 14 ημέρες | 36,5 | 31,4 | 49,8 |
| 15 ή περισσότερες ημέρες | 4,6 | 5,0 | 3,7 |
| Κριτήρια επιλογής προορισμού | |||
| Κόστος | 19,5 | 10.7 | 42,8 |
| Νυχτερινή διασκέδαση | 74,9 | 87,3 | 42,4 |
| Πολιτισμός | 11,8 | 7,5 | 23,2 |
| Κλίμα | 53,0 | 45,5 | 72,7 |
| Εργασία | 1,9 | 2,3 | 0,7 |
| Επίσκεψη σε οικογένεια / φίλους | 4,0 | 4,1 | 3,7 |
| Κριτήρια επιλογής χώρου νυχτερινής διασκέδαση | |||
| Φιλική ατμόσφαιρα | 63,9 | 63,9 | 63,9 |
| Ευκαιρίες για σεξ | 29,4 | 34,3 | 16,5 |
| Παιχνίδια (π.χ. μπιλιάρδο) | 6,9 | 8,4 | 2,7 |
| Καθαρές τουαλέτες | 15,3 | 17,0 | 11,0 |
| Κοντινή απόσταση
από ξενοδοχείο/ δωμάτιο |
24,4 | 23,3 | 27,1 |
| Μέρη όπου οι πελάτες μεθούν | 29,1 | 35,1 | 13,1 |
| Χορός | 57,5 | 67,2 | 31,6 |
| Δημοφιλείς χώροι διασκέδασης | 20,0 | 17,1 | 27,8 |
| Φθηνά ποτά | 68,9 | 80,6 | 37,8 |
| Δυνατή μουσική | 54,6 | 64,4 | 28,5 |
- Χρήση καπνού, αλκοόλ και παράνομων ουσιών
Χρήση καπνού κατά τη διάρκεια των διακοπών του στα Μάλια ανέφερε περίπου ένας στους δύο νεαρούς τουρίστες (51,0%) χωρίς να διαπιστώνονται σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο εθνικοτήτων (Πίνακας 3).
Κατανάλωση αλκοόλ αναφέρεται από σχεδόν όλους τους τουρίστες (98,8%), χωρίς να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των Βρετανών και των Γερμανών (Πίνακας 3).
Πάνω από τους μισούς τουρίστες (59,0%) ανέφεραν ότι μέθυσαν τουλάχιστον τις μισές ημέρες παραμονής τους στα Μάλια. Οι διαφορές ως προς τη μέθη είναι σημαντικές μεταξύ των δύο εθνικοτήτων, με τρεις στους τέσσερις Βρετανούς τουρίστες (75,8%) σε σύγκριση με το 15,4% των Γερμανών (p<0,001) να αναφέρουν μέθη τουλάχιστον τις μισές ημέρες των διακοπών τους (Πίνακας 3).
Χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας (κάνναβη, έκσταση, κοκαΐνη, αμφεταμίνες, κεταμίνη, GHB) κατά τη διάρκεια των διακοπών τους στα Μάλια, αναφέρει το 11,0% των Γερμανών και το 4,2% των Βρετανών τουριστών (p< 0,001). Η συνηθέστερα αναφερόμενη ουσία είναι η κάνναβη, χρήση της οποίας έκανε το 4,6% των νεαρών τουριστών με τους Γερμανούς να εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά χρήσης της ουσίας (9,7%) σε σύγκριση με τους Βρετανούς (2,6%) (p< 0,001) (Πίνακας 3).
Μικρότερα ποσοστά εμφανίζει η χρήση των άλλων παράνομων ουσιών, όπως της κοκαΐνης (1,6%), της έκστασης (1,5%), της κεταμίνης (1%), του GHB (1%), και των αμφεταμινών (0,9%). Καθώς τα ποσοστά αυτά είναι αρκετά χαμηλά, δεν παρουσιάζονται ιδιαίτερες διαφορές ανάμεσα στις δύο εθνικότητες, εκτός από τη χρήση κοκαΐνης η οποία αναφέρεται μόνο από τους Βρετανούς (2,2%, p<0,01) (Πίνακας 3).
Πίνακας 3. Χρήση ουσιών και μέθη κατά τη διάρκεια των διακοπών
| ΣΥΝΟΛΟ | ΒΡΕΤΑΝΟΙ | ΓΕΡΜΑΝΟΙ | |
| Ν= 1.082 | Ν= 781 | Ν= 301 | |
| % | % | % | |
| Χρήση ουσιών | |||
| Αλκοόλ | 98,8 | 99,1 | 98,0 |
| Καπνός | 51,0 | 50,6 | 52,2 |
| Οποιαδήποτε παράνομη ουσία | 6,1 | 4,2 | 11,0 |
| Κάνναβη | 4,6 | 2,6 | 9,7 |
| Έκσταση | 1,5 | 1,3 | 2,0 |
| Κοκαΐνη | 1,6 | 2,2 | 0,0 |
| Αμφεταμίνες | 0,9 | 1,0 | 0,7 |
| Κεταμίνη | 1,0 | 1,3 | 0,3 |
| GHB | 1,0 | 1,3 | 0,3 |
| Μέθη | |||
| Ποτέ | 17,1 | 5,7 | 46,8 |
| < μισές ημέρες παραμονής | 23,9 | 18,5 | 37,9 |
| >= μισές ημέρες παραμονής | 59,0 | 75,8 | 15,4 |
- Άσκηση λεκτικής και σωματικής βίας
Σχεδόν ένας στους πέντε νεαρούς τουρίστες (22,2%) ανέφερε ότι συμμετείχε σε λεκτικό διαπληκτισμό κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών του διακοπών στα Μάλια της Κρήτης, με υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των Γερμανών σε σύγκριση με τους Βρετανούς (28,1% και 6,9% αντίστοιχα, p<0,001) (Πίνακας 4).
Το 5,6% των νεαρών τουριστών συμμετείχε επίσης σε σωματική συμπλοκή, με υψηλότερο ποσοστό τους Βρετανούς σε σύγκριση με τους Γερμανούς (6,9% και 2,4% αντίστοιχα, p<0,01) (Πίνακας 4). Σημαντικές διαφορές παρατηρούνται και μεταξύ των δύο φύλων όσον αφορά τη λεκτική και σωματική βία, με τους άνδρες να διαπληκτίζονται λεκτικά ή να συμμετέχουν σε σωματική συμπλοκή σε υψηλότερα ποσοστά σε σύγκριση με τις γυναίκες (p<0,001) (Πίνακας 4).
Από τους νεαρούς τουρίστες που ανέφεραν ότι ενεπλάκησαν σε διαπληκτισμό, η πλειονότητα ανέφερε εμπλοκή σε λεκτικό διαπληκτισμό (93,2%) και περίπου ένας στους τρεις (31,3%) σε σωματικό. Όσον αφορά το άτομο με το οποίο ήρθαν σε αντιπαράθεση, οι περισσότεροι (66,9%) ανέφεραν ότι ήταν κάποιος άγνωστος, ένας στους τρεις (31,1%) κάποιος φίλος τους και μόλις το 2,0% ο/η σύντροφός τους (τα στοιχεία αυτά δεν εμφανίζονται σε Πίνακα).
Σχεδόν ένας στους δύο νεαρούς τουρίστες (48,6%) δηλώνει ότι η συμπλοκή στην οποία συμμετείχε έγινε στο δρόμο και περίπου ένας στους τέσσερις (27,7%) σε κάποιο μπαρ. Το 17,6% αναφέρει επίσης το ξενοδοχείο ως τόπο στον οποίο έλαβε χώρα το συμβάν και το 16,9% κάποιο κλαμπ. Τα περισσότερα περιστατικά (65,1%) έλαβαν χώρα, σύμφωνα με τις απαντήσεις των εμπλεκομένων, μεταξύ 2:00 π.μ. και 5:00 π.μ.
Σχεδόν τρεις στους τέσσερις νεαρούς τουρίστες που συμμετείχε σε λεκτικό διαπληκτισμό ή σωματική συμπλοκή δηλώνει ότι τόσο αυτός όσο και το πρόσωπο με το οποίο ήρθε σε αντιπαράθεση είχαν καταναλώσει αλκοόλ την ώρα που συνέβη το γεγονός (76,0% και 73,1% αντίστοιχα). Ένα αρκετά μικρότερο ποσοστό τουριστών (2,8%) αναφέρει ότι βρισκόταν υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών όταν έγινε η συμπλοκή.
Οι συχνότερα αναφερόμενοι λόγοι για τους οποίους ξεκίνησε κάποιος διαπληκτισμός ήταν κάποια διαφωνία (45,4%) ή κάποια προσβολή (33,8%). Επιπρόσθετοι λόγοι ήταν το «σπρώξιμο ή το χύσιμο ενός ποτού λόγω συνωστισμού» (17,7%), η αυτοάμυνα (13,5%), «ο καυγάς για την πλάκα» (12,8%), ο ανταγωνισμός για ερωτικό σύντροφο (9,9%) και «το να παρακάμψει κάποιος τη θέση του στην ουρά» (4,3%) (τα στοιχεία αυτά δεν εμφανίζονται σε Πίνακα).
- Θυματοποίηση
Το 16,8% των νεαρών τουριστών ανέφερε ότι δέχθηκε σωματική ή λεκτική απειλή κατά τη διάρκεια των διακοπών τους στα Μάλια της Κρήτης. Όσον αφορά τις δύο εθνικότητες, περισσότεροι Βρετανοί σε σύγκριση με τους Γερμανούς υπήρξαν θύματα λεκτικής ή σωματικής απειλής (19,8% και 9,0% αντίστοιχα, p<0,001) (Πίνακας 4). Τέλος, τη συμπεριφορά αυτή υπέστησαν περισσότεροι άνδρες από γυναίκες, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους (p<0,001) (Πίνακας 4).
Το 13,2% των νεαρών τουριστών ανέφερε κλοπή κάποιων προσωπικών αντικειμένων. Θύματα κλοπής υπήρξαν σχεδόν τριπλάσιος αριθμός Βρετανών σε σύγκριση με τους Γερμανούς (16,4% και 4,9% αντίστοιχα, p<0,001) (Πίνακας 4).
Σεξουαλική παρενόχληση δέχθηκαν το 15,5% των νεαρών τουριστών κατά τη διάρκεια παραμονής τους στα Μάλια, με υψηλότερο ποσοστό οι Βρετανοί σε σύγκριση με τους Γερμανούς (19,4% και 5,2% αντίστοιχα, p<0,001) (Πίνακας 4).
Τραυματισμοί, ανάγκη ιατρικής περίθαλψης
Σχεδόν ένας στους δέκα νεαρούς τουρίστες (11,1%) τραυματίστηκε σε κάποιο ατύχημα κατά τη διάρκεια των διακοπών τους στα Μάλια. Τραυματισμό σε ατύχημα ανέφεραν σε διπλάσιο ποσοστό οι Βρετανοί σε σύγκριση με τους Γερμανούς τουρίστες (12,8% και 6,6% αντίστοιχα, p< 0,01) και οι άνδρες σε σύγκριση με τις γυναίκες (14,9% και 7,6% αντίστοιχα, p<0,001) (Πίνακας 4).
Σχεδόν ένας στους έντεκα νεαρούς τουρίστες (8,7%) χρειάστηκε να πάει στο νοσοκομείο ή να επισκεφτεί γιατρό. Αναζήτησαν ιατρική βοήθεια λόγω τραυματισμού ή άλλων προβλημάτων υγείας σε υψηλότερο ποσοστό οι νεαροί Βρετανοί σε σύγκριση με τους Γερμανούς τουρίστες (9,8% και το 5,9% αντίστοιχα, p< 0,05) (Πίνακας 4).
Πίνακας 4. Βίαιες συμπεριφορές, θυματοποίηση, τραυματισμοί, ανάγκη ιατρικής περίθαλψης στο σύνολο και ανά φύλο
| ΣΥΝΟΛΟ ΤΟΥΡΙΣΤΩΝ | ΒΡΕΤΑΝΟΙ | ΓΕΡΜΑΝΟΙ | |||||||
| ΑΝΔΡΕΣ | ΓΥΝΑΙΚΕΣ | ΣΥΝΟΛΟ | ΑΝΔΡΕΣ | ΓΥΝΑΙΚΕΣ | ΣΥΝΟΛΟ | ΑΝΔΡΕΣ | ΓΥΝΑΙΚΕΣ | ΣΥΝΟΛΟ | |
| Ν=490 | Ν=541 | Ν=1.082 | Ν=333 | Ν=410 | Ν= 781 | Ν=157 | Ν=131 | Ν=301 | |
| % | % | % | % | % | % | % | % | % | |
| Λεκτικός διαπληκτισμός | 27,6 | 17,3 | 22,2 | 35,2 | 22,3 | 28,1 | 11,5 | 1,5 | 6,9 |
| Σωματική συμπλοκή | 8,4 | 3,1 | 5,6 | 10,6 | 3,9 | 6,9 | 3,8 | 0,8 | 2,4 |
| Σωματική ή λεκτική απειλή | 21,8 | 12,2 | 16,8 | 26,4 | 14,5 | 19,8 | 12,1 | 5,3 | 9,0 |
| Θύμα κλοπής | 14,9 | 11,6 | 13,2 | 18,9 | 14,4 | 16,4 | 6,4 | 3,1 | 4,9 |
| Θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης | 13,9 | 16,9 | 15,5 | 18,6 | 20,1 | 19,4 | 3,8 | 6,9 | 5,2 |
| Τραυματισμός | 14,9 | 7,6 | 11,1 | 17,1 | 9,3 | 12,8 | 10,2 | 2,3 | 6,6 |
| Επίσκεψη σε γιατρό ή νοσοκομείο | 9,2 | 8,3 | 8,7 | 10,2 | 9,5 | 9,8 | 7,0 | 4,6 | 5,9 |
|
* Ο αριθμός των ανδρών και των γυναικών δεν ανταποκρίνεται στο συνολικό αριθμό των τουριστών, καθώς και στο συνολικό αριθμό των Άγγλων και των Γερμανών επειδή ορισμένοι ερωτώμενοι δεν προσδιόρισαν το φύλο τους |
|||||||||
- Επικίνδυνες συμπεριφορές ανά εθνικότητα, φύλο, ηλικιακή ομάδα και διάρκεια παραμονής
Η καθεμία συμπεριφορά (λεκτικός διαπληκτισμός, σωματική συμπλοκή, τραυματισμός και σεξουαλική παρενόχληση) εξετάστηκε ξεχωριστά σε μία πολυπαραγοντική ανάλυση παλινδρόμησης σε σχέση με τέσσερις παράγοντες κινδύνου: εθνικότητα, φύλο, ηλικία και διάρκεια παραμονής στα Μάλια (Πίνακας 5). Παρουσιάζονται εδώ μόνο οι κύριες επιδράσεις αυτών των παραγόντων, καθώς οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους δεν ήταν στατιστικά σημαντικές (p>0,05).
Στην ανάλυση με εξαρτημένη μεταβλητή τον τραυματισμό, στατιστικά σημαντικοί παράγοντες ήταν το φύλο (p<0,001) και η ηλικία (p<0,001). Η σχετική πιθανότητα (odds ratio – OR) για τραυματισμό στην ηλικιακή ομάδα των 16-19 ετών ήταν 8 φορές υψηλότερη σε σύγκριση με αυτήν των 26-30 ετών (OR=8,60, 95% διάστημα εμπιστοσύνης 2,53–29,2). Ήταν επίσης υψηλότερη για τους άνδρες 2,64 (1,73-4,01) σε σύγκριση με τις γυναίκες. Το αυξημένο ποσοστό τραυματισμών ανάμεσα στους Βρετανούς οφείλεται στο ότι οι τουρίστες ηλικίας 16-19 είναι στη μεγάλη πλειονότητά τους Βρετανοί.
Ο λεκτικός διαπληκτισμός σχετίζεται στατιστικά σημαντικά (p<0,001) με όλους τους τέσσερις παράγοντες, με μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης στους άνδρες (OR 2,67, 1,92-3,72), στους Βρετανούς (OR 4,04, 2,35-6,93), στους νεότερους σε ηλικία (OR 5,52, 2,38-12,8, σε ηλικία 16-19 και OR 2,61, 1,12-6,15, σε ηλικία 20-25, σε σύγκριση με ηλικία 26-30) και στους τουρίστες με μεγαλύτερη διάρκεια διαμονής (OR 1,65, 1,18-2,31, για 8-14 ημέρες και OR 4,00, 2,07-7,72, για τουλάχιστον 15 ημέρες, σε σύγκριση με διαμονή μέχρι και 7 ημέρες. Η πιθανότητα εμπλοκής σε σωματική συμπλοκή ήταν αυξημένη κυρίως στους άνδρες (OR 3,38, 1,86-6,14, p<0,001) καθώς και στους Βρετανούς (OR 2,63, 1,09-6,32, p=0,03). Τέλος, η σεξουαλική παρενόχληση εμφανίζει ιδιαίτερα αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης στους Βρετανούς (OR 3,44, 1,88-6,28, p<0,001).
Πίνακας 5: Επικίνδυνες συμπεριφορές σε σχέση με την εθνικότητα, το φύλο, την ηλικιακή ομάδα και τη διάρκεια παραμονής στον τόπο προορισμού
| Τραυματισμός | Λεκτικός διαπληκτισμός | Σωματική συμπλοκή | Σεξουαλική παρενόχληση | |
| % | % | % | % | |
| Εθνικότητα | ||||
| Άγγλοι | 12,8 | 28,1 | 6,9 | 19,4 |
| Γερμανοί | 6,6 | 6,9 | 2,4 | 5,2 |
| Φύλο | ||||
| Άνδρες | 14,9 | 27,6 | 8,4 | 13,9 |
| Γυναίκες | 7,6 | 17,3 | 3,1 | 16,9 |
| Ηλικιακή ομάδα | ||||
| 16-19 | 14,9 | 31,5 | 7,0 | 20,9 |
| 20-25 | 9,4 | 16,7 | 5,2 | 11,3 |
| 26-30 | 2,2 | 5,1 | 2,2 | 8,1 |
| Διάρκεια παραμονής (ημέρες) | ||||
| <=7 | 12,5 | 19,1 | 5,2 | 16,6 |
| 8 – 14 | 8,8 | 24,5 | 6,1 | 13,3 |
| >=15 | 12,0 | 40,0 | 8,0 | 18,0 |
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Οι χώρες της Μεσογείου μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα αποτελούν δημοφιλείς προορισμούς για τους Βρετανούς και τους Γερμανούς τουρίστες. Όπως έδειξε η έρευνα στα Μάλια της Κρήτης, βασικό κριτήριο επιλογής της περιοχής αποτελεί η νυχτερινή διασκέδαση με τρεις στους τέσσερις τουρίστες να την επιλέγουν με αυτό το κριτήριο.
Η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών διαπιστώνεται να είναι εξαιρετικά διαδεδομένη μεταξύ των νεαρών τουριστών αφού σχεδόν όλοι ανέφεραν χρήση αλκοόλ. Αντίστοιχη εικόνα με αυτή στα Μάλια διαπιστώνεται για τους Βρετανούς και τους Γερμανούς τουρίστες και στις υπόλοιπες χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα (Κύπρο, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία) (Hughes et al., 2011). Όμως, όσον αφορά τη μέθη, τα ποσοστά των Βρετανών τουριστών είναι αρκετά υψηλότερα στην Ελλάδα (75,8%) σε σχέση με τις άλλες χώρες, με εξαίρεση την Ισπανία στην οποία τα ποσοστά μέθης είναι περίπου στα ίδια επίπεδα με αυτά στη χώρα μας (μέθη τουλάχιστον τις μισές μέρες παραμονής: 71,1% στην Ισπανία, 24,8% στην Ιταλία, 20,2% στην Κύπρο, 33% στην Πορτογαλία) (Calafat et al., 2011).
Σχετικά με τη χρήση παράνομων ουσιών, στην Κρήτη σε σύγκριση με τους τουριστικούς προορισμούς των άλλων ευρωπαϊκών χωρών που συμμετείχαν στην έρευνα, η Ελλάδα εμφανίζει το χαμηλότερο ποσοστό μεταξύ των Βρετανών τουριστών (Κύπρος, 18,8%, Ιταλία, 12,2%, Πορτογαλία, 10,8%, Ισπανία, 8,9%, Ελλάδα, 4,2%), και το τρίτο κατά σειρά μεταξύ των Γερμανών τουριστών μετά την Πορτογαλία και την Κύπρο (Πορτογαλία, 20,2%, Κύπρος, 16,6%, Ελλάδα, 11%, Ισπανία, 7,5%, Ιταλία, 4,2%) (Hughes et al., 2011).
Στα περιστατικά λεκτικής και σωματικής βίας τα στοιχεία της έρευνας στα Μάλια δείχνουν πως εμπλέκονται σε αυτά περισσότεροι Βρετανοί τουρίστες σε σύγκριση με τους Γερμανούς καθώς και οι άνδρες σε σύγκριση με τις γυναίκες. Επιπλέον, η λεκτική βία, όπως επιβεβαιώνεται και από την πολυπαραγοντική ανάλυση, εκδηλώνεται περισσότερο μεταξύ ανδρών Βρετανών τουριστών νεαρότερης ηλικίας που διαμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στα Μάλια. Νεαροί τουρίστες που εκδηλώνουν βίαιες συμπεριφορές σε άλλους τουριστικούς προορισμούς της Μεσογείου, όπως στις Βαλεαρίδες νήσους, παρουσιάζουν ανάλογα χαρακτηριστικά (Hughes et al., 2008).
Η βία που εκδηλώνεται στους νεαρούς τουρίστες στην Κρήτη αφορά κυρίως στη λεκτική βία η οποία λαμβάνει χώρα σε δημόσιους χώρους ή σε χώρους διασκέδασης και συμβαίνει συνήθως όταν τα άτομα είναι κάτω από την επίδραση του αλκοόλ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το υψηλότερο ποσοστό λεκτικής βίας παρατηρήθηκε στους Βρετανούς τουρίστες κατά τη διάρκεια των διακοπών τους στην Κρήτη σε σύγκριση με τους τουριστικούς προορισμούς των άλλων ευρωπαϊκών χωρών που συμμετείχαν στην έρευνα (Hughes et al., 2011).
Από την άλλη πλευρά, κάποιοι νεαροί τουρίστες, οι περισσότεροι Βρετανοί, υπήρξαν θύματα βίας έχοντας υποστεί λεκτικές και σωματικές απειλές, κλοπή προσωπικών αντικειμένων και σεξουαλική παρενόχληση. Επιπλέον, στους Βρετανούς τουρίστες, ηλικίας 16-19 ετών διαπιστώθηκε μεγαλύτερη πιθανότητα τραυματισμού κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στα Μάλια.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω στοιχεία της έρευνας στη χώρα μας, θεωρούμε ότι η κατάχρηση αλκοόλ και τα συχνά περιστατικά βίας αρκετών νεαρών τουριστών κατά τη διάρκεια των διακοπών τους ενέχουν κινδύνους για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια της περιοχής. Επιπλέον, ο τρόπος αυτός διασκέδασης των νεαρών τουριστών δημιουργεί ερωτήματα για την επιρροή και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στη συμπεριφορά και τα πρότυπα κατανάλωσης αλκοόλ των νέων της τοπικής κοινωνίας.
Είναι σημαντική κατά συνέπεια η ανάπτυξη κατάλληλων πολιτικών με σκοπό την τροποποίηση των προτύπων διασκέδασης των τουριστών που κυριαρχούν στην περιοχή. Αυτό είναι απαραίτητο να γίνει με τη συμβολή και τη συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων και υπηρεσιών (κέντρα νυχτερινής διασκέδασης, ξενοδοχεία, τουριστικά γραφεία, προξενεία, δημοτικές αρχές κτλ), με σκοπό την προαγωγή ενός τρόπου διασκέδασης που θα διασφαλίζει καλύτερα την υγεία και την ασφάλεια των νέων στο περιβάλλον της νυχτερινής διασκέδασης και θα περιορίζει τους κινδύνους και την ενόχληση της τοπικής κοινότητας.
Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ), Σωρανού του Εφεσίου 2, 115 27 Αθήνα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Bellis, M.A., Hughes, K. and Lowey, H. (2002). Healthy nightclubs and recreational substance use: From a harm minimisation to a healthy settings approach. Addictive Behaviours, 27, 1025 -1035.
Bellis M.A., Hughes K., McVeigh J., Thomson R. and Luke C. (2005). Effects of nightlife activity on health. Nursing Standard 19, 63 -71.
Calafat, A., Magalhaes, C.C.A., Bajcarova, L., Bellis, M., Boyiadjis, G., Cibin, B., Duch MA., Juan, M., Kokkevi, A., Hughes, K., Mendes, F., Mendes, R., Lazarov, P., Pavlakis, A., Siamou, I., Stamos, A. and Tripodi, S. (2011). Tourism, nightlife and violence: a cross-cultural analysis and preventive recommendations. Results from the Daphne tourism Projects 2008-2009 and 2009-2010. IREFREA, Palma, Spain.
Dunn M.S., Bartee R.T. and Perko M.A. (2003). Self-reported alcohol use and sexual behaviours of adolescents. Psychological Reports, 92, 33 – 48.
Grant B.F., Stinson F.S. and Harford T.C. (2001). Age at onset of alcohol use and DSM-IV alcohol abuse and dependence: a 12-year follow-up. Journal of Substance Abuse 13, 493 – 504.
Hughes K., Bellis M., McVeigh J. and Thomson R. (2004). A potent cocktail. Nursing Standard, 18, 14 -16.
Hughes, K., Bellis, M.A., Calafat, A., Juan, M., Schnitzer, S. and Anderson, Z. (2008). Predictors of violence in young tourists: A comparative study of British, German and Spanish holidaymakers. European Journal of Public Health, 18, 569-574.
Hughes K, Bellis M.A., Calafat A., Kokkevi A., Mendes M.R. and Bajcàrova L. (2011). Substance use, violence and unintentional injury in young holidaymakers visiting Mediterranean destinations. Journal of Travel Medicine, 18, 80-89.
Johnson T.J. and Stahl C. (2004). Sexual experiences associated with participation in drinking games. Journal of General Psychology, 131, 304–20.
Measham, F., Aldridge, J. and Parker, H. (2001). Unstoppable? Dance drug use in the UK clubs scene. In: Parker, H., Aldridge, J. and Egginton, R., eds. UK Drugs Unlimited: New Research and Policy Lessons on Illicit Drug Use, pp. 80–97. Basingstoke: Palgrave.
Norstrom T. (2000). Outlet density and criminal violence in Norway, 1960-1995. Journal of Studies on Alcohol, 61, 907 – 911.
Wells S., Graham K., Speechley M. and Koval J.J. (2005). Drinking patterns, drinking contexts and alcohol-related aggression among late adolescents and young drinkers. Addiction, 100, 933 – 944.
[1] Στοιχεία Επικοινωνίας: Τ.Θ. 66517, 156 01 Παπάγου, Τηλέφωνα: 210 6170016, 210 6536902 Fax: 210 6537273, 210 6528354
[2] To Ευρωπαϊκό Ερευνητικό Ινστιτούτο για την Πρόληψη των Κινδύνων στους Εφήβους και τους Νέους (IREFREA) είναι ένα ευρωπαϊκό δίκτυο επαγγελματιών το οποίο ιδρύθηκε το 1988 με σκοπό την προώθηση της έρευνας και της πρόληψης της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών και άλλων προβλημάτων των εφήβων και των νέων.
