Το βάρος της ασθένειας που αποδίδεται στην χρήση κάνναβης στον Καναδά το 2012*

 

Sameer Imtiaz**,1,2, Kevin D. Shield1,2, Michael Roerecke1,3, Joyce Cheng1,4,
Svetlana Popova1,2,3,5, Paul Kurdyak1,4,6, Benedikt Fischer1,6,7 & Jürgen Rehm1,2,3,6,8

DOI: https://doi.org/10.57160/PSWL6723

Περίληψη

Πλαίσιο και Στόχοι: Η χρήση κάνναβης σχετίζεται με αρκετές αρνητικές συνέπειες για την υγεία. Ωστόσο δεν γνωρίζουμε πολλά πράγματα για την επιβάρυνση της υγείας λόγω χρήσης κάνναβης. Η παρούσα μελέτη η οποία διεξήχθη το 2012 στον Καναδά, μέτρησε την ηλικία, το φύλο και συγκεκριμένες αρνητικές συνέπειες στην υγεία λόγω χρήσης κάνναβης όπως 1) η θνησιμότητα, 2) χαμένα έτη ζωής λόγω πρόωρου θανάτου (YLLs) 3) χαμένα έτη ζωής λόγω αναπηρίας (YLDs) και 4) έτη προσαρμογής στην αναπηρία (DALYs).

Σχεδιασμός: Μοντέλα επιδημιολογίας.

Χώρος: Καναδάς.

Συμμετέχοντες: Καναδοί ηλικίας ≥ 15 ετών το 2012.

Μετρήσεις: Αξιοποιήθηκαν συγκριτικές μελέτες αποτίμησης κινδύνου και υπολογίστηκαν κλάσματα που αποδίδονται στην κάνναβη αξιοποιώντας δεδομένα στον Καναδά από μεγάλες μελέτες ή μετά-αναλύσεις για την έκθεση στην κάνναβη και τους σχετικούς κινδύνους.  Τα δεδομένα για την εξαγωγή των αποτελεσμάτων συγκεντρώθηκαν από βάσεις δεδομένων στον Καναδά και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Το διάστημα εμπιστοσύνης (CI) 95% υπολογίστηκε με τη μέθοδο Monte Carlo.

Ευρήματα: Εκτιμάται ότι η κάνναβη έχει προκαλέσει 287 θανάτους (95% CI = 108, 609), 10 533 χαμένα έτη ζωής λόγω πρόωρου θανάτου (YLL) (95% CI = 4760, 20 833), 55 813 χαμένα έτη ζωής λόγω αναπηρίας (YLD) (95% CI = 38 175, 74 094) και 66 346 έτη προσαρμογής στην αναπηρία (DALYs) (95% CI = 47 785, 87 207), στη βάση των αιτιωδών επιδράσεων που έχει η κάνναβη σε σχετικές διαταραχές, στη σχιζοφρένια, στο καρκίνο των πνευμόνων και σε τραυματισμούς από οδικά ατυχήματα. Το βάρος που αποδίδεται στις διαταραχές από τη χρήση κάνναβης ήταν μεγαλύτερο στους νέους ανθρώπους και φάνηκε να είναι διπλάσιο στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες. Η διαταραχή από τη χρήση κάνναβης ήταν η πιο σημαντική μοναδική αιτία επιβάρυνσης ασθενειών που αποδίδονται στην κάνναβη.

Συμπεράσματα: Η επιβάρυνση της ασθένειας λόγω χρήσης κάνναβης στον Καναδά το 2012 περιελάμβανε 55 813 έτη ζωής χαμένα λόγω αναπηρίας που προκλήθηκε κυρίως από τη διαταραχή της χρήσης κάνναβης. Παρότι η επιβάρυνση της ασθένειας λόγω χρήσης κάνναβης ήταν σημαντική, ήταν αρκετή μικρότερη όταν συγκρίθηκε με άλλες νόμιμες και παράνομες ουσίες. Επιπλέον, η τεκμηρίωση για βλάβες λόγω χρήσης κάνναβης ήταν μικρότερες.

Λέξεις κλειδιά: επιβάρυνση των νοσημάτων, Καναδάς, κάνναβη, συγκριτική αποτίμηση κινδύνου, έτη ζωής σε συνθήκες αναπηρίας, μαριχουάνα, θνησιμότητα, χαμένα έτη ζωής λόγω αναπηρίας, χαμένα έτη ζωής λόγω πρόωρης θνησιμότητας.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η κάνναβη αποτελεί την πλέον διαδεδομένη παράνομη ουσία σε παγκόσμιο επίπεδο, η εκτιμώμενη επικράτησή της για τον τελευταίο χρόνο ήταν στο 3.8% [95% Διάστημα εμπιστοσύνης (CI) = 2.7, 4.9] το 2012 [1]. Ωστόσο, η επικράτηση της κάνναβης σε παγκόσμιο επίπεδο είναι πολύ χαμηλότερη σε σχέση με την επικράτησή της στη Βόρεια Αμερική, όπου η διάδοσή της είναι σε μία από τις υψηλότερες κατηγορίες στον κόσμο [1]. Παρόλο που υπάρχουν κάποιες διαφορές από χώρα σε χώρα, η επικράτηση της χρήσης κάνναβης στη Βόρεια Αμερική παραμένει σχετικά σταθερή [2]. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το διάστημα 2008-2012 η επικράτηση της χρήσης κάνναβης σημείωσε σταθερή αύξηση από το 10% στο 12% [1, 3]. Στον Καναδά, προσφάτως σημειώθηκε αύξηση μετά από το διάστημα 2008-2011 όταν είχε παρατηρηθεί πτώση [4]. Από το 2012, η επικράτηση της χρήσης κάνναβης στον Καναδά έφτασε στο 10% για τα άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω [4]. Η χρήση κάνναβης είναι επικρατέστερη μεταξύ των νέων, με τους άνδρες να αναφέρουν χρήση κάνναβης συχνότερα από ότι οι γυναίκες [3, 4].

Αρκετές αρνητικές συνέπειες για την υγεία έχουν συσχετιστεί με τη χρήση της κάνναβης [5, 6], οι σημαντικότερες είναι οι διαταραχές από τη χρήση κάνναβης (CUD) [7, 8], η σχιζοφρένια [8], ο καρκίνος του πνεύμονα [9, 10] καθώς και οι τραυματισμοί από οδικά ατυχήματα (RTI) [11]. Ωστόσο, λίγα γνωρίζουμε για την επιβάρυνση που προκαλούν οι αρνητικές συνέπειες από τη χρήση κάνναβης [12, 13]. Πρόσφατα στοιχεία υποστήριξαν ότι η νοσηρότητα που σχετίζεται με τη χρήση κάνναβης (CUD) προκαλείται κυρίως από τη χρήση της ουσίας και τους τραυματισμούς από οδικά ατυχήματα (RTI), ενώ ο καρκίνος του πνεύμονα και τα οδικά ατυχήματα είναι οι μόνες αιτίες θανάτου που αποδίδονται στη χρήση κάνναβης [14]. Αυτά τα ευρήματα είναι ενδεικτικά καθώς βασίστηκαν σε ακατέργαστες εκτιμήσεις επικράτησης και θνησιμότητας [14]. Χρειάζεται να γίνουν πιο αναλυτικοί υπολογισμοί σχετικά με την επιβάρυνση που προκαλούν οι αρνητικές συνέπειες από την χρήση κάνναβης, προκειμένου να ολοκληρωθεί η εικόνα του προβλήματος. Αυτά τα στοιχεία είναι σημαντικά για να τεθούν οι προτεραιότητες στον συντονισμό των παρεμβάσεων με στόχο τη μείωση της βλάβης που σχετίζεται με τη χρήση κάνναβης.

Το παρόν άρθρο προσπάθησε να καλύψει τα συγκεκριμένα κενά, πραγματοποιώντας συστηματικούς υπολογισμούς σχετικά με την επιβάρυνση στην υγεία και στους τραυματισμούς που σχετίζονται με τη χρήση κάνναβης στον Καναδά, μια από τις χώρες που έχουν τα υψηλότερα ποσοστά επικράτησης της χρήσης κάνναβης (CUD) [15]. Οι συγκεκριμένοι στόχοι της μελέτης περιελάμβαναν την εκτίμηση της ηλικίας, του φύλου και τις αρνητικές συνέπειες για την υγεία που αποδίδονται στην κάνναβη (1) νοσηρότητα, (2) χαμένα έτη ζωής λόγω πρόωρης θνησιμότητας (YLL), (3) χαμένα έτη ζωής λόγω αναπηρίας (YLD) και (4) έτη προσαρμογής σε συνθήκες αναπηρίας (DALY).

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Η επιβάρυνση από παθήσεις/ατυχήματα που σχετίζονται με τη χρήση της κάνναβης εκτιμήθηκε για το έτος 2012 διότι η πλειοψηφία των στοιχείων ήταν διαθέσιμη για εκείνο το έτος συγκεκριμένα. Εφαρμόστηκε το θεωρητικό πλαίσιο Comparative Risk Assessment [16], που είχε αναπτυχθεί για την Παγκόσμια Μελέτη Επιβάρυνσης της Υγείας (GBD) 2000 [17]. Αυτό το πλαίσιο απαιτούσε τον καθορισμό της αιτιώδους σχέσης, αποτίμηση της επικράτησης των σχετικών κατηγοριών έκθεσης και απόκτηση των βαρών αναπηρίας, θνησιμότητας και νοσηρότητας των αποτελεσμάτων.

Δυσμενείς επιδράσεις στην υγεία που αιτιωδώς αποδίδονται στην χρήση

Η Παγκόσμια Μελέτη Επιβάρυνσης της Υγείας (GBD) 2010 κατέληξε ότι οι διαταραχές από τη χρήση κάνναβης CUD (εξ ορισμού) και η σχιζοφρένια παρουσιάζουν αιτιώδη σχέση με τη χρήση της κάνναβης [15]. Η χρήση κάνναβης φάνηκε, μέσα από αρκετές μελέτες, να αυξάνει τον κίνδυνο για σχιζοφρένια, ιδιαίτερα στα άτομα με ιστορικό συμπτωμάτων ψύχωσης ή με γενετική προδιάθεση [5, 6]. Η βιολογική εκτίμηση, η χρονικότητα και συνέπεια της σχέσης ανάμεσα στη χρήση κάνναβης και στη σχιζοφρένια αποδείχθηκαν ικανοποιητικά [18], παρά τις όποιες διαφορές που οφείλονται σε ζητήματα υπολειπόμενων μεταβλητών σύγχυσης [18, 19].

Η βιολογική εκτίμηση έδειξε την αιτιώδη σχέση της επίδρασης από τη χρήση κάνναβης στον καρκίνο του πνεύμονα, αφού ο καπνός της κάνναβης περιλαμβάνει καρκινογόνα παρόμοια με αυτά που υπάρχουν στον καπνό του τσιγάρου [20]. Παρά την βιολογική εκτίμηση, τα στοιχεία από τις μακροχρόνιες μελέτες ήταν μεικτά, ενώ οι μελέτες με ομάδες ελέγχου συνέκλιναν στον αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα [5, 6]. Οι ασυνέπειες στα ευρήματα οφείλονται εν μέρει στην σημαντική αλληλο-επικάλυψη της χρήσης κάνναβης με τη χρήση καπνού, και στην αδυναμία για πλήρη προσαρμογή της επίδρασης, αυτής της μεταβλητής σύγχυσης [21]. Τα περιορισμένα στοιχεία από τις μακροχρόνιες μελέτες υπέδειξαν την επίδραση της δόσης-αντίδρασης [22]. Συνεπώς, τα στοιχεία θεωρήθηκαν συνολικά ικανοποιητικά για να εξηγήσουν την αιτιότητα.

Μέσω εργαστηριακών μελετών φάνηκε ότι η χρήση κάνναβης οδήγησε σε προβλήματα ψυχοκινητικών δεξιοτήτων, οι οποίες είναι απαραίτητες για τον ασφαλή χειρισμό μηχανοκίνητων οχημάτων [6]. Συνεπή με αυτά τα ευρήματα, είναι τα στοιχεία επιδημιολογικών μελετών που δείχνουν ότι η χρήση κάνναβης διπλασιάζει τον κίνδυνο για τραυματισμούς από οδικά ατυχήματα (RTI) [11]. Σε αυτές τις μελέτες ήταν επίσης εμφανείς οι επιδράσεις δόσης-αντίδρασης, καθώς η αυξημένη συγκέντρωση τετραϋδροκανναβινόλης (ψυχοδραστικής ουσίας της κάνναβης) συνέπιπτε με αυξημένο κίνδυνο για τραυματισμό σε οδικό ατύχημα [11]. Βάσει αυτών των στοιχείων, τεκμηριώθηκε η αιτιώδης σχέση ανάμεσα στη χρήση κάνναβης και στους τραυματισμούς από οδικά ατυχήματα (RTI).

Αξιολογήθηκε επίσης η πιθανή σχέσης αιτίας-αιτιατού ανάμεσα στην χρήση κάνναβης και στις υπόλοιπες αρνητικές συνέπειες για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών νοσημάτων [23], της κατάθλιψης [24] και της αυτοκτονίας [25]. Αυτού του είδους οι αρνητικές συνέπειες στην υγεία δεν συμπεριλήφθηκαν είτε επειδή τα στοιχεία της αιτιότητας δεν επαρκούσαν, ή επειδή δεν ήταν δυνατή η ποσοτική μέτρηση των σχέσεων κινδύνου λόγω μεταβλητών που δεν μπορούσαν να ελεγχθούν. Η χρήση κάνναβης συνδέθηκε επίσης με αναπτυξιακά προβλήματα στον εγκέφαλο [5], τα οποία ωστόσο δεν ήταν εύκολο να καταγραφούν σε ένα πλαίσιο που εστίαζε στην επιβάρυνση της υγείας.

Στοιχεία έκθεσης  

Η Καναδική επισκόπηση της χρήση αλκοόλ και ουσιών-2012 (Canadian Alcohol and Drug Use Monitoring Survey—2012) παρείχε επαρκή στοιχεία για εθνικά αντιπροσωπευτικές εκτιμήσεις αναφορικά με την εβδομαδιαία χρήση κάνναβης κατά το προηγούμενο από τη μελέτη έτος,  τον προηγούμενο μήνα και τους τελευταίους 3 μήνες [26]. Τα στοιχεία για την επικράτηση της επήρειας της χρήσης κάνναβης κατά την οδήγηση συγκεντρώθηκαν μέσω μιας έρευνας, για τη χρήση ουσιών, που πραγματοποιήθηκε στον δρόμο με τυχαία επιλογή οδηγών στην περιοχή British Columbia. Στη διάρκεια αυτής της έρευνας έγινε εξέταση αναπνοής και λήφθηκε δείγμα στοματικών υγρών [27]. Λόγω της έλλειψης εθνικών στοιχείων, η επικράτηση που βρέθηκε στην British Columbia χρησιμοποιήθηκε ως βάση για τον Καναδά, με προσαρμογές στις τάσεις που αφορούν τη χρήση κάνναβης, την ηλικία και το φύλο.

Δεδομένα σχέσεων κινδύνου

Οι μελέτες που μετρούν ποσοτικά τις αρνητικές συνέπειες της χρήσης κάνναβης στην υγεία είναι λιγότερες σε σύγκριση με αυτές που αφορούν άλλες ουσίες, όπως το αλκοόλ [28] και ο καπνός [29]. Οι κίνδυνοι για άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών μειώνονται στο μισό, καθώς με την αύξηση της ηλικίας οι σχέσεις κινδύνου συγκλίνουν προς τη μηδενική επίδραση (σχέση κινδύνου = 1), χωρίς ωστόσο να υπάρχουν μελέτες για την ποσοτικοποίηση αυτής της επίδρασης (βλ. [16, 30] για τη μείωση άλλων παραγόντων κινδύνου).

Οι μετά-αναλύσεις των σχέσεων ανάμεσα στη χρήση κάνναβης και στη σχιζοφρένια, δεν αξιοποιήθηκαν επειδή συχνά περιελάμβαναν μετρήσεις μόνο για τη μακροχρόνια  χρήση κάνναβης [8, 31–34], ενώ δεν βρέθηκαν μετά-αναλύσεις για τον καρκίνο του πνεύμονα. Συνεπώς, αξιοποιήθηκαν μακροχρόνιες μελέτες από την κοορτή των Στρατολογημένων Σουηδών ώστε να εντοπιστούν οι σχέσεις κινδύνου για σχιζοφρένια και καρκίνο του πνεύμονα [22, 35]. Με βάση τη συχνότητα των περιστατικών μακροχρόνιας χρήσης κάνναβης (50+ φορές) και μετά από σύγκριση αυτών με μη-χρήση κάνναβης, εντοπίστηκαν σχέσεις κινδύνου 3.1 [odds ratio (OR) 95% CI = 1.7, 5.5] και 2.1 (hazard ratio 95% CI = 1.1, 4.1) αντιστοίχως για τη σχιζοφρένια και τον καρκίνο του πνεύμονα [22, 35].

Εντοπίστηκαν τρεις μετά-αναλύσεις για τη σχέση ανάμεσα στη χρήση κάνναβης και στους τραυματισμούς από οδικά ατυχήματα [11, 36, 37].  Οι μελέτες από τη Βόρεια Αμερική (n = 3) που ο Asbridge και συν. συμπεριέλαβαν στη μετά-ανάλυσή τους επιλέχθηκαν μαζί με μία πρόσφατη μελέτη από τον Καναδά [11, 38], καθώς οι τραυματισμοί από οδικά ατυχήματα επηρεάζονται και από άλλους τοπικούς παράγοντες που ενδεχομένως αλληλεπιδρούν με τη χρήση κάνναβης. Συνεπώς, με αυτόν τον υπολογισμό προέκυψε αναλογία κινδύνου OR 2.0 (95% CI = 1.0, 3.9), αλλά μετρήθηκαν διαφορετικές σχέσεις κινδύνου για τα θανατηφόρα και μη αποτελέσματα.

Βάρη από αναπηρία

Ο υπολογισμός των χαμένων ετών ζωής λόγω αναπηρίας (YLD) επέβαλε μετρήσεις των βαρών αναπηρίας σε σχέση με κάθε μία από τις άλλες αρνητικές συνέπειες για την υγεία, με εξαίρεση τον καρκίνο του πνεύμονα [τα στοιχεία για τα χαμένα έτη ζωής λόγω αναπηρίας (YLD) συγκεντρώθηκαν από τα αρχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας] [39]. Τα βάρη της αναπηρίας για τη διαταραχή χρήσης κάνναβης και τους τραυματισμούς από οδικά ατυχήματα, συγκεντρώθηκαν από το GBD 2010 [40, 41], ενώ τα βάρη αναπηρίας σε σχέση με τη σχιζοφρένια λήφθηκαν από τη Μελέτη του Οντάριο για την Επιβάρυνση της Ψυχικής Υγείας και των Εξαρτήσεων (Ontario Burden of Mental Illnesses and Addictions Study) [42].

Επικράτηση αποτελεσμάτων και δεδομένα θνησιμότητας

Τα δεδομένα για την επικράτηση, κατά το προηγούμενο έτος, των διαταραχών χρήσης κάνναβης, συγκεντρώθηκαν από την έρευνα για την ψυχική υγεία του 2012 (Canadian Community Health Survey—Mental Health 2012), βάσει του Composite International Diagnostic Interview [43]. Οι βάσεις δεδομένων από την Υπηρεσία Υγείας του Οντάριο (Ontario Health Administrative Databases) αναλύθηκαν ώστε να μετρηθεί η επικράτηση της σχιζοφρένιας. Η μελέτη στηρίχθηκε στην παραδοχή ότι σχιζοφρένια είχαν όσοι νοσηλεύθηκαν τουλάχιστον μία φορά με αυτή τη διάγνωση ή είχαν τουλάχιστον τρεις σχετικές γνωματεύσεις από γιατρό. Έγινε αναγωγή των ευρημάτων του Οντάριο στο σύνολο του πληθυσμού της χώρας μέσω σχετικού αλγορίθμου, ώστε να εκτιμηθεί η επικράτηση της σχιζοφρένιας στον Καναδικό πληθυσμό. Τα στοιχεία για τα αίτια θανάτου αναφορικά με τη διαταραχή χρήσης κάνναβης (CUD) και τη σχιζοφρένια, συγκεντρώθηκαν από το σύστημα διαχείρισης των κοινωνικο-οικονομικών στοιχείων του Καναδά [44].

Επειδή, τα εθνικά δεδομένα για τον καρκίνο του πνεύμονα, δεν έδιναν πληροφορίες για την επικράτηση ανά ηλικία και φύλο [45], χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από τη Βάση Παρατήρησης Δεδομένων για την Υγεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (World Health Organization’s Global Health Observatory Data Repository) [39]. Το παρατηρητήριο παρείχε εκτιμήσεις για όλα τα στοιχεία αναφορικά με την επιβάρυνση από ασθένειες που σχετίζονταν με τον καρκίνο του πνεύμονα (θνησιμότητα, YLL, YLD και DALY) στον Καναδά το 2012. Για να βρεθεί η επικράτηση και η θνησιμότητα από οδικά ατυχήματα αξιοποιήθηκε η Εθνική Βάση Δεδομένων για την καταγραφή των Συγκρούσεων (National Collision Database), αποτελούμενη από όλους όσους εμπλέκονταν στη σύγκρουση (οδηγούς και μη) [46, 47].

Υπολογισμοί

Η αναλογία που αποδόθηκε στην χρήση κάνναβης (CAFs) υπολογίστηκε για όλες τις αρνητικές συνέπειες στην υγεία, με εξαίρεση τη διαταραχή χρήσης κάνναβης (CUD) (100% εξ ορισμού CAF) [16]. Οι υπολογισμοί αυτοί αντιπροσώπευαν την αναλογία του βάρους της ασθένειας που δεν θα είχε προκύψει εάν θεωρητικώς η έκθεση στη χρήση κάνναβης ήταν ελάχιστη. Οι αναλογίες που αποδόθηκαν στη χρήση κάνναβης υπολογίστηκαν ώστε να βρεθεί η σχέση μεταξύ χρήσης κάνναβης, θνησιμότητας και νοσηρότητας. Ο πολλαπλασιασμός των θανάτων λόγω χρήσης κάνναβης με το προσδόκιμο ζωής, την στιγμή του θανάτου [48], απέδωσε τα χαμένα έτη ζωής λόγω πρόωρου θανάτου (YLLs) ενώ ο πολλαπλασιασμός της νοσηρότητας λόγω χρήσης κάνναβης με τα βάρη της αναπηρίας, δημιούργησε χαμένα έτη ζωής λόγω αναπηρίας YLDs. Τα παραπάνω προστέθηκαν ώστε να προκύψουν τα έτη προσαρμογής στην αναπηρία (DALYs) λόγω χρήσης κάνναβης.  Οι εκτιμήσεις για την επιβάρυνση των ασθενειών λόγω χρήσης κάνναβης ήταν συγκεκριμένες για κάθε ηλικία (15–24, 25–44, 45–64, 65+ έτη), φύλο (άνδρας, γυναίκα) και αρνητικές συνέπειες για την υγεία [διαταραχές χρήσης κάνναβης (CUD), σχιζοφρένια, καρκίνος του πνεύμονα και οδικά ατυχήματα (RTI)]. Πραγματοποιήθηκαν αναλύσεις ευαισθησίας ώστε να εκτιμηθεί η επιβάρυνση της υγείας λόγω χρήσης κάνναβης χωρίς να περιλαμβάνεται ο καρκίνος του πνεύμονα ως αρνητική συνέπεια από τη χρήση κάνναβης, καθώς οι ενδείξεις αναφορικά με την αιτιότητα ήταν πιο ασθενείς για αυτήν την αρνητική συνέπεια στην υγεία.

Τα διαστήματα εμπιστοσύνης 95% CI υπολογίστηκαν με μεθόδους παρόμοιες με τα πειράματα Monte Carlo, που έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για την εκτίμηση της επιβάρυνσης των ασθενειών από άλλες ουσίες, συμπεριλαμβανομένου του αλκοόλ [49]. Η επιβάρυνση των ασθενειών που αποδίδεται στην κάνναβη εκτιμήθηκε 40 000 φορές μέσω κάνοντας προσομοίωσης χαμηλής επίδρασης (δειγματοληπτικά από αντίστοιχα λάθη στην κατανομή). Το 2.5% και το 97.5% του προσομοιωμένου βάρους της ασθένειας λήφθηκαν ως το χαμηλότερο και ανώτερο όριο του 95% του διαστήματος εμπιστοσύνης.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Η επικράτηση της χρήσης κάνναβης στη διάρκεια του τελευταίου έτους έφτασε στο 10% (95% CI = 9, 11), εκ των οποίων το 6% (95% CI = 6, 7) αφορούσε τον πληθυσμό που έκανε χρήση τον τελευταίο μήνα και το 4% (95% CI = 4, 5) τον πληθυσμό που έκανε χρήση εβδομαδιαίως τους τελευταίους τρεις μήνες. Η επικράτηση της οδήγησης υπό την επήρεια κάνναβης έφτασε στο 4% (95% CI = 2, 5). Στον Πίνακα S1 από το συμπληρωματικό υλικό παρουσιάζεται η επικράτηση της έκθεσης στην οδήγηση υπό την επήρεια κάνναβης, ανά ηλικία και φύλο. Οι άνδρες εμφάνισαν μεγαλύτερη επικράτηση στην έκθεση στη χρήση κάνναβης σε όλες τις εξεταζόμενες πτυχές σε σχέση με τις γυναίκες, ενώ η επικράτηση φάνηκε να φθίνει και για τα δύο φύλα όσο μεγαλύτερης ηλικίας ήταν τα άτομα. Η επικράτηση των διαταραχών από τη χρήση κάνναβης (CUD) ήταν  0.8% (95% CI = 0.6, 1.0) για την κατάχρηση κάνναβης [1.2% (95% CI = 0.9, 1.5) και 0.4% (95% CI = 0.2, 0.6) για άνδρες και γυναίκες αντίστοιχα] και 0.5% (95% CI = 0.3, 0.7) για την εξάρτηση από την κάνναβη [0.7% (95% CI = 0.4, 1.0) και 0.3% (95% CI = 0.1, 0.5), αντίστοιχα].

Οι αποδοτέες αναλογίες στην κάνναβη (CAF) όπως υπολογίστηκαν για τη σχιζοφρένια, τον καρκίνο του πνεύμονα και τα οδικά ατυχήματα παρουσιάζονται στον Πίνακα S2 του συμπληρωματικού υλικού. Οι απόλυτοι αριθμοί για τη θνησιμότητα, τα χαμένα έτη ζωής λόγω πρόωρης θνησιμότητας (YLL), χαμένα έτη ζωής λόγω αναπηρίας (YLD) και τα έτη ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (DALY) περιλαμβάνονται στο κύριο τμήμα του άρθρου, ενώ τα ποσοστά ανά εκατομμύριο ατόμων παρουσιάζονται στο συμπληρωματικό υλικό στους Πίνακες S3–S6.

Η χρήση κάνναβης προκάλεσε 287 θανάτους (95% CI = 108, 609), και φάνηκε ότι όλες οι αρνητικές συνέπειες της κάνναβης στην υγεία είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο με εξαίρεση τις διαταραχές χρήσης κάνναβης (CUD) (Πίνακας 1). Η θνησιμότητα από οποιαδήποτε αιτία φάνηκε να κορυφώνεται στα άτομα ηλικίας 45–64 ετών, και ήταν σταθερά υψηλότερη στους άνδρες σε σύγκριση με τις γυναίκες (αναλογία θανάτων από οποιαδήποτε αιτία 3.5). Τα οδικά ατυχήματα ευθύνονταν για τους περισσότερους θανάτους στα άτομα ηλικίας κάτω των 45 ετών, αλλά αυτό φάνηκε να περιορίζεται με την ηλικία, η επίδραση του καρκίνου του πνεύμονα επικρατούσε στα άτομα 45 ετών και άνω. Η συνεκτίμηση του  προσδόκιμου ζωής μέσω του υπολογισμού των χαμένων ετών λόγω πρόωρης θνησιμότητας δεν επέφερε σημαντικές διαφορές στον τύπο των ευρημάτων. Επιπλέον υπολογισμοί για το προσδόκιμο ζωής μέσω των υπολογισμών των πρόωρων θανάτων δεν έδειξε σημαντικές διαφορές στα αποτελέσματα.  Συνολικά αποδόθηκαν στη χρήση κάνναβης 10 533 χαμένα έτη ζωής λόγω πρόωρης θνησιμότητας (YLLs) (95% CI = 4760, 20 833) (Πίνακας 2).

Η χρήση κάνναβης οδήγησε σε 55 813 χαμένα έτη ζωής λόγω αναπηρίας (YLD) (95% CI =
38 175, 74 094), ιδιαίτερα έντονα στα άτομα ηλικίας 15–24 ετών, καθώς αποτελούσαν περίπου το 50% των χαμένων ετών ζωής λόγω αναπηρίας από οποιαδήποτε αιτία (Πίνακας 3). Οι επιπλέον συγκρίσεις ανά φύλο επιβεβαίωσαν τις ήδη υπάρχουσες διαφορές μεταξύ των δύο φύλων, αφού τα δύο-τρίτα των χαμένων ετών ζωής λόγω αναπηρίας από οποιαδήποτε αιτία αφορούσε άνδρες. Στην πλειοψηφία τους, τα χαμένα έτη ζωής λόγω αναπηρίας αφορούσαν κυρίως διαταραχές από τη χρήση κάνναβης, που ανερχόταν σε ποσοστό υψηλότερο του 85% των χαμένων ετών ζωής λόγω αναπηρίας από οποιαδήποτε αιτία.

Τα χαμένα έτη ζωής, που αποδίδονται στη χρήση κάνναβης, λόγω πρόωρης θνησιμότητας (YLLs) ή αναπηρίας (YLDs), ήταν συνολικά 66 346 σε συνθήκες αναπηρίας (DALYs) (95% CI = 47 785, 87 207) (Πίνακας 4, Σχήμα S1 από το υποστηρικτικό υλικό). Τα έτη ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (DALYs) κορυφώνονται στην ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών, ενώ περίπου το 70%  των ετών ζωής σε συνθήκες αναπηρίας από οποιαδήποτε αιτία αφορούσαν άνδρες. Οι διαταραχές από την κατάχρηση κάνναβης (CUDs) ευθύνονται για τα περισσότερα έτη ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (DALYs) σε άτομα νεότερα των 45 ετών ενώ σε άτομα μεγαλύτερα των 45 ετών, ο καρκίνος του πνεύμονα ήταν η πρωταρχική αιτία για έτη ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (DALYs). Συνολικά, περισσότερο του 70% όλων των ετών ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (DALYs) που αποδόθηκαν στην κάνναβη εξηγούνται από τη διαταραχή χρήσης κάνναβης (CUDs). Οι τάσεις αυτές παρέμειναν σταθερές σε μεγάλο βαθμό για τους άνδρες, για τις γυναίκες και συνολικά.

Όταν εξαιρέθηκε από τις ευαίσθητες αναλύσεις ο καρκίνος του πνεύμονα που αποδίδεται στη χρήση κάνναβης, η θνησιμότητα και τα χαμένα έτη ζωής λόγω πρόωρης θνησιμότητας (YLLs) που αποδίδονται στην κάνναβη, περιορίστηκαν σημαντικά όπως και μικρή ήταν και η απόδοση στην κάνναβη της συνολικής επίδρασης των ετών ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (DALYs) (–9%) (Υποστηρικτικό υλικό, Πίνακας S7).

Συζήτηση

Η αποδοτέα στην κάνναβη επιβάρυνση της υγείας στον Καναδά το 2012 οδήγησε σε 287 θανάτους, 10 500 χαμένα έτη ζωής λόγω πρόωρης θνησιμότητα (YLLs), 55 800 χαμένα έτη ζωής λόγω αναπηρίας (YLDs) και 66 300 έτη ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (DALYs). Ο αποδοτέος στην κάνναβη καρκίνος του πνεύμονα ήταν ο σημαντικότερος παράγοντας θνησιμότητας και χαμένων ετών ζωής, λόγω πρόωρης θνησιμότητα (YLLs), ενώ στις διαταραχές χρήσης κάνναβης αποδίδονται τα περισσότερα χαμένα έτη ζωής λόγω αναπηρίας (YLDs). Συνολικά, η επιβάρυνση της υγείας που αποδίδεται στην χρήση κάνναβης, προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τις διαταραχές της χρήσης (CUDs). Όπως θα παρουσιάσουμε παρακάτω στη συζήτηση, η αποδοτέα στην κάνναβη επιβάρυνση της υγεία ήταν σημαντική, αλλά πολύ μικρότερη σε σύγκριση με πιο κοινές νόμιμες ή παράνομες ναρκωτικές ουσίες, ιδιαίτερα όσον αφορά στη θνησιμότητα.

Πίνακας 1: �Εκτιμώμενη θνησιμότητα αποδοτέα στη χρήση κάνναβης που οδήγησε
σε σχιζοφρένια, καρκίνο των πνευμόνων και οδικά ατυχήματα στον Καναδά το 2012 ανά ηλικία και φύλοa

Ηλικία (έτη), φύλο            Σχιζοφρένια       Καρκίνος των Πνευμόνων    Οδικά Ατυχήματα

                                                   Θάνατοι     95% Διάστημα            Θάνατοι     95% Διάστημα        Θάνατοι      95% Διάστημα

                                                                        Εμπιστοσύνης                                 Εμπιστοσύνης                               Εμπιστοσύνης

Άνδρες

15–24                                      0             0, 0                 0             0, 0                 33           21, 48

25–44                                      1             0, 1                 5             0, 12               31           19, 46

45–64                                      1             0, 1                 99           7, 274             15           9, 22

65+                                          0             0, 0                 37           0, 114             1             1, 1

Σύνολο                                     1             1, 3                 140         11, 378           81           50, 117

Γυναίκες

15–24                                      0             0, 0                 0             0, 0                 7             4, 10

25–44                                      0             0, 0                 2             0, 5                 4             3, 6

45–64                                      0             0, 0                 46           3, 135             2             1, 4

65+                                          0             0, 0                 3             0, 16               0             0, 0

Σύνολο                                     0             0, 0                 51           4, 148             13           8, 20

Συνολικά

15–24                                      0             0, 0                 0             0, 0                 40           25, 58

25–44                                      1             0, 1                 7             1, 17               36           22, 52

45–64                                      1             0, 2                 144         11, 397           17           10, 25

65+                                          0             0, 0                 40           1, 122             1             1, 2

Σύνολο                                     2             1, 3                 191         15, 510           94           58, 137

a Δεν υπήρχαν θάνατοι που να απέρρεαν άμεσα από τις διαταραχές της χρήσης κάνναβης

Προσφάτως, υποστηρίχθηκε ότι η χρήση κάνναβης προκαλεί νοσηρότητα κυρίως λόγω της διαταραχής της χρήσης (CUD), ενώ η αποδοτέα στην κάνναβη θνησιμότητα προέρχεται κυρίως από τον καρκίνο του πνεύμονα και τα οδικά ατυχήματα (RTI) [14]. Τα ευρήματα του παρόντος άρθρου επιβεβαιώνουν αυτές τις εκτιμήσεις με βάση πλήρεις αναλύσεις συγκριτικού κινδύνου. Η χρήση κάνναβης φάνηκε ότι προκάλεσε 130–280 θανάτους από καρκίνο του πνεύμονα και 89–267 θανάτους από οδικά ατυχήματα (RTI) [14]. Αυτές οι εκτιμήσεις συνάδουν με τα ευρήματα του παρόντος πονήματος, καθώς ο καρκίνος του πνεύμονα και τα οδικά ατυχήματα (RTI) οδήγησαν σε 191 και 94 θανάτους αντιστοίχως. Η αποδοτέα στην κάνναβη νοσηρότητα από διαταραχές της χρήσης κάνναβης (CUD) και σχιζοφρένια είχε παρόμοιο αποτέλεσμα, από λίγο έως καθόλου επιρροή, και στις δύο μελέτες [14].

Η επιβάρυνση της υγείας που αποδόθηκε στην κάνναβη, ποσοτικοποιήθηκε επίσης και στην Παγκόσμια Μελέτη Επιβάρυνσης της Υγείας (GBD) 2010 [15], ωστόσο οι εκτιμήσεις για τον Καναδά διέφεραν σημαντικά από τα ευρήματα της παρούσας μελέτης. Η επικράτηση των διαταραχών χρήσης κάνναβης (CUDs) ήταν υψηλότερη στην Παγκόσμια Μελέτη Επιβάρυνσης της Υγείας (GBD) 2010 (0.6 vs 0.5%) [15], παρόλο που τα ευρήματα της παρούσας μελέτης αποτελούν την προτιμητέα επιλογή καθώς βασίζονται σε στοιχεία εθνικού αντιπροσωπευτικού δείγματος. Η αποδοτέα στην κάνναβη σχιζοφρένεια σύμφωνα με την Παγκόσμια Μελέτη Επιβάρυνσης της Υγείας (GBD) του 2010 [15] έφτανε στα 7 000 έτη ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (DALYs) σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ τα ευρήματα του παρόντος άρθρου έδειξαν 6 827 έτη ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (DALYs) μόνο για τον Καναδά. Αυτή η διαφορά οφείλεται στη διαφοροποίηση του στατιστικού μοντέλου, καθώς η σχιζοφρένεια η οποία δεν θα είχε εμφανιστεί εάν δεν υπήρχε η χρήση της κάνναβης μοντελοποιήθηκε στην παρούσα μελέτη, ενώ η πρότερη έναρξη και η αυξημένη σοβαρότητα σχιζοφρένειας λόγω της χρήσης κάνναβης μοντελοποιήθηκε στη Παγκόσμια Μελέτη Επιβάρυνσης της Υγείας (GBD) 2010 [15]. Συνολικά, η αποδοτέα στην κάνναβη επιβάρυνση της υγείας που μετρήθηκε από την Παγκόσμια Μελέτη Επιβάρυνσης της Υγείας (GBD) 2010 ήταν σημαντικά χαμηλότερη σε σύγκριση με τα ευρήματα της παρούσας μελέτης (95 έτη ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (DALYs) ανά 100 000 άτομα vs 227 έτη ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (DALYs) ανά 100 000 άτομα) [15], κάτι που μπορεί να αποδοθεί στην προσθήκη δύο επιπλέον αρνητικών συνεπειών για την υγεία στην παρούσα μελέτη και συγκεκριμένα του καρκίνου του πνεύμονα και των τραυματισμών από οδικά ατυχήματα (RTIs).

Η Παγκόσμια Μελέτη Επιβάρυνσης της Υγείας (GBD) του 2010 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η παγκόσμια επιβάρυνση για την υγεία, ιδιαίτερα η αποδοτέα στην κάνναβη επιβάρυνση της νοσηρότητας, ήταν χαμηλότερη σε σύγκριση με άλλες ουσίες, συμπεριλαμβανομένου του αλκοόλ, του καπνού και των οπιοειδών [15]. Τα ίδια συμπεράσματα ισχύουν και για τον Καναδά (Υποστηρικτικό Υλικό, Πίνακας S8). Η θνησιμότητα από το αλκοόλ και τον καπνό στον Καναδά είναι σημαντικά υψηλότερη από τους 287 θανάτους που προκλήθηκαν από τη χρήση κάνναβης [50, 51]. Τα αντίστοιχα έτη ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (DALYs) που αποδίδονται στο αλκοόλ και στον καπνό είναι συγκριτικά σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα [50, 51]. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν στον Καναδά αξιόπιστα εθνικά στοιχεία σχετικά με την επιβάρυνση των ασθενειών λόγω της χρήσης οπιοειδών. Αναλύσεις που βασίστηκαν σε δεδομένα του Οντάριο για τα ποσοστά θνησιμότητας από υπερβολική δόση συνταγογραφούμενων οπιοειδών, παρουσιάζουν 1460 θανάτους και 58 311 χαμένα έτη ζωής λόγω πρόωρης θνησιμότητας (YLLs) που αποδίδεται στη χρήση οπιοειδών στον Καναδά [52]. Αυτές οι εκτιμήσεις παρουσιάζουν περιορισμένη εικόνα καθώς περιλαμβάνουν στις αρνητικές συνέπειες για την υγεία, μόνο τους θανάτους από υπερβολική δόση και δεν ασχολούνται με τη θνησιμότητα από παράνομα οπιοειδή όπως η ηρωίνη. Ανεξαρτήτως αυτών, υπογραμμίζουν ότι παρά τη χαμηλότερη επικράτηση της χρήσης οπιοειδών, η συμβολή της χρήσης οπιοειδών στην επιβάρυνση της θνησιμότητας στον Καναδά είναι πολύ σημαντικότερη από αυτή της χρήσης κάνναβης. Συνολικά, η αποδοτέα στην κάνναβη επιβάρυνση της υγείας στον Καναδά είναι σημαντική αλλά σε σύγκριση πολύ μικρότερη από την επιβάρυνση των ασθενειών που αποδίδεται σε άλλες ουσίες. Επιπλέον, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα συμπεράσματα σχετικά με την αιτιώδη σχέση ή/και την ποσοτικοποίηση της αποδοτέας στην κάνναβη επιβάρυνση των ασθενειών έχουν μικρή τεκμηρίωση σε σύγκριση με αυτή του αλκοόλ και ιδιαιτέρως του καπνού, αλλά η τεκμηρίωση δεν περιορίζεται στην ποσοτικοποίηση του αποδοτέου στην κάνναβη καρκίνου του πνεύμονα.

Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης επισημαίνουν το πόσο σημαντικό είναι να οργανωθούν παρεμβάσεις πρόληψης και θεραπείας. Οι παρεμβάσεις πρόληψης θα πρέπει να στοχεύουν στη συστηματική ή συχνή χρήση κάνναβης, καθώς οι περισσότερες αρνητικές συνέπειες για την υγεία προκύπτουν από αυτούς τους τρόπους χρήσης [53]. Ο διαγνωστικός έλεγχος, η σύντομη παρέμβαση και η παραπομπή σε θεραπεία αποτελούν μια υποσχόμενη προσέγγιση για την παροχή τέτοιου είδους παρεμβάσεων πρόληψης [54, 55], γεγονός που διευκολύνει τις παλαιότερες παρεμβάσεις που στοχεύουν με γενικό συστηματικό διαγνωστικό έλεγχο στα άτομα υψηλού κινδύνου ή στα άτομα με προβλήματα χρήσης [56]. Τα περισσότερα πρόσφατα στοιχεία βασίζονται σε έρευνες που έχουν γίνει για το αλκοόλ, ωστόσο και τα συγκεντρωτικά στοιχεία είναι χρήσιμα με αρκετά πιθανά οφέλη σε αυτό το πλαίσιο για άλλες ουσίες, συμπεριλαμβανομένης της κάνναβης [56–59]. Οι βραχείες παρεμβάσεις στα τμήματα επειγόντων περιστατικών, στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και στα δημόσια σχολεία έχουν οδηγήσει σε μείωση της χρήσης κάνναβης μεταξύ των εφήβων [60], ενώ παρόμοια ευρήματα έχουν επίσης βρεθεί για τα άτομα που κάνουν συχνή χρήση κάνναβης [56, 61]. Παραμένει ωστόσο σημαντική η ανάγκη για περαιτέρω έρευνες σχετικά με τη βέλτιστη εφαρμογή του πλαισίου διαγνωστικού ελέγχου, σύντομης παρέμβασης, και παραπομπής σε θεραπεία [62]. Κυρίως όμως, το πλήρες φάσμα αυτού του πλαισίου θα πρέπει να αξιολογείται διεξοδικά, και όχι μόνο επιμέρους στοιχεία, όπως οι σύντομες παρεμβάσεις ή σύντομες θεραπείες [60, 63, 64].

Η οδήγηση υπό την επήρεια κάνναβης στον Καναδά αντιμετωπίζεται προς το παρόν από το πρόγραμμα Αξιολόγησης και Ταξινόμησης των Ουσιών (Drug Evaluation and Classification program) μέσω του οποίου εκπαιδευμένοι αστυνομικοί μπορούν να ζητήσουν να γίνουν συγκεκριμένες εξετάσεις στους οδηγούς για τους οποίους υπάρχει υποψία χρήσης, συμπεριλαμβανόμενης της λήψης σάλιου για τοξικολογικούς ελέγχους [65, 66]. Οι νόμοι αυτοί καθ’ εαυτοί μπορεί να αποτελούν μια καλύτερη εναλλακτική για τη συμπεριφορά που σχετίζεται με την κάνναβη, καθώς το πρόγραμμα Αξιολόγησης και Ταξινόμησης των Ουσιών έχει δώσει πολύ λίγα αποτρεπτικά αποτελέσματα και πολύ λίγες ποινικές καταδίκες για οδήγηση υπό την επήρεια ουσιών [65–67]. Ωστόσο, η μέτρηση των προβλημάτων από την κάνναβη παραμένει σημαντικό πρόβλημα όταν συζητάμε για τέτοιους νόμους [65–67]. Η λήψη δείγματος αίματος είναι παρεμβατική, απαιτεί χρόνο και στοιχίζει αρκετά [65, 66]. Η τετραϋδροκανναβινόλη μπορεί να παραμείνει ανιχνεύσιμη στο αίμα αρκετές ώρες μετά τη χρήση, παρόλο που έχουν καθοριστεί επίπεδα αυτής τα οποία αντιστοιχούν σε συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα στο 0.05% [68]. Οι τοξικολογικοί έλεγχοι του σάλιου μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτούς τους περιορισμούς [66, 67], όμως δεν υπάρχουν εγκεκριμένες συσκευές προς χρήση στον Καναδά [66] καθώς η παραγωγή τέτοιου είδους συσκευών αποτελεί ένα νέο αναπτυσσόμενο πεδίο [66, 67].

Οι θεραπευτικές παρεμβάσεις θα πρέπει να εστιάσουν στις διαταραχές από τη χρήση κάνναβης, δεδομένης της μεγάλης επίδρασης που ασκούν στην επιβάρυνση των ασθενειών. Πρόσφατη ανασκόπηση των φαρμακοθεραπειών για τις διαταραχές της κατάχρησης ουσιών δεν κατάφερε να φτάσει σε ασφαλή αποτελέσματα, λόγω ανεπαρκών και χαμηλής ποιότητας στοιχείων [69]. Συνεπώς σήμερα δεν υπάρχουν εγκεκριμένες φαρμακοθεραπείες για τις διαταραχές της κατάχρησης κάνναβης [70–72]. Οι θεραπευτικές παρεμβάσεις περιορίζονται σε ψυχοκοινωνικές θεραπείες, συμπεριλαμβανομένης της γνωστικής-συμπεριφοριστικής θεραπείας και της θεραπείας ενίσχυσης της κινητοποίησης [72]. Στον Καναδά δεν υπάρχουν εθνικά στοιχεία για τις εισαγωγές σε θεραπεία για την τοξικοεξάρτηση, ωστόσο τα στοιχεία από το Οντάριο δείχνουν ότι οι διαταραχές από τη χρήση της κάνναβης αποτελούν περίπου το ένα τρίτο όλων των εισαγωγών σε προγράμματα θεραπείας της κατάχρησης ουσιών που λειτουργούν με κρατική χρηματοδότηση [73].

Στον Καναδά είναι συνεχείς οι συζητήσεις σχετικά με τις πιθανές αναθεωρήσεις των πολιτικών ελέγχου της κάνναβης [74]. Οι υποστηρικτές ισχυρίζονται ότι η ποινικοποίηση της κάνναβης είναι αντιπαραγωγικό μέτρο καθώς θα οδηγήσει σε στιγματισμό αρκετών ανθρώπων λόγω ποινικού αδικήματος, στη δυσανάλογη επίδρασης επιβολής του νόμου στους περιθωριοποιημένους πληθυσμούς και στην έκθεση σε πιο επιβλαβείς ουσίες μέσω της συναναστροφής του ατόμου με την αγορά παράνομων ουσιών [14, 75–77]. Τα παρόντα ευρήματα δεν τάσσονται υπέρ ή κατά τέτοιων απόψεων, υπογραμμίζουν ωστόσο ότι κατά τη λήψη των πολιτικών αυτών αποφάσεων θα πρέπει να συνεκτιμηθούν  οι αποδοτέες στην κάνναβη βλάβες. Εάν ως αποτέλεσμα αυτών των μεταρρυθμίσεων σημειωθεί αύξηση στη χρήση κάνναβης τότε είναι πιθανό να αυξηθούν επίσης και οι αποδοτέες στην κάνναβη βλάβες (βλ. [78] παρόμοια τεκμηρίωση για τα συνταγογραφούμενα οπιοειδή).

Τα παρόντα ευρήματα θα πρέπει να εξεταστούν υπό το πρίσμα κάποιων περιορισμών. Πρώτον, η επικράτηση της χρήσης κάνναβης και των διαταραχών κατάχρησης κάνναβης λήφθηκαν από επισκοπήσεις του γενικού πληθυσμού, γεγονός που οδηγεί σε αρκετά είδη προκαταλήψεων, συμπεριλαμβανομένων όσων σχετίζονται με το σχεδιασμό, την κοινωνική ελκυστικότητα και την ανάκληση της μνήμης. Ορισμένοι πληθυσμοί, όπως οι άστεγοι και τα άτομα εντός ιδρυμάτων, που ενδεχομένως παρουσιάζουν υψηλή επικράτηση χρήσης κάνναβης, δεν συμμετείχαν σε αυτές τις επισκοπήσεις. Συνεπώς, ενδέχεται να έχει υποτιμηθεί η αποδοτέα στην κάνναβη επιβάρυνση των ασθενειών. Κατά δεύτερον, οι υπολογισμοί των αποδοτέων αναλογιών για σχιζοφρένια και καρκίνο του πνεύμονα, στην κάνναβη (CAFs) στηρίχθηκαν στις σχέσεις κινδύνου από τα στοιχεία των Νεοσύλλεκτων Σουηδών και άρα αποκλείει τις γυναίκες. Υπάρχει πιθανότητα οι σχέσεις κινδύνου που χρησιμοποιήθηκαν στους υπολογισμούς να διαφέρουν για τις γυναίκες, παρόλο που συνάδουν με άλλες μελέτες που περιλαμβάνουν και άνδρες και γυναίκες [8]. Τρίτον, η στάθμιση της αναπηρίας που χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό των χαμένων ετών ζωής λόγω αναπηρίας (YLDs) δεν ήταν ανάλογη με τη σοβαρότητα, επειδή τα αντίστοιχα δεδομένα επικράτησης δεν ήταν διαθέσιμα. Τέλος, η κοινωνική και οικονομική επιβάρυνση της νόσου που αποδίδεται στην κάνναβη δεν συμπεριλήφθηκε, όπως δεν συμπεριλήφθηκε η επιβάρυνση της νόσου που αποδίδεται στην κάνναβη λόγω βλάβης σε τρίτους.

Η αποδοτέα στην κάνναβη επιβάρυνση της υγείας στον Καναδά το 2012 είχε ως αποτέλεσμα 66 346 έτη ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (DALYs). Παρότι είναι χαμηλότερο από την επιβάρυνση των ασθενειών που αποδίδεται σε άλλες ουσίες, η αποδοτέα στην κάνναβη επιβάρυνση για την υγεία είναι αρκετά σημαντική ώστε να αιτιολογεί το σχεδιασμό, τη δοκιμή και εφαρμογή διευρυμένων και βελτιωμένων παρεμβάσεων, ιδιαίτερα των παρεμβάσεων που στοχεύουν στους τρόπους χρήσης της κάνναβης που συμβάλουν περισσότερο στην επιβάρυνση της υγείας.

Ευχαριστίες

Οι συγγραφείς θα ήθελαν να ευχαριστήσουν τη Michelle Tortolo που για τις παραπομπές στο άρθρο.

Δήλωση αντικρουόμενων συμφερόντων

Κανένα.

Υποστηρικτικό υλικό

Επιπλέον υποστηρικτικό υλικό υπάρχει στην ηλεκτρονική έκδοση του άρθρου στην ιστοσελίδα του εκδότη του πρωτοτύπου. ***

1 Centre for Addiction and Mental Health, Toronto, Canada,
2 Institute of Medical Science, University of Toronto, Toronto, Canada,
3 Dalla Lana School of Public Health, University of Toronto, Toronto, Canada,
4 Institute for Clinical Evaluative Sciences, Toronto, Canada,
5 Factor-Inwentash Faculty of Social Work, University of Toronto, Toronto, Canada, 6 Department of Psychiatry, University of Toronto, Toronto, Canada,
7 Centre for Applied Research in Mental Health and Addiction, Simon Fraser University, Vancouver, Canada and

8 �Institute for Clinical Psychology and Psychotherapy, Technische Universität Dresden, Dresden, Germany

Παραπομπές

  1. United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC). World Drug Report 2014. New York, USA: UNODC; 2014.
  2. United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC). Cannabis: A Short Review. Vienna, Austria: UNODC; 2012.
  3. Substance Abuse and Mental Health Services Administration (SAMHSA). Results from the 2012 National Survey on Drug Use and Health: Summary of National Findings. Rockville, MD: SAMHSA; 2013.
  4. Health Canada. Canadian Alcohol and Drug Use Monitoring Survey. Ottawa, Canada: Health Canada; 2014.
  5. Volkow N. D., Baler R. D., Compton W. M., Weiss S. R. Adverse health effects of marijuana use. N Engl J Med 2014; 370: 2219–27.
  6. Hall W., Degenhardt L. Adverse health effects of non-medical cannabis use. Lancet 2009; 374: 1383–91.
  7. Hall W., Pacula R. Cannabis Use and Dependence: Public Health and Public Policy. Melbourne: Cambridge University Press; 2003.
  8. Moore T. H., Zammit S., Lingford-Hughes A., Barnes T. R., Jones P. B., Burke M., et al. Cannabis use and risk of psychotic or affective mental health outcomes: a systematic review. Lancet 2007; 370: 319–28.
  9. Berthiller J., Straif K., Boniol M., Voirin N., Benhaim-Luzon V., Ayoub W. B., et al. Cannabis smoking and risk of lung cancer in men: a pooled analysis of three studies in Maghreb. J Thorac Oncol 2008; 3: 1398–403.
  10. Aldington S., Harwood M., Cox B., Weatherall M., Beckert L., Hansell A., et al. Cannabis use and risk of lung cancer: a case–control study. Eur Respir J 2008; 31: 280–6.
  11. Asbridge M., Hayden J. A., Cartwright J. L. Acute cannabis consumption and motor vehicle collision risk: systematic review of observational studies and meta-analysis. BMJ 2012; 344: e536.
  12. Popova S., Rehm J., Patra J., Baliunas D., Taylor B. Illegal drug-attributable morbidity in Canada 2002. Drug Alcohol Rev 2007; 26: 251–63.
  13. Popova S., Rehm J., Patra J. Illegal drug-attributable mortality and potential years of life lost in Canada 2002: implications for prevention and policy. Contemp Drug Prob 2006343–66.
  14. Fischer B., Imtiaz S., Rudzinski K., Rehm J. What can crude estimates tell us about the extent of cannabis-related mortality and morbidity and public health focused intervention priori- ties in Canada? J Public Health 2015 epub ahead of print.
  15. Degenhardt L., Ferrari A. J., Calabria B., Hall W. D., Norman R. E., McGrath J., et al. The global epidemiology and contribution of cannabis use and dependence to the global burden of disease: results from the GBD 2010 study. PLOS ONE 2013; 8: e76635.
  16. Ezzati M., Lopez A., Rodgers A., Murray C. J. L. Comparative Quantification of Health Risks. Global and Regional Burden of Disease Attributable to Selected Major Risk Factors. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 2004.
  17. Mathers C., Stein C., Ma Fat D., Rao C., Inoue M., Tomijima N. et al. Global Burden of Disease 2000: Version 2. Methods and Results. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 2002.
  18. Degenhardt L., Hall W. D., Lynskey M., McGrath J., McLaren J., Calabria B., et al. Should burden of disease estimates include cannabis use as a risk factor for psychosis? PLOS Med 2009;; 6: e1000133.
  19. Hall W., Degenhardt L. What are the policy implications of the evidence on cannabis use and psychosis? Addiction 2010; 105: 1332–3.
  20. Moir D., Rickert W. S., Levasseur G., Larose Y., Maertens R., White P., et al. A comparison of mainstream and sidestream marijuana and tobacco cigarette smoke produced under two machine smoking conditions. Chem Res Toxicol 2008; 21: 494–502.
  21. Mehra R., Moore B. A., Crothers K., Tetrault J., Fiellin D. A. The association between marijuana smoking and lung cancer: a systematic review. Arch Intern Med 2006; 166: 1359–67.
  22. Callaghan R. C., Allebeck P., Sidorchuk A. Marijuana use and risk of lung cancer: a 40-year cohort study. Cancer Causes Control 2013; 24: 1811–20.
  23. Jouanjus E., Lapeyre-Mestre M., Micallef J. French Association of the Regional Abuse and Dependence Monitoring Centres (CEIP-A) Working Group on Cannabis Complications. Cannabis use: signal of increasing risk of serious cardiovascular disorders. J Am Heart Assoc 2014; 3: e000638.
  24. Lev-Ran S., Roerecke M., le Foll B., George T. P., McKenzie K., Rehm J. The association between cannabis use and depression: a systematic review and meta-analysis of longitudinal studies. Psychol Med 2014; 44: 797–810.
  25. Silins E. L., Horwood J., Patton G. C., Fergusson D. M., Olsson C. A., Hutchinson D. M., et al. Young adult sequelae of adolescent cannabis use: an integrative analysis. Lancet Psychiatry 2014; 1: 286–93.
  26. Health Canada. Canadian Alcohol and Drug Use Monitoring Survey 2012: Microdata User Guide. Ottawa, Canada; 2012.
  27. Beirness D. J., Beasley E. E. A roadside survey of alcohol and drug use among drivers in British Columbia. Traffic Inj Prev 2010; 11: 215–21.
  28. Rehm J., Baliunas D., Borges G. L., Graham K., Irving H. M., Kehoe T., et al. The relation between different dimensions of alcohol consumption and burden of disease—an overview. Addiction 2010; 105: 817–43.
  29. US Department of Health and Human Services. The Health Consequences of Smoking—50 Years of Progress: A Report of the Surgeon General. Atlanta, GA: Centers for Disease Control and Prevention; 2014.
  30. Kontis V., Mathers C. D., Rehm J., Stevens G. A., Shield K. D., Bonita R., et al. Contribution of six risk factors to achieving the ‘25×25’ NCD mortality reduction target. Lancet 2014; 384: 427–37.
  31. Arseneault L., Cannon M., Witton J., Murray R. M. Causal association between cannabis and psychosis: examination of the evidence. Br J Psychiatry 2004; 184: 110–7.
  32. Henquet C., Murray R., Linszen D., van Os J. The environment and schizophrenia: the role of cannabis use. Schizophr Bull 2005; 31: 608–12.
  33. Semple D. M., McIntosh A. M., Lawrie S. M. Cannabis as a risk factor for psychosis: systematic review. J Psychopharmacol 2005; 19: 187–94.
  34. Minozzi S., Davoli M., Bargagli A. M., Amato L., Vecchi S., Perucci C. A. An overview of systematic reviews on cannabis and psychosis: discussing apparently conflicting results. Drug Alcohol Rev 2010; 29: 304–17.
  35. Zammit S., Allebeck P., Andreasson S., Lundberg I., Lewis G. Self reported cannabis use as a risk factor for schizophrenia in Swedish conscripts of 1969: historical cohort study. BMJ 2002; 325: 1199.
  36. Li M. C., Brady J. E., DiMaggio C. J., Lusardi A. R., Tzong K. Y., Li G. Marijuana use and motor vehicle crashes. Epidemiol Rev 2012; 34: 65–72.
  37. Elvik R. Risk of road accident associated with the use of drugs: a systematic review and meta-analysis of evidence from epidemiological studies. Accid Anal Prev 2013; 60: 254–67
  38. Asbridge M., Mann R., Cusimano M. D., Trayling C., Roerecke M., Tallon J. M., et al. Cannabis and traffic collision risk: findings from a case-crossover study of injured drivers presenting to emergency departments. IntJ Public Health 2014; 59: 395–404.
  39. World Health Organization. Global Health Observatory. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 2014.
  40. Salomon J. A., Vos T., Hogan D. R., Gagnon M., Naghavi M., Mokdad A., et al. Common values in assessing health outcomes from disease and injury: disability weights measure- ment study for the Global Burden of Disease Study 2010. Lancet 2012; 380: 2129–43.
  41. Vos T., Flaxman A. D., Naghavi M., Lozano R., Michaud C., Ezzati M., et al. Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries 1990–2010: a system- atic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010. Lancet 2012; 380: 2163–96.
  42. Ratnasingham S., Cairney J., Rehm J., Manson H., Kurdyak P. A. Opening Eyes, Opening Minds: The Ontario Burden of Mental Illness and Addictions Report. Toronto, Ontario: Institute for Clinical Evaluative Sciences (ICES); 2012.
  43. Statistics Canada. Canadian Community Health survey (CCHS)—Mental Health. User Guide Microdata files. Ottawa, Canada: Statistics Canada; 2013.
  44. Statistics Canada. CANSIM, Ottawa. Canada: Statistics Canada; 2015.
  45. Canadian Cancer Society’s Advisory Committee on Cancer Statistics. Canadian Cancer Statistics 2014. Toronto, Canada: Statistics Canada; 2014.
  46. Transport Canada. National Collision Database online. Ottawa, Canada: Transport Canada; 2012.
  47. Transport Canada. Canadian Motor Vehicle Traffic Collision Statistics 2012. Ottawa, Canada; 2014.
  48. Statistics Canada. Life Tables, Canada, Provinces and Territories, 2009 to 2011. Ottawa, Canada: Statistics Canada; 2013.
  49. Gmel G. J., Shield K. D., Frick H., Kehoe T., Gmel G., Rehm J. Estimating uncertainty of alcohol-
    attributable fractions for infectious and chronic diseases. BMC Med Res Methodol 2011; 11: 48.
  50. World Health Organization. Global Status Report on Alcohol and Health Geneva. Switzerland: World Health Organization; 2014.
  51. Institute for Health Metrics and Evaluation. GBD Compare. Washington, DC: Institute for Health Metrics and Evaluation; 2013.
  52. Gomes T., Mamdani M. M., Dhalla I. A., Cornish S., Paterson J. M., Juurlink D. N. The burden of premature opioid-related mortality. Addiction 2014; 109: 1482–8.
  53. Fischer B., Jeffries V., Hall W., Room R., Goldner E., Rehm J. Lower risk cannabis use guidelines for Canada (LRCUG): a narrative review of evidence and recommendations. Can J Public Health 2011; 102: 324–7.
  54. Kaner E. F., Beyer F., Dickinson H. O., Pienaar E., Campbell F., Schlesinger C., et al. Effectiveness of brief alcohol interven- tions in primary care populations. Cochrane Database Syst Rev 2007; 18: CD004148.
  55. O’Donnell A., Anderson P., Newbury-Birch D., Schulte B., Schmidt C., Reimer J., et al. The impact of brief alcohol interventions in primary healthcare: a systematic review of reviews. Alcohol Alcohol 2014; 49: 66–78.
  56. Babor T. F., McRee B. G., Kassebaum P. A., Grimaldi P. L., Ahmed K., Bray J. Screening, Brief Intervention, and Referral to Treatment (SBIRT): toward a public health approach to the management of substance abuse. Subst Abuse 2007; 28: 7–30.
  57. Carney T., Myers B. J., Louw J., Okwundu C. I. Brief school- based interventions and behavioural outcomes for substance-using adolescents (Review). Cochrane Database Syst Rev 2014CD008969.
  58. Humeniuk R., Ali R., Babor T., Souza-Formigoni M. L., de Lacerda R. B., Ling W., et al. A randomized controlled trial of a brief intervention for illicit drugs linked to the Alcohol, Smoking and Substance Involvement Screening Test (AS- SIST) in clients recruited from primary health-care settings in four countries. Addiction 2012; 107: 957–66.
  59. McCambridge J., Strang J. The efficacy of single-session motivational interviewing in reducing drug consumption and perceptions of drug-related risk and harm among young people: results from a multi-site cluster randomized trial. Addiction 2004; 99: 39–52.
  60. Mitchell S. G., Gryczynski J., O’Grady K. E., Schwartz R. P. SBIRT for adolescent drug and alcohol use: current status and future directions. J Subst Abuse Treat 2013; 44: 463–72.
  61. Fischer B., Dawe M., McGuire F., Shuper P. A., Capler R., Bilsker D., et al. Feasibility and impact of brief interventions for frequent cannabis users in Canada. J Subst Abuse Treat 2013; 44: 132–8.
  62. Young M. M., Stevens A., Galipeau J., Pirie T., Garritty C., Singh K., et al. Effectiveness of brief interventions as part of the Screening, Brief Intervention and Referral to Treat- ment (SBIRT) model for reducing the non-medical use of psychoactive substances: a systematic review. Syst Rev 2014; 3: 50.
  63. Agerwala S. M., McCance-Katz E. F. Integrating screening, brief intervention, and referral to treatment (SBIRT) into clinical practice settings: a brief review. J Psychoact Drugs 2012; 44: 307–17.
  64. Pilowsky D. J., Wu L. T. Screening instruments for substance use and brief interventions targeting adolescents in primary care: a literature review. Addict Behav 2013; 38: 2146–53.
  65. Solomon R., Chamberlain E. Canada’s new drug-impaired driving law: the need to consider other approaches. Traffic Inj Prev 2014; 15: 685–93.
  66. Canadian Centre on Substance Abuse. Drugs Per Se Laws. Ottawa, Canada: Canadian Centre on Substance Abuse; 2014, pp. 1–6.
  67. Pacula R. L., Kilmer B., Wagenaar A. C., Chaloupka F. J., Caulkins J. P. Developing public health regulations for mari- juana: lessons from alcohol and tobacco. Am J Public Health 2014; 104: 1021–8.
  68. Grotenhermen F., Leson G., Berghaus G., Drummer O. H., Kruger H. P., Longo M., et al. Developing limits for driving under cannabis. Addiction 2007; 102: 1910–7.
  69. Marshall K., Gowing L., Ali R., le Foll B. Pharmacotherapies for cannabis dependence. Cochrane Database Syst Rev 2014; 12: CD008940.
  70. McRae A. L., Budney A. J., Brady K. T. Treatment of marijuana dependence: a review of the literature. J Subst Abuse Treat 2003; 24: 369–76.
  71. Hart C. L. Increasing treatment options for cannabis dependence: a review of potential pharmacotherapies. Drug Alcohol Depend 2005; 80: 147–59.
  72. Nordstrom B. R., Levin F. R. Treatment of cannabis use disorders: a review of the literature. Am J Addict 2007; 16: 331–42.
  73. Drug and Alcohol Treatment Information System (DATIS). Substance Abuse Statistical Tables: Fiscal Year 2007/2008 to Fiscal Year 2012/2013. Toronto, Ontario: Center for Addiction and Mental Health; 2013
  74. Centre for Addiction and Mental Health. Cannabis Policy Framework. Toronto, Canada: Centre for Addiction and Mental Health; 2014.
  75. Room R., Fischer B., Hall W., Lenton S., Reuter P. Cannabis Policy: Moving beyond Stalemate. Oxford, UK: Oxford University Press; 2010.
  76. Fischer B., Rehm J., Hall W. Cannabis Use in Canada—the need for a ‘public health’ approach. Can J Public Health 2009; 100: 101–3.
  77. Golub A., Johnson B. D., Dunlap E. The race/ethnicity disparity in misdemeanor marijuana arrests in New York City. Criminol Public Policy 2007; 6: 131–64.
  78. Imtiaz S., Shield K. D., Fischer B., Rehm J. Harms of prescription opioid use in the United States. Subst Abuse Treat Prev Policy 2014; 9: 43.