Συνέντευξη με την Dr Mary Velasquez

Μετάφραση Γεωργία Χριστοφίλη

Τον προηγούμενο Οκτώβριο στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματος με θέμα: «Συμβουλευτική στον Τομέα της τοξικοεξάρτησης οι γνώσεις, οι δεξιότητες και η στάση στην επαγγελματική πρακτική» που συνδιοργανώνεται από το ΚΕΘΕΑ και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, San Diego συναντήσαμε την καθηγήτρια στο Παν/μιο Austin του Τέξας δρ Μ.Velasquez. Στη συνέντευξη που μας έδωσε αναφέρεται στις έρευνες που έχει κάνει σε συνεργασία με τον Carlo Di Clemente.

Λίγα λόγια για τη δρ Μ.Velasquez. Έχει ειδικευθεί στην ανάπτυξη και εφαρμογή παρεμβάσεων που στηρίζονται στο Διαθεωρητικό μοντέλο της Αλλαγής και στη Συνέντευξη Κινητοποίησης. Μας μίλησε για την εμπειρία της από την εφαρμογή του μοντέλου σε παρεμβάσεις πρόληψης για το ΗΙV, προγεννητικό έλεγχο, χρήση- κατάχρηση αλκοόλ και το κάπνισμα. Είναι υπεύθυνη σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα που βασίζεται στην ομαδική θεραπεία για απεξάρτηση από την κοκαΐνη, το οποίο επιχορηγήθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο για τη Χρήση Ψυχοτρόπων Ουσιών καθώς και στο πρόγραμμα CHOICES, σε μια μελέτη πρόληψης του συνδρόμου αλκοολικής εμβρυοπάθειας. Στη χώρα μας έχει έρθει και στο παρελθόν με στόχο την εκπαίδευση στη μέθοδο της Συνέντευξης Κινητοποίησης και του Διαθεωρητικού Μοντέλου, όπου είναι διεθνώς γνωστή ως εκπαιδεύτρια.

Ακολουθεί η συνέντευξη που παρουσιάζουν η Κωνσταντίνα Υφαντή και η Γεωργία Χριστοφίλη.

Εξαρτήσεις (Ε): Είναι χαρά μας που είστε πάλι μαζί μας. Θα θέλατε να μας πείτε κάποια πράγματα για το πώς ξεκινήσατε να ασχολείστε με το χώρο της τοξικοεξάρτησης;

Mary Velasquez (MV): Όταν ήμουν νεότερη, νέα μητέρα και σε νεαρή ηλικία, σαν και σας, κάπνιζα. Μια μέρα που ήμουν άρρωστη, με πονόλαιμο είχε έρθει η μητέρα μου να με βοηθήσει με τα παιδιά και έτσι είχα χρόνο να κάτσω να χαζέψω μια εφημερίδα. Ήμουν ξαπλωμένη στο κρεβάτι και άνοιξα την πρώτη εφημερίδα που βρήκα. Ήταν μια από αυτές τις εφημερίδες που έχουν μόνο διαφημίσεις και εκεί διάβασα μια αγγελία που έλεγε: «Εάν είστε καπνιστής και δεν θέλετε να κόψετε το κάπνισμα, καλέστε αυτόν τον αριθμό». Μου φάνηκε ενδιαφέρον οπότε πήρα τηλέφωνο και μου είπαν ότι, εάν με ενδιέφερε να συμμετάσχω στην έρευνά τους, θα μου έστελναν να συμπληρώνω κάποια ερωτηματολόγια. Τους ξεκαθάρισα ότι εγώ δεν θέλω να κόψω το κάπνισμα και δεν θέλω κανένας να αρχίσει να μου μιλάει γι’αυτό και μου απάντησαν ότι δεν πρόκειται να γίνει κάτι τέτοιο, απλώς θα μου στέλνουν ερωτηματολόγια. Έτσι συμφώνησα. Μετά από αυτό μετακόμισα στην Καλιφόρνια, όπου εξακολούθησαν να μου στέλνουν τα ερωτηματολόγια. Ο άντρας μου με ρωτούσε για ποιό λόγο κάθομαι και το κάνω αυτό, γιατί συμπληρώνω όλα αυτά τα ερωτηματολόγια και του απαντούσα ότι κάθε φορά που συμπληρώνω ένα μου στέλνουν οκτώ δολάρια. Ωραία, μου είπε τότε, θα σου δίνω εγώ οκτώ δολάρια για να μην τα συμπληρώνεις, όμως εμένα με ενδιέφεραν οι ερωτήσεις που έκαναν. Έτσι, αργότερα, όταν μεγάλωσαν λίγο τα παιδιά αποφάσισα να επιστρέψω στο πανεπιστήμιο και να πάρω πτυχίο. Ως τότε η έρευνα αυτή είχε τελειώσει. Με το τέλος της έρευνας, παρόλο που δεν είχε πραγματοποιηθεί καμία παρέμβαση σε μένα, εγώ έκοψα το κάπνισμα. Οι συγγραφείς της έρευνας αυτής ήταν ο Dr. Carlo DiClemente και ο Dr. Jim Prochaska, οι οποίοι μου έστειλαν μια περίληψη της μελέτης αυτής και όλη αυτή η ιδέα για τα «Στάδια της αλλαγής» τράβηξε την προσοχή μου. Αυτή ήταν η αρχή του Διεπιστημονικού μοντέλου και μου είχε φανεί ενδιαφέρον. Έτσι, όταν επέστρεψα στο Πανεπιστήμιο, έγραψα μια εργασία για τα στάδια της αλλαγής σε ένα από τα μαθήματα που παρακολουθούσα. Εκείνη την περίοδο ήθελα να συνεχίσω τις σπουδές μου σε μεταπτυχιακό επίπεδο, ωστόσο, για να γίνω δεκτή σε κάποιο πρόγραμμα, χρειαζόταν να έχω εμπειρία στην έρευνα. Ο καθηγητής του μαθήματος στο οποίο είχα κάνει την εργασία μου είπε ότι γνώριζε κάποιον που εργαζόταν στο εργαστήριο του Carlo DiClemente. Τον πήρα λοιπόν τηλέφωνο και με θυμήθηκε από τη μελέτη, έτσι ξεκίνησα να δουλεύω στο εργαστήριό του ως βοηθός ερευνητή. Όταν τελείωσα το μεταπτυχιακό μου, έγινα συντονίστρια του προγράμματος εκεί και λίγα χρόνια αργότερα ξαναγύρισα στις σπουδές μου και έκανα διδακτορική διατριβή. Ο Dr. DiClemente πήγε στο Πανεπιστήμιο του Maryland, στη Βαλτιμόρη και εγώ μαζί με άλλους δύο συνεργάτες εξακολουθήσαμε να κάνουμε έρευνες και να δημοσιεύουμε στοιχεία, ξεκινήσαμε καινούργιες μελέτες. Με τον Dr. DiClemente συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε μέχρι σήμερα ακόμη από το Τμήμα Οικογενειακής Ιατρικής (Family Medicine Department) στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ώστιν, όπου βρίσκομαι εδώ και τρεις μήνες ως καθηγήτρια και Αντιπρόεδρος του Τμήματος. Μεγάλη ιστορία…

E: Η πορεία 20 χρόνων

MV: Ναι, ακριβώς.

E: Θυμάστε κάποιες από τις σημαντικότερες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε και με ποιόν τρόπο τις ξεπεράσατε;

MV: Σε προσωπικό επίπεδο ήταν δύσκολο να συμμετέχω σε έρευνες, να τρέχω προγράμματα και να έχω να μεγαλώσω οικογένεια, ήταν μια μεγάλη πρόκληση…

E: Πόσο δύσκολο ήταν να έχετε οικογένεια;

MV: Ήταν πολύ δύσκολο αλλά είχα σημαντική βοήθεια από τον άντρα μου και τη μητέρα μου. Ο άντρας μου ήταν πολύ υποστηρικτικός. Πήγαινα στα μαθήματα, όταν ήταν και τα παιδιά μου στο σχολείο, γιατί ήθελα να είμαι σπίτι το απόγευμα που γυρνούσαν. Επίσης, ερχόταν η μητέρα μου και μας βοηθούσε. Έτσι πάντοτε υπήρχε ένας γονιός ή η μητέρα μου στο σπίτι με τα παιδιά. Αυτή λοιπόν ήταν μια δυσκολία. Η άλλη δυσκολία νομίζω ήταν η χρηματοδότηση, η συνεχής αναζήτηση χρημάτων για τις έρευνες. Έπρεπε να ψάχνουμε συνέχεια νέους τρόπους για να βρούμε επιχορήγηση και να μπορέσουμε να υποστηρίξουμε τις έρευνές μας.

E: Και το κίνητρό σας για το μοντέλο της Συνέντευξης Κινητοποίησης ήταν οι συνεντεύξεις που είχατε συμμετάσχει για το κάπνισμα και τη διακοπή του καπνίσματος;

MV: Όταν δούλευα στο εργαστήριο του Carlo DiClemente, ξεκίνησαν μια έρευνα με το όνομα ‘Project Match’ ήταν μια μεγάλη μελέτη για τη θεραπεία του αλκοολισμού και το ταίριασμα των ασθενών με το θεραπευτικό πλαίσιο. Στόχος αυτής της μελέτης ήταν να εντοπίσει ποιά θεραπεία ήταν πιο αποτελεσματική και για ποιόν πελάτη. Μια από τις υπό μελέτη θεραπείες ήταν η Συνέντευξη Κινητοποίησης, εγώ αρχικά ήμουν υπεύθυνη αυτού του τμήματος της έρευνας, και αργότερα ολόκληρου του έργου. Εκπαιδεύτηκα λοιπόν στη Συνέντευξη Κινητοποίησης. Αυτό που με κινητοποίησε αρχικά ήταν ότι γνωρίζαμε για τα στάδια της αλλαγής, την προπερίσκεψη, την περίσκεψη, την προετοιμασία και τη δράση. Μας ήταν γνωστό τί να κάνουμε όταν οι άνθρωποι ήθελαν να αλλάξουν, όταν δηλαδή ήταν στο στάδιο της δράσης. Όμως δεν ξέραμε πώς να αντιμετωπίσουμε κάποιον ο οποίος βρίσκονταν στα προηγούμενα στάδια, όπως είναι η προπερίσκεψη ή η περίσκεψη. Πιστεύω ότι η Συνέντευξη Κινητοποίησης ταιριάζει πολύ καλά σε αυτό και ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια.

E: Διάβασα στη βιβλιογραφία σας και στο διαδίκτυο ότι έχετε κάνει παρεμβάσεις σε διαφορετικούς πληθυσμούς. Σε ποιες πληθυσμιακές ομάδες έχετε εφαρμόσει το μοντέλο της κινητοποίησης; Ακόμη θα θέλαμε να μας πείτε για τις διαφορές που υπήρχαν σε αυτούς τους πληθυσμούς.

MV: Καταρχήν, ενσωματώνουμε το διαθεωρητικό μοντέλο (transtheoretical model) σε όλες μας τις έρευνες. Πιστεύω ότι τα στάδια και οι διαδικασίες της αλλαγής έχουν ιδιαίτερη σημασία για την κατανόηση και τη διευκόλυνση της διαφοροποίησης της συμπεριφοράς. Το μοντέλο αυτό αποτέλεσε το πλαίσιο εργασίας σε όλες μας τις μελέτες και χρησιμοποιήσαμε τη Συνέντευξη Κινητοποίησης ως μέθοδο συμβουλευτικής. Παράλληλα όμως, εάν το άτομο ήταν πια έτοιμο να κάνει την αλλαγή, εφαρμόζαμε και άλλες στρατηγικές συμβουλευτικής. Νομίζω όμως ότι η Συνέντευξη Κινητοποίησης ταιριάζει πολύ καλά με όλους τους πελάτες ανεξάρτητα σε ποιο στάδιο βρίσκονται. Έχουμε δουλέψει με γυναίκες υψηλού κίνδυνου για ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη με παράλληλη χρήση αλκοόλ, με χρήστες κοκαΐνης, με ομοφυλόφιλους οροθετικούς που έκαναν κατάχρηση αλκοόλ, με έγκυες που κάπνιζαν καθώς και με εξαρτημένους χρήστες ουσιών που έχουν εμπλοκή με το Νόμο ή το σωφρονιστικό σύστημα.

E: Οι περισσότερες παρεμβάσεις αφορούσαν προβλήματα με το αλκοόλ;

MV: Με κοκαΐνη και αλκοόλ, έχουμε δουλέψει όμως και με την άσκηση και τη διατροφή. Εκπαιδεύαμε γιατρούς, φοιτητές ιατρικής που κάνουν πρακτική και νεαρότερους φοιτητές της ιατρικής σε μεθόδους κινητοποίησης των ασθενών τους σχετικά με τη σωστή λήψη της φαρμακευτικής τους αγωγής, το κάπνισμα, τη χρήση αλκοόλ και την άσκηση. Τώρα ολοκληρώνουμε τη συλλογή των στοιχείων για μια μελέτη όπου εφαρμόσαμε το μοντέλο με τα στάδια της αλλαγής σε χρήστες κοκαΐνης.

E: Έχετε κάνει μελέτες που εστιάζουν σε δύο ή περισσότερα προβλήματα συμπεριφοράς;

MV: Πιστεύω ότι πολλές μελέτες έχουν εστιάσει σε δύο ή περισσότερες συμπεριφορές. Για παράδειγμα, μια μελέτη εστιάζει στην πρόληψη μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης μέσα από την αλλαγή και τη χρήση των μεθόδων αντισύλληψης, άλλες επικεντρώνονται στην πρόληψη του ιού HIV, εστιάζοντας στη χρήση αλκοόλ και στην ασφαλή σεξουαλική συμπεριφορά.

Οι περισσότερες από αυτές στοχεύουν σε περισσότερες από μία συμπεριφορές. Νομίζω ότι είναι σημαντικό να αφήσεις τον ίδιο τον πελάτη να αποφασίσει ποιές από αυτές τις συμπεριφορές είναι περισσότερο έτοιμος να αλλάξει και να προσαρμοστεί η θεραπεία του σε αυτή τη συμπεριφορά. Αφού τα καταφέρουν με μια αλλαγή, προχωρούν στην επόμενη, πρόκειται σαφώς για προσαρμογή της θεραπείας. Είναι απαραίτητο πραγματικά να ενημερώσεις τον πελάτη ότι υπάρχει περιθώριο για αλλαγή, να του δίνεις ανατροφοδότηση και να τον καθοδηγείς.

E: Από την εμπειρία σας στην εκπαίδευση επαγγελματιών, ποιό είναι το δυσκολότερο με τη Συνέντευξη Κινητοποίησης;

MV: Αυτό είναι εύκολο! Το πιο δύσκολο πράγμα είναι όταν οι άνθρωποι που συμμετέχουν στα εκπαιδευτικά λένε: «Α, το ξέρω ήδη αυτό, το έμαθα στη σχολή, ξέρω να ακούω τους άλλους, αυτό είναι εύκολο, το κάνω ήδη στη δουλειά μου». Για μένα αυτό είναι το δυσκολότερο από όλα. Γιατί μόλις αρχίσουν να το μαθαίνουν οι άνθρωποι, όπως με αρκετά πράγματα στα οποία εκπαιδεύεται κανείς, χρειάζονται περισσότερες από μία ημέρες για να το αφομοιώσει, χρειάζονται πολλές και πολύπλοκες δεξιότητες.

Χρειάζεται να εκπαιδευτεί κάποιος στη Συνέντευξη Κινητοποίησης περισσότερο από μία φορά για να μάθει να εφαρμόζει τις δεξιότητες αυτές, να συμμετάσχει σε περισσότερα από ένα εργαστήρια.

E: Η δυσκολία έγκειται δηλαδή στο να αντιμετωπιστεί η αντίσταση από τους συμβούλους, σωστά;

MV: Ναι, αν και δεν πρόκειται ακριβώς για αντίσταση, είναι περισσότερο… «το ξέρω αυτό», «ναι, καλό είναι, το εφαρμόζω ήδη», το να πιστεύουν δηλαδή ότι το γνωρίζουν ήδη. Ακόμη μία δυσκολία, ενδεχομένως η μεγαλύτερη δυσκολία είναι όταν έρχεται ένας οργανισμός και σου ζητά να εκπαιδεύσεις κάποιους και επιθυμούν να γίνει αυτό σε ένα ημερήσιο εργαστήριο, ή σε ένα διήμερο εργαστήριο, και μετά δεν ασχολούνται πλέον. Η επανάληψη είναι πολύ αποτελεσματικό. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η μάθηση.

E: Ποιές είναι οι πιο σημαντικές δεξιότητες για ένα σύμβουλο τοξικοεξάρτησης, που δουλεύει με τη Συνέντευξη Κινητοποίησης και με ποιό τρόπο θα μπορούσε κάποιος να τις αναπτύξει;

MV: Νομίζω πως η πιο σημαντική δεξιότητα είναι το γνήσιο ενδιαφέρον για τον πελάτη. Να ακούς καλά, να έχεις την ικανότητα και την υπομονή να ακούς. Επίσης, να μπορείς να δείξεις ενσυναίσθηση.

E: Πιστεύετε ότι αυτό είναι κάτι που μπορεί να καλλιεργηθεί με κάποιο τρόπο ή είναι έμφυτο;

MV: Αυτή είναι πολύ καλή ερώτηση. Πιστεύω ότι είναι μέρος του προσωπικού ύφους του καθενός, δεν ξέρω αν καταλαβαίνετε τι εννοώ, ένα άτομο δηλαδή που έχει ούτως ή άλλως την τάση να κάνει συμβουλευτική με αυτόν τον τρόπο. Ωστόσο η Συνέντευξη Κινητοποίησης περιλαμβάνει ένα συγκεκριμένο σύνολο δεξιοτήτων, οι οποίες μπορούν να αναπτυχθούν. Νομίζω ότι κάποιοι άνθρωποι τα καταφέρνουν λίγο πιο γρήγορα λόγω της «προδιάθεσης» που μπορεί να έχουν στη συμβουλευτική με ενσυναίσθηση.

E: Από την εμπειρία σας στην εκπαίδευση επαγγελματιών στην Ελλάδα υπάρχει κάτι που θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας, ενδεχομένως κάτι που σας έχει εντυπωσιάσει, ή κάτι άλλο;

MV: Ναι, αυτή είναι η τρίτη μου επίσκεψη με αυτό το σκοπό. Κάτι που με έχει εντυπωσιάσει ιδιαίτερα είναι η έμφαση που δίνουν οι Έλληνες στην οικογένεια. Το γεγονός ότι οι οικογένειες των ατόμων συχνά συμμετέχουν στη θεραπεία τους είναι πολύ σημαντικό, στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν συμβαίνει αυτό. Ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο είναι ότι δεν υπάρχει έντονος στιγματισμός που να συνδέεται με την κατάχρηση ουσιών στην Ελλάδα. Έχω την εντύπωση ότι οι άνθρωποι δεν το θεωρούν ηθικό παράπτωμα, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες αυτό συμβαίνει συχνά. Το τρίτο είναι, ότι νομίζω πως εσείς δεν έχετε στην ιστορία σας μοντέλα ανταγωνισμού. Αυτά έχω παρατηρήσει.

E: Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι αρετές ενός συμβούλου σε αυτό το χώρο;

MV: Καταρχήν είναι η ακεραιότητα. Θεωρώ πως η Συνέντευξη Κινητοποίησης έχει τη δυνατότητα να προσαρμόζεται στις εκάστοτε συνθήκες, επίσης οφείλεις να αντιμετωπίζεις του συναδέλφους σου με τον ίδιο σεβασμό που προσδοκάς να έχεις και για τους πελάτες σου. Αυτό αφορά το σεβασμό των συναδέλφων σου, το σεβασμό στο προσωπικό ύφος του καθενός και την προσαρμογή, ενδεχομένως, της προσέγγισής μας έτσι, ώστε να ταιριάζει με το ύφος του εκάστοτε συμβούλου.

E: Ας δούμε όμως και κάποιες λίγο πιο προσωπικές ερωτήσεις. Πώς ήταν το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώσατε και πώς σας επηρέασε η οικογένειά σας στις επιλογές που κάνατε;

MV: Μπορώ να πω ότι η μητέρα μου ήταν πάντοτε άνθρωπος που βοηθούσε. Ήταν για παράδειγμα ένας από τους πρώτους ανθρώπους στις Ηνωμένες Πολιτείες που ανέπτυξε πρόγραμμα για παιδιά με νοητική καθυστέρηση. Γύρω στη δεκαετία του ‘60, τα παιδιά με νοητική καθυστέρηση συχνά τα κλείδωναν στα σπίτια και δεν τα άφηναν να βγουν έξω. Ήταν πολύ σοβαρό στίγμα να έχεις ένα παιδί με τέτοιου είδους προβλήματα. Η μητέρα μου λοιπόν, ξεκίνησε μια ομάδα προσκόπων, την πρώτη σε ολόκληρη τη χώρα, για κορίτσια που είχαν νοητική καθυστέρηση. Είχε έναν αδερφό που είχε νοητικά προβλήματα και, ενδεχομένως, αυτό την είχε επηρεάσει, έτσι εγώ μεγαλώνοντας έμαθα να ασχολούμαι με ανθρώπους που είχαν παρόμοια προβλήματα. Της μητέρας μου της άρεσε πολύ να βοηθά τους άλλους ανθρώπους και πίστευα πάντοτε ότι με αυτό θα ασχοληθώ κι εγώ τέτοια δουλειά θα έκανα. Πιθανόν να υπάρχει κάποια σύνδεση ανάμεσα στη δουλειά που κάνω με τους ανθρώπους με ψυχικές παθήσεις. Είχα παραδείγματα σε σχέση με το κάπνισμα, είχαμε μέλη της οικογένειας που έπιναν ποσότητες αλκοόλ που θεωρώ πως ήταν μεγάλες, ωστόσο τίποτα εκείνη την εποχή δεν το ονομάζαμε εξάρτηση, καταλαβαίνετε πως ήταν. Είμαι το μικρότερο από τέσσερα παιδιά και νομίζω ότι για κάποιο λόγο υιοθέτησα τη συνέντευξη κινητοποίησης ως μέθοδο στην έρευνα και ως τρόπος προσέγγισης των ανθρώπων επειδή ταιριάζει με τη φιλοσοφία μου, μάλλον λόγω της οικογένειας στην οποία μεγάλωσα.

E: Θα πρέπει να ήταν πολύ δυνατός άνθρωπος η μητέρα σας.

MV: Ναι ήταν! Την έχασα πριν δώδεκα χρόνια, ήταν πολύ-πολύ δυνατός άνθρωπος και νοιαζόταν ιδιαίτερα. Πιστεύω ότι το ύφος της ήταν πολύ αποτελεσματικό. Ο πατέρας μου ήταν περισσότερο άνθρωπος της πειθαρχίας από ό,τι ήταν η μητέρα μου και υπάρχουν επίσης πολλά που μπορούμε να συζητήσουμε για αυτή την προσέγγιση. Η μητέρα μου πάντως ήταν πολύ γενναιόδωρη, της άρεσε να δίνει, πάντοτε να δίνει στους ανθρώπους.

E: Υπήρχαν επιλογές που κάνατε στη διάρκεια της καριέρας σας ή κάποιες αποφάσεις που, ενώ αρχικά φαινόντουσαν λάθος, τελικά αποδείχθηκαν να είναι καλές;

MV: Σίγουρα το ότι παντρεύτηκα τόσο νέα και το ότι δεν τελείωσα τις σπουδές μου άμεσα, είναι κάτι που δεν θα ήθελα να κάνουν τα παιδιά μου, αντιθέτως θα προτιμούσα να είχα πάει κατευθείαν στο πανεπιστήμιο. Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, μπορεί να είναι πραγματικά καλό ότι πήγα αργότερα στο πανεπιστήμιο. Βλέποντας την πορεία μου προς τα πίσω, όλα αυτά που συνέβησαν, δείχνουν να έχουν συμβεί εντελώς κατά τύχη, πιστεύω όμως ότι υπήρχε ένα μεγαλύτερο σχέδιο πίσω από όλα αυτά. Μπορεί να είναι καλύτερο το ότι ολοκλήρωσα τις σπουδές μου όταν ήμουν σε μεγαλύτερη ηλικία.

E: Ίσως, να μην είχατε γίνει ποτέ αυτή που είστε σήμερα.

MV.: Νομίζω πως έχετε δίκιο γι’ αυτό, απόλυτο δίκιο. Δεν πιστεύω ότι θα το είχα εκτιμήσει με τον ίδιο τρόπο όταν ήμουν νέα. Ναι, νομίζω έχετε δίκιο, δεν θα κάπνιζα, δεν θα διάβαζα αυτή την εφημερίδα και δεν θα είχα κάνει αυτό το τηλεφώνημα.

E: Ποιό ρόλο έπαιξε η τωρινή σας οικογένεια;

MV: Ναι, έχω μια υπέροχη οικογένεια, όμως χρειάστηκε πολλή υποστήριξη και πολύ σκληρή δουλειά από όλους μας, από το σύζυγό μου, τη μητέρα μου, τα παιδιά μου, είναι λες και έχουμε όλοι μαζί αυτή την καριέρα.

E: Είναι σαν να λέμε ένα θέμα οικογενειακό!

MV: Ναι, ναι οικογενειακό!

E: Να περάσουμε σε μια επόμενη ερώτηση, ποιοι είναι οι άνθρωποι που θεωρείτε δάσκαλούς σας, μέντορές σας, στη δουλειά και στη ζωή σας;

MV: Σίγουρα, σαφώς ο Carlo DiClemente ήταν ο πρώτος. Επηρέασε και συνεχίζει να επηρεάζει την καριέρα μου. Νομίζω έχει να κάνει με τον τρόπο που αλληλεπιδρούσε με τους ανθρώπους. Τον έχετε γνωρίσει τον Carlo, είναι πολύ-πολύ δυνατός και η δουλειά του παρουσιάζει μεγάλη σοβαρότητα. Είναι πάντα πολύ γενναιόδωρος με τους ανθρώπους. Ο Carlo λοιπόν είχε σαφώς τη μεγαλύτερη και σαφέστερη επιρροή στην καριέρα μου. Ένας άλλος άνθρωπος που θαυμάζω είναι ο Joseph Carbonari, καθηγητής και στατιστικολόγος που είναι πολύ καλός δάσκαλος στατιστικής. Επίσης μια μοναχή, η αδερφή Μπελίντα, έχει πεθάνει πια, εκείνη ενίσχυε ιδιαίτερα την εκπαίδευση, έτσι στήριξε και τη δική μου εκπαίδευση. Και φυσικά η οικογένειά μου.

E: Ποιες είναι οι δεξιότητες που αναπτύξατε που σας βοήθησαν να γίνετε αυτή που είστε σήμερα;

MV: Μ’αρέσει η ικανότητά μου να αλληλεπιδρώ με ανθρώπους από διαφορετικούς χώρους και διαφορετικούς πολιτισμούς, μου αρέσει πολύ. Μου αρέσουν οι άνθρωποι, αυτό νομίζω είναι το σημαντικότερο. Ακόμη οι δεξιότητες μου στην έρευνα, δηλαδή να ορίζω ένα ερευνητικό ερώτημα, να αναπτύσσω μια υπόθεση και να ανακαλύπτω τρόπους να μετρώ την αλλαγή στη συμπεριφορά. Είναι σημαντικό να μπορείς να ορίζεις ποιές είναι οι μεταβλητές που εμπλέκονται, να βρίσκεις τρόπους να τις μετράς και να παρουσιάζεις τα αποτελέσματα με ακρίβεια. Οι μέντορές μου με βοήθησαν σε όλους αυτούς τους τομείς.

E: Πιστεύετε ότι το ταλέντο είναι απαραίτητο/ πολύτιμο για να μπορέσει κάποιος να ορίσει ένα καλό ερευνητικό ερώτημα; Ή είναι μόνο θέμα εκπαίδευσης;

MV: Πιστεύω ότι έχει να κάνει και με τα δύο, και με την εκπαίδευση και με το ταλέντο. Δεν πιστεύω ότι όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα διδάσκουν την έρευνα με ένα τρόπο που να μπορούν οι φοιτητές να την αξιοποιήσουν. Και νομίζω ότι εκεί είναι που μπορεί να συμβάλλει το ταλέντο, στην αναζήτηση των σωστών πηγών με στόχο τη μάθηση, να ενισχύσεις δηλαδή τις γνώσεις σου από το σχολείο, να συμπληρώσεις ό,τι δεν σου δίδαξαν οι σπουδές σου. Να βρεις τρόπο να συμπληρώσεις την εκπαίδευσή σου, πιστεύω ότι χρειάζεται ταλέντο για αυτό.

E: Και τέλος, τι θα συμβουλεύατε ένα νεαρό θεραπευτή ή σύμβουλο, ο οποίος ξεκινά τώρα την καριέρα του; Τι συμβουλή θα του δίνατε;

MV: Να παραμένει ενήμερος για τις τρέχουσες επιστημονικές εξελίξεις. Οφείλει να γνωρίζει ότι δεν υπάρχει μόνο μια απάντηση, αλλά πολλές και μετά να αποφασίζει. Οι μαθητές πρέπει να μάθουν να είναι οξυδερκείς με τις έρευνες, όχι απλά να συλλέγουν στοιχεία από το χώρο αλλά να έχουν και κριτική σκέψη, διερευνητική ματιά και να είναι ενήμεροι για τις τελευταίες εξελίξεις στο χώρο.

E: Σας ευχαριστούμε πολύ.

MV: Παρακαλώ, εγώ σας ευχαριστώ για αυτή τη συνέντευξη, είναι τιμή μου. Επίσης, ήταν πολύ καλές ερωτήσεις, σε βάζουν να σκεφτείς!