Ενημερωθείτε για το Drinkaware*

Jim McCambridge^1,2, Kypros Kypri³, Peter Miller⁴, Ben Hawkins¹ & Gerard Hastings^5,6

Απόδοση στα Ελληνικά: Τσέλσι Λαζαρίδου

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Το 2006, το πρόγραμμα Drinkaware ξεκίνησε ως φιλανθρωπική δράση στο Ηνωμένο Βασίλειο, μετά από συμφωνία μεταξύ του Ομίλου Portman και διαφόρων κυβερνητικών οργανισμών. Το παρόν δημοσίευμα εξετάζει συνοπτικά τη διεθνή βιβλιογραφία σχετικά με τους οργανισμούς εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, καθώς και τη φύση των δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του Drinkaware. Παράλληλα, πραγματεύεται τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να ανταποκριθεί ο τομέας της δημόσιας υγείας. Αν και οι φορείς που ανήκουν στο χώρο της καταπολέμησης των εξαρτήσεων στη Βρετανία και ο ευρύτερος τομέας της δημόσιας υγείας έχουν απομακρυνθεί από τον Όμιλο Portman, δεν έχουν κάνει το ίδιο στην περίπτωση του Drinkaware, παρά το γεγονός ότι το Drinkaware σχεδιάστηκε από τον Όμιλο Portman για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της βιομηχανίας οινοπνεύματος. Οι εξελίξεις στο παρελθόν αλλά και σήμερα, καταδεικνύουν ένα πολύ υψηλό επίπεδο επιρροής της βιομηχανίας στις βρετανικές πολιτικές για το αλκοόλ. Το Drinkaware αποτελεί μηχανισμό της επιρροής αυτής. Θεωρούμε ότι η συνεργασία με φορείς της βιομηχανίας όπως το Drinkaware, εξυπηρετεί τη συγκάλυψη θεμελιωδών συγκρούσεων συμφερόντων και τη νομιμοποίηση των προσπαθειών των εταιριών να αποτρέψουν την εφαρμογή τεκμηριωμένων και αποτελεσματικών πολιτικών για το αλκοόλ. Καλούμε σε διάλογο σχετικά με τα σημαντικά αυτά διεθνώς ζητήματα και προτείνουμε να εξετάζονται προσεκτικά παρόμοιοι φορείς και σε άλλες χώρες.

Λέξεις κλειδιά: Βιομηχανία οινοπνεύματος, εταιρία, πολιτική, Ην. Βασίλειο

Το Drinkaware ξεκίνησε ως μία ιστοσελίδα που σχεδιάστηκε το 2004 από τον Όμιλο Portman, έναν οργανισμό παραγωγής οινοπνευματωδών ποτών, ο οποίος έχει επιχειρήσει να επηρεάσει προς όφελός του το διάλογο για τη χάραξη πολιτικών εφαρμόζοντας ένα ευρύ φάσμα τακτικών, όπως για παράδειγμα η απόπειρα δωροδοκίας ακαδημαϊκών να γράψουν ανώνυμες κριτικές για τον Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) [1–3]. Ο Όμιλος Portman διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στο σχεδιασμό της στρατηγικής του 2004 της προηγούμενης κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου για τη μείωση των βλαβερών επιπτώσεων που σχετίζονται με το αλκοόλ και ήταν υπεύθυνη για την πληροφόρηση του κοινού σχετικά με το αλκοόλ [4]. Το γεγονός αυτό δέχθηκε τότε έντονη κριτική [5,6]. Το 2006, το Drinkaware καθιερώθηκε ως ξεχωριστή φιλανθρωπική δράση με στόχο τη θετική αλλαγή της στάσης του κοινού για τη μείωση της κατάχρησης αλκοόλ και την ελαχιστοποίηση των βλαβερών επιπτώσεων της κατανάλωσής του, μετά από συμφωνία του Ομίλου Portman, του Υπουργείου Υγείας, του Υπουργείου Εσωτερικών και των διοικητικών αρχών της Σκωτίας, της Ουαλίας και της Βόρειας Ιρλανδίας [7].

Η παγκοσμιοποίηση έχει συγκεντρώσει την παραγωγή οινοπνεύματος σε ένα μικρό αριθμό πολυεθνικών εταιριών. Η αξία της αγοράς οινοπνευματωδών ποτών έφτανε το 2007 τα 979 δις δολάρια, το 40% της οποίας έλεγχαν μόνο 10 παραγωγοί [8]. Μεγάλες εταιρίες επενδύουν σοβαρά σε διάφορες δραστηριότητες για την προώθηση ευνοϊκών για τα συμφέροντά τους πολιτικών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο [9]. Η πρόσβαση σε κείμενα που προέρχονταν από το εσωτερικό της βιομηχανίας καπνού ως αποτέλεσμα μιας δικαστικής διαμάχης στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων της Miller Brewing Company και της Phillip Morris [10,11], αποδεικνύει ότι εταιρίες και στις δύο βιομηχανίες χρησιμοποιούν δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (CSR) προκειμένου να βελτιώσουν την εικόνα τους, γεγονός που στη συνέχεια τους βοηθά να έχουν πρόσβαση και να επηρεάζουν τους φορείς χάραξης πολιτικής [12].

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ / ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ (SAPRO)

Κεντρικός πυρήνας των δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης της βιομηχανίας οινοπνεύματος είναι οι οργανισμοί κοινωνικών θεμάτων/δημόσιων σχέσεων (Social Aspects/Public Relations Organizations – SAPRO) που έχουν ως στόχο να «διαχειρίζονται θέματα που ενδέχεται να απειλούν τα συμφέροντά του, ιδίως σε θέματα που σχετίζονται με τη δημόσια υγεία [2]. Οι οργανισμοί αυτοί απομακρύνουν το ενδιαφέρον από στρατηγικές που απευθύνονται στο γενικό πληθυσμό και περιορίζουν τη διαθεσιμότητα, την τιμή και την προώθηση του αλκοόλ και τελικά τα κέρδη των εταιριών, και δίνουν βαρύτητα στην προώθηση στρατηγικών που εστιάζουν στην ατομική ευθύνη [13]. Δραστηριοποιούνται στο χώρο της χάραξης πολιτικών και της έρευνας, προπαγανδίζοντας ψευδείς ιατρικές εκθέσεις και κώδικες πρακτικής [14]. Η ανάπτυξή τους κατά την τελευταία δεκαετία είναι ραγδαία και το Drinkaware και ο Όμιλος Portman ανήκουν σε μία ευρύτερη ομάδα τουλάχιστον 40 τέτοιων οργανισμών που σχετίζονται με το αλκοόλ και λειτουργούν σήμερα σε τουλάχιστον 27 χώρες [1]. Δεν έχει γίνει συστηματική παρακολούθηση των δραστηριοτήτων των SAPRO [15], αντλούμε λοιπόν στοιχεία από την εμπειρίας του SAPRO της Αυστραλίας, Drinkwise, για να συγκρίνουμε τον τρόπο λειτουργία του με αυτόν του Drinkaware.

Το Drinkwise καθιερώθηκε το 2005 από τη βιομηχανία οινοπνεύματος και στη συνέχεια χρηματοδοτήθηκε από την κυβέρνηση της Αυστραλίας το 2006. Περιγράφεται από τον ίδιο τον οργανισμό ως «ανεξάρτητος, μη-κερδοσκοπικός οργανισμός με στόχο την προώθηση αλλαγών προς μία υγιέστερη και ασφαλέστερη κατανάλωση αλκοόλ στην Αυστραλία». Όταν του δόθηκε κρατική επιχορήγηση, οι επικριτές του ισχυρίστηκαν ότι όφειλε να υποστηρίξει τεκμηριωμένες πολιτικές για τη δημόσια υγεία [16]. Αντιθέτως, το Drinkwise πίεσε την κυβέρνηση για αναποτελεσματικά προγράμματα ενημέρωσης (το σλόγκαν του ήταν «Μάθε τα δεδομένα»), αντιδρώντας παράλληλα σε τεκμηριωμένες πολιτικές που δεν ήταν προς όφελος της βιομηχανίας[17]. Το 2009, 57 ειδικοί υγείας και επιστήμονες έγραψαν προς το Ιατρικό Περιοδικό της Αυστραλίας αντιδρώντας σε περαιτέρω κρατική χρηματοδότηση και δηλώνοντας ότι δε θα δέχονταν οι ίδιοι χρηματοδότηση από το Drinkwise [18]. Το Drinkwise απάντησε στέλνοντας ατομικές επιστολές, σε μία προσπάθεια συλλογής υπογραφών (απευθυνόμενοι μεταξύ άλλων και σε δύο συγγραφείς του παρόντος δημοσιεύματος), υποδηλώνοντας ότι η επιστολή ήταν δυσφημιστική και υπονοώντας πιθανή άσκηση προσφυγής, όπως είχε πράξει η βιομηχανία καπνού [19].

ΤΙ ΚΑΝΕΙ ΤΟ DRINKAWARE;

Το Drinkaware δε χρηματοδοτείται από το δημόσιο, αν και οι δράσεις του είναι όμοιες με αυτές του Drinkwise. Είναι «ο μηχανισμός για συνεργασία κυβέρνησης-βιομηχανίας σε εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού στην Αγγλία»[7]. Η εκλεπτυσμένη ιστοσελίδα του προωθείται ευρέως στις συσκευασίες και στο εμπόριο οινοπνευματωδών ποτών, αν και δινόταν πολύ λιγότερη βαρύτητα στο περιεχόμενο (βλ. Εικόνα 1). Το Drinkaware και το Drinkwise έχουν παρόμοιες μορφές διαχείρισης, ετήσιων προϋπολογισμών και δηλωμένων στόχων. Και τα δύο έχουν ιατρούς και μέλη της εταιρίας στο Διοικητικό Συμβούλιο και ισχυρίζονται ότι παρέχουν ανεξάρτητες και τεκμηριωμένες συμβουλές στο καταναλωτικό κοινό, ιδίως για την υποστήριξη ατόμων να λάβουν αποφάσεις σχετικά με τη κατανάλωση αλκοόλ.

Ο καθορισμός ελάχιστης τιμής μονάδος είναι μία πρόταση-κλειδί στην πρόσφατη πολιτική για το αλκοόλ της Βρετανίας, η οποία δέχτηκε δριμύτατη επίθεση από τομείς της βιομηχανίας [20]. Παρά τη δέσμευσή της για την ελάχιστη τιμή μονάδος, η στρατηγική της κυβέρνησης του Ην. Βασιλείου έθεσε τη συνεργασία με τη βιομηχανία οινοπνεύματος στον πυρήνα της πολιτικής [21]. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα έναν έντονο δημόσιο διάλογο σχετικά με τον καθορισμό της ελάχιστης τιμής. Ωστόσο, στην ιστοσελίδα του Drinkaware, παρά το γεγονός ότι έχει προβληθεί ως χώρος όπου το κοινό μπορεί να απευθύνεται για ενημέρωση και για στοιχεία [22], δεν υπάρχει καμία ένδειξη υποστήριξης της ελάχιστης τιμής μονάδας. Στις συζητήσεις που ακολούθησαν την ανακοίνωση για τη στρατηγική της κυβέρνησης για το αλκοόλ, αναφερόταν στην ιστοσελίδα ότι «Οι χαρούμενες στιγμές θα γίνουν λιγότερο χαρούμενες» και αναφέρεται νοσταλγικά στις «μέρες που ένα καφάσι μπύρες στοίχιζε 10 λίρες Αγγλίας» μεταξύ άλλου, αρνητικά τονισμένου και ξεπερασμένου περιεχομένου— βλ. Πίνακα 1. Το περιεχόμενο των μηνυμάτων -tweets του Drinkaware – βλ. Πίνακα 2- προωθεί την αντίληψη ότι η χρήση του αλκοόλ είναι φυσιολογική και παρωθεί στην κατανάλωση ακόμα και σε περιστάσεις που αυτό παραδοσιακά δε συνηθίζεται. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει καμία παράδοση στη Βρετανία που να συνδέει το Haloween με την κατανάλωση αλκοόλ.

Τι είναι μονάδα; Επιβολή ελάχιστης τιμής στο αλκοόλ

Εισαγωγή

Ο Επικεφαλής Ιατρικός Σύμβουλος συνιστά το αλκοόλ να έχει ελάχιστη τιμή ανά μονάδα. Αυτό πώς θα σας επηρέαζε;

Οκτώ ερωτηθέντες στους δέκα δε γνωρίζουν την ακριβή ποσότητα για τη μονάδα, όπως προτείνεται στις κυβερνητικές οδηγίες.

Ο Sir Liam Donaldson πρότεινε η ελάχιστη τιμή ανά μονάδα αλκοόλ να είναι 50πένες για τον περιορισμό της άμετρης κατανάλωσης οινοπνεύματος. Για παράδειγμα, ένα μπουκάλι κρασί 13% που περιέχει εννέα μονάδες αλκοόλ, δε θα πρέπει να πωλείται για λιγότερο από 4.50 λίρες Αγγλίας. Οι φθηνές προωθήσεις μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ των σούπερ μάρκετ θα ακρίβαιναν και αυτές οι μέρες που ένα καφάσι μπύρα στοίχιζε £10 θα ήταν πολύ μακρινή.

Επίσης οι ονομαζόμενες «Happy hours», θα γίνονταν λιγότερο «χαρούμενες». Η επιβολή της ελάχιστης τιμής μονάδας θα ήταν απαγορευτική για την προώθηση κάποιων ποτών σε παμπ και μπαρ. Για παράδειγμα, ένα ποτήρι μισού λίτρου lager μπύρα, με ποσοστό αλκοόλ 5%, περιέχει σχεδόν 3 μονάδες αλκοόλ, συνεπώς με την τιμολόγηση 50πένες για κάθε μονάδα, δε θα μπορούσε να πουληθεί για λιγότερο από £1.50.

Τι ακριβώς είναι η μονάδα;

Ακούμε συζητήσεις για τη «μονάδα». Τι είναι ακριβώς; Δυστυχώς δεν ισούται απλά με ένα ποτό. Μία μονάδα είναι 10 mL καθαρό οινόπνευμα. Πιο απλά, θα καταναλώνατε αλκοόλ αν πίνατε 25 mL ουίσκι (40%), ή μισό ποτήρι κόκκινο κρασί (175 mL, 12%).

Πολλοί άνθρωποι δεν έχουν πραγματική εικόνα του πόσο πίνουν. Μάλιστα μία έρευνα του Drinkaware’s δείχνει ότι οκτώ ερωτηθέντες στους δέκα δε γνωρίζουν την ακριβή ποσότητα για τη μονάδα, όπως προτείνεται στις κυβερνητικές οδηγίες. Προτείνεται οι άνδρες να μην πίνουν περισσότερες από 3–4 μονάδες ημερησίως και οι γυναίκες να μην ξεπερνούν τις 2–3 την ημέρα.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον Υπολογιστή Ποτού για να διαπιστώσετε αν πίνετε περισσότερο από τα συνιστώμενα όρια και να βρείτε λύσεις για να ελαττώσετε την καθημερινή σας κατανάλωση αν εκπλαγείτε από τα αποτελέσματα.

Απέχουμε πολύ από την εφαρμογή της ελάχιστης τιμής;

Παραμένει ακόμα άγνωστο το αν θα εφαρμοστεί η πρόταση για ελάχιστη κοστολόγηση μονάδας αλκοόλ στις 50 πένες. Η άμεση αντίδραση του Gordon Brown στην πρόταση ήταν ότι κάτι τέτοιο θα επιβάρυνε επιπλέον αυτούς με μέτρια κατανάλωση αλκοόλ.

Η ελάχιστη τιμή μονάδα είναι θέμα έντονων συζητήσεων στο Ην. Βασίλειο. Στο Drinkaware, ο μοναδικός μας στόχος είναι να προσφέρουμε στο κοινό πληροφόρηση ώστε να αποφασίσει ποιο ρόλο θέλει να διαδραματίσει το αλκοόλ στη ζωή του. Είτε αυτό σημαίνει να καταλάβουν οι καταναλωτές τι σημαίνει «μονάδα» είτε να τους βοηθήσουμε να ελέγχουν την κατανάλωση αλκοόλ. Εμείς θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε όλα τα στοιχεία.

*Η σελίδα αυτή δημιουργήθηκε στις 16/03/09, η τελευταία ενημέρωση έγινε στις 10/05/12 και προσπελάστηκε στις 21/11/12. Έχει αποσυρθεί λόγω επανασχεδιασμού της ιστοσελίδας.

Τι είναι μονάδα; Επιβολή ελάχιστης τιμής στο αλκοόλ

Εισαγωγή

Ο Επικεφαλής Ιατρικός Σύμβουλος συνιστά το αλκοόλ να έχει ελάχιστη τιμή ανά μονάδα. Αυτό πώς θα σας επηρέαζε;

Τι ακριβώς είναι η μονάδα;

Απέχουμε πολύ από την εφαρμογή της ελάχιστης τιμής;

Το Drinkaware ισχυρίζεται ότι η φιλοσοφία του [7] αντιβαίνει στην ανάμειξή του σε θέματα πολιτικής. Όταν όμως πραγματοποιούνταν συζητήσεις στη Σκωτία σχετικά με τον καθορισμό της ελάχιστης τιμής μονάδας [23], οι έγγραφες θέσεις του Drinkaware προς την Επιτροπή Υγείας για θέματα αλκοόλ 2009–10, ισχυρίζονταν ότι: «Η αλλαγή στάσεων είναι μία διαδικασία που δεν μπορεί να συμβεί γρήγορα. Οι συνήθειες σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ στο Ην. Βασίλειο μπορούν να αλλάξουν αν χρηματοδοτηθούν επαρκώς και για αρκετά μεγάλο διάστημα εκπαιδευτικές παρεμβάσεις» [24]. Στην έρευνα της Επιτροπής Υγείας για το αλκοόλ του 2012, επαναλήφθηκαν αναίσχυντα οι ισχυρισμοί του Drinkaware για τη μη-ανάμειξη σε θέματα πολιτικής (π.χ. «Μας απαγορεύεται να μιλάμε για πολιτικές ή να πιέζουμε τις αρχές») ενώ υπήρχαν παραδείγματα που απεδείκνυαν το αντίθετο, αλλά και τη δυσπιστία μεταξύ των μελών της Επιτροπής Υγείας (βλ. ερωτήματα) 86–109 [25]).

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ DRINKAWARE

Το 2012 η Επιτροπή Υγείας [25] εξέφρασε σοβαρούς προβληματισμούς σχετικά με την επιρροή της βιομηχανίας στο Drinkaware και με το περιεχόμενο, τους σκοπούς και την αξία των δραστηριοτήτων του —βλ. Πίνακα 3. Στις αρχές του 2013 δημοσιεύτηκε μία επί μακρόν αναβληθείσα έκθεση σχετικά με την αποτελεσματικότητα του Drinkaware, στην οποία η Επιτροπή Υγείας ήλπιζε ότι θα αναφερόταν η «έλλειψη ανεξαρτησίας» από την επιρροή της βιομηχανίας,. Την έκθεση που συνέταξε ένα «άρτιο και δημιουργικό γραφείο επικοινωνίας» [26], επέβλεψε μία πενταμελής επιτροπή, μεταξύ των οποίων ήταν ο Jeremy Beadles, ο Διευθυντής Εταιρικών Σχέσεων της Heineken στο Ην. Βασίλειο και πρώην Γενικός Διευθυντής του εμπορικού συλλόγου Οίνου και Οινοπνευματωδών (WSTA), ο οποίος είχε ηγηθεί μία έντονη προσπάθεια του WSTA να αποτρέψει την κυβέρνηση της Σκωτίας να εισαγάγει την Ελάχιστη Τιμή Μονάδος [27,28]. Η ιστοσελίδα του Drinkaware επίσης περιγράφει ως «ανεξάρτητη έρευνα» μία αξιολόγηση της ιστοσελίδας από «μία εταιρία έρευνας και επικοινωνίας» που θεωρεί ότι ο ρόλος της είναι βοηθήσουν «τους πελάτες της να αποκτήσουν μεγαλύτερη δύναμη στην αγορά μέσα από τη χρήση καλύτερης και αποτελεσματικότερης επικοινωνίας» [29]. Και οι δύο διαφημιστικές εταιρίες έχουν συνεργαστεί στο παρελθόν με τη βιομηχανία οινοπνεύματος.

Η έκθεση αναγνωρίζει/διακρίνει «μία έντονη επιρροή από τη βιομηχανία, που οδηγεί στην υποψία ότι το Drinkaware δεν είναι πραγματικά ανεξάρτητο από τη βιομηχανία οινοπνεύματος([2.8] στο [30]) και επικρίνει την έλλειψη σαφήνειας σχετικά με την αποστολή και την πρόθεση του Drinkware. Δεν βρίσκει αποδείξεις «αδικαιολόγητης βιομηχανικής επιρροής» ([2.32 στο [30]). Αν και το κτήριο συστάθηκε ως βάση στοιχείων, δεν είναι ξεκάθαρο πως οι βιομηχανικοί φορείς μπορούν να συμβάλλουν σε αυτό όταν απλώςπροωθούν πληροφορίες ως επαρκείς ώστε να επιφέρουν αλλαγές στην συμπεριφορά ([9.14] στο [30]). Τόσο οι βιομηχανικοί παράγοντες, όσο και οι συγγραφείς της κριτικής μεταχειρίζονται την χρηματοδότηση ως «επένδυση» και αντιμετωπίζουν την Drinkaware σαν να έχει ρητή αξία για τις εταιρίες που σχετίζονται μαζί της. Για παράδειγμα, παραπονούμενος ότι βιομηχανικοί φορείς δεν παρέχουν χρηματοδότηση στο Drinkaware, ένας από τους χρηματοδότες ανέφερε: «πάρα πολλοί οργανισμοί που χρησιμοποιούν την μάρκα Drinkaware, επωφελούνται από τις προσφορές της Drinkaware χωρίς πράγματι να έχουν προσφέρει καμία χρηματική ενίσχυση» ([12.8] στο [30]).

ΓΙΑΤΙ ΕΧΕΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟ DRINKAWARE;

Τα προβλήματα που σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ στο Ην. Βασίλειο συνεχίζουν να αυξάνονται, ενώ στις περισσότερες χώρες της υπόλοιπης Ευρώπης μειώνονται [31]. Το Drinkaware έχει μέχρι στιγμής αποφύγει να προβεί σε συντονισμένες δράσεις για τη δημόσια υγεία ως φορέας της βιομηχανίας οινοπνεύματος. Οι δράσεις του δεν είναι αποτελεσματικές, αξιόλογος, εξαιτίας του ότι συνεχίζει το ρόλο που είχε προηγουμένως ο Όμιλος Portman, δηλαδή αυτόν της ενημέρωσης του κοινού [4]. Παρά τα αυξανόμενα προβλήματα που προκαλεί η κατανάλωση οινοπνεύματος για την υγεία και την κοινωνία της Βρετανίας, με την πίεση που ασκεί η βιομηχανία οινοπνεύματος, έχει καταφέρει να συνεργάζεται στενά με αλλεπάλληλες κυβερνήσεις του Ην. Βασιλείου [32]. Ο Henry Ashworth, ο Γενικός Διευθυντής του Ομίλου Portman, ανέλαβε αυτή τη θέση αμέσως μετά τη θητεία του στην Ομάδα Μελέτης Συμπεριφορών (Behavioural Insights Team) του Υπουργικού Συμβουλίου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η κατάσταση είναι διαφορετική στη Σκωτία, όπου έχει προχωρήσει περισσότερο η εφαρμογή της Ελάχιστης Τιμής Μονάδας. Εκεί η σημερινή κυβέρνηση δεν έχει ιδιαίτερες σχέσεις με την κυβέρνηση της Μ. Βρετανίας, ούτε με τη βιομηχανία οινοπνεύματος [23].

Έχει παρατηρηθεί ότι το κεφάλαιο σχετικά με τη συνεργασία της βιομηχανίας οινοπνεύματος στη Στρατηγική του Μαρτίου 2012 της κυβέρνησης του Ην. Βασιλείου «αποφεύγει οποιαδήποτε ενισχυμένη ρυθμιστική στάση. Παρουσιάζει έλλειψη συγκεκριμένων συστάσεων. Αντιθέτως το φιλικό προς τη βιομηχανία οινοπνεύματος περιεχόμενο δίνει έμφαση στη σημασία του αλκοόλ στην οικονομία και στην ανάγκη περιορισμού της γραφειοκρατίας, δηλαδή των περιορισμών» [21]. Ο στόχος αυτού του υλικού έγινε προφανής στο τέλος του 2012, όταν η κυβέρνηση ξεκίνησε διαβουλεύσεις για την εφαρμογή της Στρατηγικής [33]. Εκτιμήσεις περιέγραφαν διάφορους τρόπους για την αύξηση της διαθεσιμότητας του αλκοόλ σε χώρους όπως είναι τα ανθοπωλεία και οι σταθμοί στους αυτοκινητοδρόμους. Στις αρχές του 2013 αποφασίστηκε ότι δε θα εφαρμοζόταν ελάχιστη τιμή μονάδας και η αιτία ήταν η πίεση που ασκήθηκε από τη βιομηχανία οινοπνεύματος, σύμφωνα με ένα Συντηρητικό μέλος του Κοινοβουλίου με εμπειρία σε θέματα υγείας [34].

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΜΕ ΤΟ DRINKAWARE;

Εξαιτίας της μεγάλης υποστήριξης από αλλεπάλληλες κυβερνήσεις του Ην. Βασιλείου, το Drinkaware έχει προσελκύσει συνεργάτες από τον ιατρικό και τον ακαδημαϊκό χώρο , και τα προϊόντα του χρησιμοποιούνται στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Εκτός από τις μεμονωμένες δράσεις του Drinkaware, θα πρέπει να εξεταστεί και το ευρύτερο οικονομικό πλαίσιο. Τόσο το Drinkaware όσο και ο Όμιλος Portman, ανήκουν σε ένα παγκόσμιο δίκτυο. Οι εταιρίες δεσμεύονται νομικά να προστατεύουν τα συμφέροντα των μετόχων τους και οποιαδήποτε χρηματοδότηση δράσεων κοινωνικής εταιρικής ευθύνης, θα πρέπει υποχρεωτικά να υπηρετεί αυτή τη δέσμευση. Η βιομηχανία οινοπνεύματος πρέπει να ανακαλύψει έναν τρόπο να συγκεράσει την επιδίωξη του κέρδους μέσα από την αύξηση των πωλήσεων και δη της κατανάλωσης, με την ανάγκη των κυβερνήσεων να δραστηριοποιηθούν για τη μείωση του αυξανόμενου κόστους στην υγεία και την κοινωνία εξαιτίας του αλκοόλ. Μία πρόταση είναι η άσκηση «ήπιας πίεσης» με τη μορφή «λεπτών μορφών διαχείρισης και ελέγχου, περιορίζοντας τις διαθέσιμες επιλογές για την πολιτική επιλογή» [35]. Αυτό προϋποθέτει ένα μετα-πολιτικό σχήμα συνεργασίας, όπου οι εταιρίες κοινωνικής ευθύνης θα συνεργάζονται με τις κυβερνήσεις ώστε να μην εστιάζουν στις συγκρούσεις ανάμεσα στην οικονομία και την υγεία [35].Οι SAPRO είναι ιδιαιτέρως χρήσιμες, καθώς μπορούν να ισχυριστούν ότι οι ίδιες δεν έχουν κανένα οικονομικό συμφέρον.

Ενθαρρύνουμε τους επιτρόπους του Εθνικού Συστήματος Υγείας, τους επαγγελματίες από το χώρο της υγείας και τους ακαδημαϊκούς συναδέλφους μας να εξετάσουν τη σχέση τους με το Drinkaware. Οι περισσότεροι δε θα συνεργάζονταν με τον Όμιλο Portman και θεωρούμε ότι δεν πρέπει να αντιλαμβανόμαστε ως κάτι διαφορετικό το παράγωγο του Ομίλου που είναι το Drinkaware. Εντύπωση προκαλεί η δυσαρέσκεια που εκφράζεται στην έκθεση του Drinkaware για «την απομόνωσή του στην κοινότητα για τη μείωση των δυσμενών επιδράσεων του αλκοόλ» ([2.8] στο [30]), και ότι το Drinkaware αναζητά επιστήμονες να το υποστηρίξουν (μεταξύ των οποίων και τον πρώτο υπογράφοντα). Η βρετανική κοινότητα δημόσιας υγείας δε θα πρέπει να ξεχνάει τη σύσταση του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας ότι ο ρόλος των εκπροσώπων της βιομηχανίας οινοπνεύματος θα πρέπει να περιορίζεται σε αυτόν του παραγωγού, του διανομέα και του εμπόρου [36]. Συνηθισμένη τακτική των εταιριών για να επηρεάζουν πολιτικές είναι και η καλλιέργεια αμφιβολιών για δεδομένα που δεν τους συμφέρουν[37] και η δημιουργία ερίδων μεταξύ των ερευνητών [21,38].

Η διαρκώς αυξανόμενη διεθνής βιβλιογραφία παρέχει νέα πλαίσια για την κατανόηση των εταιριών κοινωνικής ευθύνης και των δραστηριοτήτων τους [1]. Αυτές είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση της αυξημένης ανησυχίας σχετικά με τις διεθνείς δράσεις της παγκόσμιας βιομηχανίας οινοπνεύματος [39,40]. Οι εταιρίες κοινωνικής ευθύνης συνεργάζονται μεταξύ τους και μαθαίνουν η μία από την άλλη. Το λειτουργικό μοντέλο του Ομίλου Portman/Drinkaware, σύμφωνα με το οποίο ο ρόλος για την ενημέρωση του κοινού ανήκει στην εξελιγμένη μορφή των εταιριών εταιρικής ευθύνης και επικοινωνίας, μπορεί κάλλιστα να επαναληφθεί και σε άλλες χώρες.

Οι κυβερνήσεις και οι διαδικασίες χάραξης πολιτικής είναι βασικοί στόχοι για τη βιομηχανία οινοπνεύματος [41]. Οι κοινότητες που δραστηριοποιούνται στο χώρο των εξαρτήσεων και της έρευνας για τη δημόσια υγεία θα πρέπει να εξετάζουν την επιρροή της βιομηχανίας στις πολιτικές για το αλκοόλ [42]. Θεωρούμε ότι το Drinkaware, όπως και άλλες εταιρίες κοινωνικής ευθύνης, είναι μέσα της βιομηχανίας για την υπονόμευση τεκμηριωμένων πολιτικών για τη δημόσια υγεία. Πιστεύουμε ότι δε θα έπρεπε να λαμβάνουν καμία υποστήριξη. Ο ίδιος ο Όμιλος Portman αποποιήθηκε του ρόλου της ενημέρωσης του κοινού, συνεπώς και οι εταιρίες αυτές ενδέχεται να φανούν περιττές για τη βιομηχανία οινοπνεύματος, αν δεν υπηρετούν τους στόχους της. Καλούμε τους φορείς χάραξης πολιτικής να αντιμετωπίσουν την επιρροή της βιομηχανίας στις παγκόσμιες και εθνικές πολιτικές για το αλκοόλ με μεγαλύτερη σοβαρότητα [39,43,44], ώστε να αντιστραφεί η αρνητική και αυξανόμενη επίδραση του αλκοόλ στη δημόσια υγεία και την κοινωνική ευημερία.

Ευχαριστίες

Για τη σύνταξη αυτού του δημοσιεύματος, ο JM υποστηρίχθηκε από το «Wellcome Trust Research Career Development Fellowship in Basic Biomedical Science». Οι K.K. J.M. και B.H χρηματοδοτήθηκαν από το «Alcohol Research UK» για να διερευνήσουν την επιρροή της βιομηχανίας οινοπνεύματος στη χάραξη πολιτικών του Ην. Βασιλείου. Ο G.H. είναι διευθυντής του κέντρου ερευνών για τον έλεγχο του καπνίσματος καθώς και μέλος της επιτροπής ερευνών για τη δημόσια υγεία. Έχει πραγματοποιήσει έρευνες, έχει συμμετάσχει σε διαβουλεύσεις σε εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς και έχει γράψει άρθρα και βιβλία για την επιρροή των επιχειρήσεων στην κοινωνία. Οι χρηματοδότες δεν είχαν κανένα ρόλο στο σχεδιασμό, τη συλλογή δεδομένων και την ανάλυση, την απόφαση για έκδοση του δημοσιεύματος ή τη σύνταξη του κειμένου. Ευχαριστούμε την Fiona Andrews για την φωτογραφία που χρησιμοποιήθηκε στην Εικ.1.

Ανακοίνωση συμφέροντος

Οι συγγραφείς δε χρηματοδοτούνται, άμεσα ή έμμεσα, ούτε συνδέονται με άλλο τρόπο με βιομηχανίες καπνού, αλκοόλ, φαρμάκων ή τζόγου, ούτε με κανένα φυσικό πρόσωπο που να χρηματοδοτείται από κάποιον από τους προαναφερθέντες οργανισμούς.

*Τίτλος πρωτοτύπου: “Be aware of Drinkaware”, Addiction, Volume 109, Issue 4, pages 519–524, April 2014

Faculty of Public Health and Policy, London School of Hygiene and Tropical Medicine, London, UK¹

Centre for Clinical Epidemiology and Biostatistics, School of Medicine and Public Health, University of Newcastle, Callaghan, New South Wales, Australia³,

School of Psychology, Deakin University, Geelong, Victoria, Australia⁴,

Institute for Social Marketing, University of Stirling, Stirling, UK⁵

Institute for Social Marketing, The Open University, Milton Keynes, UK⁶.

²Στοιχεία αλληλογραφίας: Jim McCambridge, Faculty of Public Health and Policy, London School of Hygiene and Tropical Medicine, 15–17 Tavistock Place, London WC1H 9SH, UK. E-mail: jim.mccambridge@lshtm.ac.uk

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Babor T. F., Robaina K. Public health, academic medicine, and the alcohol industry’s corporate social responsibility activities. Am J Public Health 2013; 103: 206–214.
Babor T. F. Alcohol research and the alcoholic beverage industry: issues, concerns and conflicts of interest. Addiction 2009; 104:34–47.
Heather N., Robertson I. Problem Drinking, 3rd edn. Oxford: Oxford Medical Publications; 1997.
Cabinet Office Prime Minister’s Strategy Unit. Alcohol Harm Reduction Strategy for England, March 2004. London: Prime Minister’s Strategy Unit; 2004.
Room R. Disabling the public interest: alcohol strategies and policies for England. Addiction 2004; 99: 1083–1089.
Drummond D. C. An alcohol strategy for England: the good, the bad and the ugly. Alcohol Alcohol 2004; 39: 377–379.
Memorandum of Understanding between the Portman Group, the Department of Health, the Home Office, Scottish Executive, Welsh Assembly Government and Northern Ireland Office Re: The Drinkaware Trust. 2006. Available at:http://www.portmangroup.org.uk/assets/documents/DrinkawareMoU.pdf (accessed 8 October 2013).
Jernigan D. H. The global alcohol industry: an overview. Addiction 2009; 104: 6–12.
Hastings G. Why corporate power is a public health priority. BMJ 2012; 345: e5124.
Bond L., Daube M., Chikritzhs T. Access to confidential alcohol industry documents: from ‘Big Tobacco’ to ‘Big Booze’. Australas Med J 2009; 1: 1–26.
Daube M. Alcohol and tobacco. Aust NZ J Public Health 2012; 36: 108–110.
Fooks G. J., Gilmore A. B., Smith K. E., Collin J., Holden C., Lee K. Corporate social responsibility and access to policy elites: an analysis of tobacco industry documents. PLOS Med 2012; 8: e1001076.
Jernigan D. H. Global alcohol producers, science, and policy: the case of the International Center for Alcohol Policies. Am J Public Health 2012; 102: 80–89.
Anderson P. The beverage alcohol industry’s social aspects organizations: a public health warning. Addiction 2004; 99:1376–1377; discussion 1380–1.
Smith K. E., Savell E., Gilmore A. B. What is known about tobacco industry efforts to influence tobacco tax? A systematic review of empirical studies. Tob Control 2013; 22: 144–153.
Hall W., Room R. Assessing the wisdom of funding DrinkWise. Med J Aust 2006; 185: 635–636.
Miller P. G., de Groot F., McKenzie S., Droste N. Alcohol industry use of social aspect public relations organisations against preventative health measures. Addiction 2011; 106: 1560–1567.
Miller P. G., Kypri K., Chikritzhs T. N., Skov S. J., Rubin G. Health experts reject industry-backed funding for alcohol research. Med J Aust 2009; 190: 713; discussion 714.
McGrady B. Confronting the Tobacco Epidemic in a New Era of Trade and Investment Liberalization. Geneva: World Health Organization; 2012.
Holden C., Hawkins B., McCambridge J. Cleavages and co-operation in the UK alcohol industry: a qualitative study. BMC Public Health 2012; 12: 483.
McCambridge J. Dealing responsibly with the alcohol industry in London. Alcohol Alcohol 2012; 47: 635–637.
Drinkaware.co.uk: For the Facts. Available at: https://www.drinkaware.co.uk/ (accessed 8 October 2013). (Archived at: http://www.webcitation.org/6KDfC0Dux on 8 October 2013).
Holden C., Hawkins B. ‘Whisky gloss’: the alcohol industry, devolution and policy communities in Scotland. Public Policy Adm2012; 28: 253–273. doi: 1177/0952076712452290.
The Drinkaware Trust. Memorandum by the Drinkaware Trust (AL 56) to the House of Commons Health Committee on Alcohol.2009. Available at: http://www.publications.parliament.uk/pa/cm200910/cmselect/cmhealth/151/151we17.htm (accessed 8 October 2013). (Archived at: http://www.webcitation.org/6KDfVChnJ8 on 8 October 2013).
House of Commons Health Committee. Government’s Alcohol Strategy. Third Report of Session 2012–13. London: The Stationery Office Limited; 2012. Available at: http://www.publications.parliament.uk/pa/cm201213/cmselect/cmhealth/132/132.pdf (accessed 8 October 2013). (Archived at: http://www.webcitation.org/6KEUscsyB on 8 October 2013).
23red Do.Feel.Think. 2013. Available at: http://www.23red.com/ (accessed 8 October 2013). (Archived at: http://www.webcitation.org/6KDfXnhmd on 8 October 2013).
The Wine and Spirit Trade Association. Submission to the Scottish Government Consultation Changing Scotland’s Relationship with Alcohol: A Discussion Paper on Our Strategic Approach. 2008. Available at: http://www.scotland.gov.uk/Publications/2008/11/26115423/439 (accessed 8 October 2013). (Archived at:http://www.webcitation.org/6KDfbH95a on 8 October 2013).
McCambridge J., Hawkins B., Holden C. Industry use of evidence to influence alcohol policy: a case study of submissions to the 2008 scottish government consultation. PLOS Med 2013; 10: e1001431. doi: 1371/journal.pmed.1001431.
The Nursery: Research and Planning. An Outstandingly Good Brand and Communications Research Company. 2013. Available at: http://www.the-nursery.net/ (accessed 8 October 2013). (Archived at: http://www.webcitation.org/6KDfdH4UG on 8 October 2013).
Independent Review of The Drinkaware Trust (2006–2012). 2013. Drinkaware. Available at: https://www.drinkaware.co.uk/about-us/knowledge-bank/evaluation/independent-review-of-drinkaware (accessed 8 October 2013). (Archived at: http://www.webcitation.org/6KDfo7VzL on 8 October 2013).
Davies S. C. Annual report of the Chief Medical Officer, Volume 1, 2011 on the State of the Public’s Health. London: Department of Health; 2012.
Hawkins B., Holden C. ‘Water dripping on stone’?: industry lobbying and UK alcohol policy. Policy Polit Available at: http://dx.doi.org/10.1332/030557312X655440 (accessed 8 October 2013).
Home Office. A Consultation on Delivering the Government’s Policies to Cut Alcohol Fuelled Crime and Anti-Social Behaviour.2012. Available at: http://www.homeoffice.gov.uk/publications/about-us/consultations/alcohol-consultation/alcohol-consultation-document?view=Binary: London (accessed 8 October 2013).
New Statesman. Sarah Wollaston: Cameron has caved in to lobbyists on minimum alcohol pricing. New Statesman Available at: http://www.newstatesman.com/politics/2013/05/sarah-wollaston-cameron-has-caved-lobbyists-minimum-alcohol-pricing (accessed 8 October 2013). (Archived at: http://www.webcitation.org/6KDfr1BTc on 8 October 2013).
Jacobsson K. G. C. Post-political regulation: soft power and post-political visions in global governance. Crit Sociol 2013; 39:421–443.
World Health Organization. Who Expert Committee on Problems Related to Alcohol Consumption. Second Report WHO Technical Report Series 944. Geneva: World Health Organization; 2007.
Michaels D. Doubt is Their Product: How Industry’s Assault on Science Threatens Your Health. Oxford: Oxford University Press;2008.
Adams P. J., Buetow S., Rossen F. Vested interests in addiction research and policy: poisonous partnerships: health sector buy-in to arrangements with government and addictive consumption industries. Addiction 2010; 105: 585–590.
Global Alcohol Policy Alliance. Statement of Concern: February 8, 2013. The International Public Health Community Responds to the Global Alcohol Producers’ Attempts to Implement the WHO Global Strategy on the Harmful Use of Alcohol. 2013. Available at:http://www.globalgapa.org/pdfs/who-statement-of-concern-080213.pdf (accessed 8 October 2013). (Archived at:http://www.webcitation.org/6KEV2MyRi on 8 October 2013).
Chan M. WHO’s response to article on doctors and the alcohol industry. BMJ 2013; 346: f2647.
Bakke O., Endal D. Vested interests in addiction research and policy alcohol policies out of context: drinks industry supplanting government role in alcohol policies in sub-Saharan Africa. Addiction 2010; 105: 22–28.
Hawkins B., Holden C., McCambridge J. Alcohol industry influence on UK alcohol policy: a new research agenda for public health. Crit Public Health 2012; 22: 297–305.
Casswell S. Vested interests in addiction research and policy. Why do we not see the corporate interests of the alcohol industry as clearly as we see those of the tobacco industry? Addiction 2013; 108: 680–685.
University of Stirling. Health First: An Evidence-Based Strategy for the UK. Stirling: University of Stirling; 2013. ISBN 978-1-908063-12-0. Available at: http://www.stir.ac.uk/media/schools/management/documents/Alcoholstrategy-updated.pdf and add (accessed 8 October 2013). (Archived at: http://www.webcitation.org/6KEVlhq8h on 8 October 2013).

Ενημερωθείτε για το Drinkaware*

Copyright © 2021 All Rights Reserved